چکیده
میرزا علی خان معروف به امین الدوله به سال۱۲۶۰هجری قمری(۱۲۲۲هجری شمسی)در تهران متولد شد. وی فرزند میرزا محمدخان مجدالملک (سینکی لواسانی) که وی خواهر زاده میرزا آقا خان نوری دومین صدراعظم ناصر الدین شاه بوده است.
امین الدوله خط و انشاء را از پدر آموخت، مقدمات زبان عربی را در تهران آموخته بود. و در سفری که همراه پدر به بغداد رفت به تکمیل زبان عربی و آموزش زبان ترکیبی اسلامبولی پرداخت وقتی پدرش مجد الملک به کارپردازی آذربایجان منصوب شد همراه پدر بود. و در آنجا زبان فرانسه را آموخت و همان وقت به آموزش ترکی آذربایجان مشغول شد.
پس از مراجعت از بغداد و خدمت در حضور شاه نیابت اول وزارت خارجه در سن نوزده سالگی به او داده شد ضمن نیابت اول جزء پیشخدمتان خاصه شاه گردید و مفتخر به لقب منشی حضور تا سال۱۲۹۰ ، در سال ۱۲۸۸ مسئولیت چاپارخانه های دولتی (پست خانه) به وی محول شد. دو سال بعد ملقب به امین الملک گردید و احراز وزارت رسائل (ریاست دفتر مخصوص شاه) را اخذ نمود. در اولین سفر ناصر الدین شاه به همراه او بود ولی از آلمان برگشت. به خاطر پشتکاری که داشت در سال ۱۲۹۴ متصدی امور ضرابخانه دولتی تبریز (علاوه بر شغلهای قبلی) به وی داده شد. یکسال بعد سفیر مخصوص شاه به ایتالیا جهت تسلیت مرگ ویکتور امانول شد. به دلیل لیاقت و امانتی که از ایشان آشکار شد وزارت وظایف و اوقاف نیز بر سایر مشاغل او افزوده گشت. در سال ۱۲۹۹ ملقب به امین الدوله کرد و در سال ۱۳۰۴ منصب ریاست مجلس وزراء و دارالشوری کبری که اعظم مناسب دولتی است به وی محول شد. در سه سفر ملتزم در رکاب ناصرالدین شاه بود، بعد از یک دوره حدودا ده ساله و دوری از سیاست مجددا توسط (مظفرالدین شاه) به پیشکاری و وزارت آذربایجان و حامل فرمان و ششمین ولیعهدی برای محمدعلی میرزا شد و در آنجا نیز اقدامهای فرهنگی انجام داد از جمله افتتاح مدرسه رشدیه . در سال ۱۳۱۴ به دستور شاه به تهران آمد. به وی پستهای زیادی پیشنهاد شد و مدتی وزیر اعظم شد و ۵ ماه بعد صدراعظم شد (۱۶ صفر یا ۱۵ محرم ۱۳۱۶) ۵-۱۳۱۴ وی ناصر الملک را به عنوان وزارت مالیه انتخاب نمود ، همچنین وی هیئت بلژیکی را جهت اقدامات اصلاحی مالی به ایران فراخواند. در سال ۱۳۱۴ بر اثر فشارهایی که به وی از دربار و مخالفین وارد نمود مجبور به استعفا از صدارت شد با برکناری وی ناصر الملک نیز برکنار گردید. و چون از صدارت معزول شد به زیارت مکه رفت مدتی در لشت نشای رشت اقامت نمود تا اینکه شاه او را از ایران اخراج نمود (به داغستان) رفت و او در هنگام سفر به اروپا نامه های انتقادآمیزی به شاه نوشت پس از مدتی دوری دوباره مظفرالدین شاه نامه محبت آمیز، به وی می نویسد و او به گیلان برمی گردد تا اینکه در لشت نشا در سال ۱۳۲۲ برابر با ۱۲۸۳ هجری شمسی فوت می کند.
امین الدوله از جمله رجال برجسته عصر قاجار به شمار می رود به طوری که افکار و اندیشه های او در تحولات داخلی‌و خارجی ایران تاثیر زیادی داشته است. در مورد او قضاوتهای متناقض فراوانی ارائه شده است به طوری که از وی دو شخصیت متفاوت یعنی اصلاح طلب و محافظه کار ساخته اند. نظر به اهمیت شخصیت امین الدوله بر آن شدیم تا با یک بررسی‌عمیق‌و علمی به دور از هر گونه غرض‌ورزی، هویت واقعی وی را برای صاحبان فکر و اندیشه معرفی نماییم.
فهرست
عنوان مطلب صفحه
چکیده ۱
مقدمه ۲
کتاب شناسی ۳
بخش اول – زندگی نامه امین الدوله
فصل اول – شرح حال میرزا علی خان امین الدوله از تولد تا ورود به دربار
۱- کودکی و نوجوانی میرزا علی خان امین الدوله
۲- مجد الملک پدر امین ادوله
۳- کسانی که القاب امین الدوله کسب نموده اند. ۱۸
فصل دوم – زندگی سیاسی امین الدوله( اوضاع سیاسی – اجتماعی، اقتصادی )
۱- امین الدوله و واقعه رژی
۲- سلطنت مظفرالدین شاه
۳- امین الدوله و پیشکاری آذربایجان
۴-وزارت اعظمی امین الدوله
۵- امین الدوله و فراماسونری
فصلسوم– عملکرد سیاسی امین الدوله
۱- سیاست داخلی
۲- امین الدوله و روحانیون
۳- سیاست خارجی
۴- روس و انگلیس
۵- گروگذاری بنادر جنوب ۳۷
بخشدوم– اقدامات امین الدوله
فصل اول- اقدامات اقتصادی
۱- اصلاحات مالی و تفکر استقراض
۲- تشکیلات پستی در دوره ناصرالدین شاه
۳- ریاست میرزا علی خان منشی حضور در پست (دوره اول از سال ۱۲۸۸-۱۲۹۰ هجری قمری )
۴- تاریخچه پیدایش سانسور در پست خانه و کناره گیری میرزا علی خان امین الدوله از‌کار پستخانه
۵-دوره‌دوم‌ریاست‌امین‌الملک(امین الدوله از۱۲۹۲-۱۲۹۴هجری قمری )
۶-تاثیر پست خانه در روند اصلاحات جامعه ایران
۷- شرح مختصری از خدمات پست خانه در جنبش مشروطیت
۸- گمرکات
۹- کارخانه قند
۱۰- پارک امین الدوله
فصل دوم – اقدامات فرهنگی
۱- مدارس رشدیه
۲- نهضت مدارس جدید
۳- تشکیل انجمن ها
۴- ادبیات سیاسی ۶۷
بخش سوم– رابطه امین الدوله با رجال
فصل اول – امین الدوله و دیگران
۱- رابطه امین الدوله با میرزا ملکم خان
۲-رابطه امین الدوله و مشیر الدوله
۳- رابطه امین الدوله با جعفر قلی میرزا ملک
فصل دوم – دیدگاه نویسندگان درباره امین الدوله
۱- دیدگاه اعتماد السلطنه
۲- دیدگاه حسین قلی خان نظام السطنه مافی خصوص امین الدوله
۳- دیدگاه میرزا مهدی خان ممتحن الدوله
۴- دیدگاه افضل الملک
۵- دیدگاه ملک الشعرای بهار
۶-دیدگاه عبدالحسین نوایی
فصل سوم– مقایسه ی بین شخصیت امین الدوله وامین السلطان
۱- امین السلطان
۲- امین الدوله
۳-سفرهای امین الدوله و مقایسه آن با امین السلطان
فصل چهارم – عزل
۱- عزل و فوت امین الدوله
۲- فوت امین الدوله
فصل پنجم- آثار مکتوب
۱-خاطرات سیاسی میرزا علی خان امین الدوله
۲- سفرنامه مکه
۳- شیوه نگارش امین الدوله
بخش چها رم– افکار و عقاید امین الدوله
فصل اول – تاریخچه اصلاحات در ایران
۱- اقدامات کلی
۲- سیر نوگرایی در ایران
۳- عباس میرزا
۴- امیر کبیر
۵- میرزا حسین خان سپهسالار
فصل دوم – اندیشه ها واقدامات
۱- تاثیر افکار غرب در اندیشه امین الدوله
۲- زمینه فکری و خصوصیات اخلاقی
۳- دیدگاه امین الدوله در خصوص نظام حکومت
۴- دیدگاه امین الدوله در خصوص راهکارهای نجات ایران
۶- دیدگاه امین الدوله در خصوص امتیازات
۷- دیدگاه امین الدوله در خصوص اصلاحات
۸- دیدگاه امین الدوله در خصوص اقتصاد
۹- دیدگاه امین الدوله در خصوص قشون و ارتش
فصل سوم اخلاف و بازماندگان
۱– فرزندان
۲-میرزا محسن خان امینی ( امین الدوله )
۳- اشرف الملوک فخر الدوله
۴-سرلشکر حسن امینی مجدی
۵- دکتر علی امینی
۶- ابوالقاسم امینی
۷- سرتیپ محمود امینی ۱۰۷
نتیجه گیری ۱۹۲
منابع و مآخذ ۱۹۸
پیوست ها و تصاویر ۲۰۸
فهرست منابع و مآخذ
– آبراهامیان: یرواند،ایران بین دو انقلاب، درآمدی بر جامعه شناسی ایران معاصر، ترجمه احمد گل محمدی، مجدابراهیم فتاحی، تهران ،نشر نی، ۱۳۷۸٫
– آجودانی، ماشاالله: مشروطه ایرانی، تهران،اختران، ۱۳۸۲٫
– اتحادیه، منصوره: پیدایش و تحول احزاب سیاسی مشروطیت ، (دوره اول و دوم مجلس شورای ملی)، تهران ، نشر گستر، ۱۳۶۱٫
– آدمیت، فریدون: امیر کبیر و ایران، تهران، امیر کبیر، ، چاپ هشتم، ۱۳۷۸٫
– آدمیت، فریدون: اندیشه ترقی و حکومت قانون ، عصر سپهسالار، تهران، خوارزمی، ۱۳۵۶٫
– آدمیت، فریدون: فکر آزادی و مقدمه نهضت مشروطیت ، تهران، سخن، ۱۳۴۰٫
– آرین پور، یحیی: از صبا تا نیما، تهران، ج۱ ،۱۳۵۴٫
چکیده:
آنچه در این مجموعه گرد آمده است نتیجه بررسی دو اثر بزرگ سعدی – گلستان و بوستان –به تصحیح دکتر غلامحسین یوسفی است. هدف اصلی نگارنده بررسی خداشناسی سعدی با تکیه بر صفات باری تعالی بوده است.بخش اول شامل چکیده و پیش گفتار و مقدمه میباشد.
در بخش دوم، زندگی شیخ اجل سعدی بیان گردیده و در معرفی اجمالی او، اعم از تاریخ تولد، محل رشد، سفرها و استادان ، آثار و در آخر تاریخ وفات از منابع معتبر استفاده شده است.
بخش سوم به تبیین ویژگیهای سیاسی، اجتماعی، ادبی دوران سعدی پرداخته است.
در بخش چهارم خاستگاه فکری او مورد بررسی قرار گرفته است تا از این طریق ریشه‌های فکر و اندیشة او و آبشخور باورهایش معلوم گردد. از این رو به بررسی شباهت‌های سعدی با شهاب الدین ابوحفص سهروردی ،ابوالفرج بن جوزی، محمد و احمد غزالی همت گماشته شده است.
در بخش پنجم با طرح این فرضیه که سعدی عارف است یا سخنوری متشرع، با بیان مضامین عرفانی و بیانات شرعی او، به فرضیه مورد نظر پاسخ داده شده است و در این حین با نگرش و تأمل در دو کتاب مشهور و معروف او «گلستان و بوستان» به آنچه تصدیق تشرع و عرفان اوست اشاره و نتیجه گیری شده است.
بخش ششم اختصاص به اصلی پایان نامه یعنی صفات و اسمای باری تعالی در دو اثر مذکور داشته و هر یک را به ترتیب الفبایی و به صورت مستقل با استناد به نوشتهها و سرودههای شیخ آورده شده است.
در بخش هفتم صفتهایی را که سعدی به ندرت از آنها استفاده کرده است به ترتیب الفبا یاد کرده است.
در بخش هشتم با بررسی اوصاف جمالی وجلالی به فرضیه های اصلی رساله پاسخ داده و نتیجه کلی پژوهش بازگو شده است.
چکیده:
پیش گفتار
پیشینه تحقیق :
مساله تحقیق :
روند پژوهش :
مقدمه:
زندگی سعدی
پینوشت:
ویژگیهای سیاسی، اجتماعی و ادبی دوران سعدی
الف: اوضاع سیاسی:
۱-الف) جنگهای صلیبی:
جنگ اول صلیب:
۲-الف) هجوم مغولان:
ب: اوضاع اجتماعی:
ج: اوضاع ادبی:
پی نوشت:
خاستگاه فکری سعدی:
شهاب الدین ابوحفص سهروردی:
ابوالفرج بن جوزی:
«ابوحامد امام محمد غزالی توسی»:
احمد غزالی:
تأثیر شهاب الدین ابو حفص سهروردی بر سعدی:
تأثیر ابن جوزی بر سعدی:
تأثیر محمد غزالی توسی بر سعدی:
نمونههای شباهت گلستان و بوستان، با کیمیای سعادت: (۵۰)
حکایت:
گلستان و سوانح:
بوستان و سوانح:
پینوشت:
سعدی عارف یا متشرع؟
سعدی عارف:
سعدی متشرع:
معاد و قیامت:
نتیجه
در بیان ترس از خدا و دوری از گناه:
در بیان توبه و باز بودن در توبه:
نمونههای امیدواری به درگاه حق:
نمونههایی در تحذیر از قیامت:
پینوشت:
بررسی صفتهای الهی
پینوشت:
صفت «بخشنده»
پینوشت:
صفت «تواب»
پینوشت:
صفت «جبار»
پینوشت:
صفت «جهان آفرین»
پینوشت:
صفت «حق»:
پینوشت:
صفت «خالق»:
پینوشت:
صفت «داور»:
صفت «دستگیر»
صفت «دوست»
صفت «رحمت»
صفت »رزاق»:
صفت «سبحان»
صفت «ستار»
صفت «عالم الغیب»
صفت «عزت»
صفت «علیم»
صفت «غنی»
صفت «فضل»
صفت «قادر»
صفت «قدیم»
صفت «قهار»
صفت «کبریاء»
«صفت کریم»
صفت«لطیف»
صفت «مالک»
صفت «مجیب»
صفت «مستعان»
صفت «واحد»
صفت «وصف ناشدنی»
صفت «وهاب»
صفاتی دیگر
نتایج کلی پژوهش
شکل (۱-۸)
فهرست منابع و ماخذ:
Abstract
فهرست اعلام
فهرست منابع و ماخذ:
۱- بوستان، سعدی، تصحیح : یوسفی، غلامحسین ، تهران: انتشارات خوارزمی ، چاپ هفتم، ۱۳۸۱
۲- پژوهشی در روایات و مضامین سعدی، لسان، حسین، ذکر جمیل سعدی، کمیسیون ملی یونسکو ایران، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۶۶٫
۳- تاریخ ادبیات ایران، ریپکا، یان، ترجمه : ابوالقاسم سری، انتشارات سخن، ۱۳۸۳٫
۴- تاریخ ادبیات در ایران، صفا، ذبیح الله ، انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، ۱۳۵۱٫
۵- تاریخ ادبی ایران، برون ، ادوارد، ترجمه: علی پاشا صالح، انتشارات امیرکبیر، ۱۳۵۸٫
۶- تاریخ تمدن ، دورانت ، ویل، ترجمه: ابوالقاسم طاهره، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ چهارم، ۱۳۷۳٫
۷- تاریخ جنگ های صلیبی، گروسه، رنه، ترجمه: ولی الله شادان، نشر و پژوهش فرزان روز، چاپ دوم، ۱۳۸۴٫
چکیده :
در این تحقیق به بررسی خواب و مرگ و مقایسه‌ی آن دو پرداخته شده است.
خواب : حالتی است که در اثر از کار افتادن موقتی بعضی از مراکز عصبی و دفاعی در بدن پدید میآید و در این هنگام تنها یک قسمت از مراکز دفاعی از فعالیت باز می‌ماند و بقیه‌ی قسمت‌های دفاعی و سایر دستگاه‌های بدن به کار مشغولند ولی حواس پنجگانه از کار می‌افتد و تنها قوه‌ای که در هنگام خواب از کار نمی‌افتد قوه‌ی تخیل است.
مرگ : خواب شدید و بزرگ در هر دو مرحله‌ی روح و نفس است که انسان از نشئه‌ای به نشئه‌ی دیگر انتقال می‌یابد با این تفاوت که در حین خواب انسان غالباً توجه ندارد و هنگامی که بیدار میشود نمی‌داند که حقیقتاً از سفری بازگشته است برخلاف حالت مرگ .
مقایسه‌ی خواب و مرگ : درخواب قبض روح به صورت کامل انجام نمی‌گیرد ولی در مرگ قبض روح کامل صورت میگیرد و تعلق روح نسبت به بدن بطور کامل از بین می‌رود.
هدف از انجام این تحقیق : ۱- ایجاد تحول در دیدگاه انسان نسبت به زندگی در این جهان و جهان آخرت
و بی ارزش دانستن جهان فانی صورت پذیرفته است.
روش تحقیق به صورت کتابخانه‌ای انجام شده است.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
فصل اول : طرح تحقیق
مقدمه
بیان مسئله
ضرورت تحقیق
اهداف تحقیق
تعاریف واژه‌ها
فصل دوم : گستره‌ی نظری و پیشینه پژوهش
خواب چیست
مکانیسم خواب از نظر فروید
نظریات برخی روانشناسان درباره‌ی خواب و رؤیا
رؤیا و انواع آن
رؤیاهای ذکر شده در قرآن
خواب و رؤیا از منظر آیات قرآن
وجه تمایز خواب و بیداری
فهرست مطالب
عنوان صفحه
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
خوابهای الهام دهنده
خواب از دیدگاه دین اسلام
جدایی روح از بدن در هنگام خواب
تفاوت نفس از نظر قرآن و فلاسفه
تفاوت خواب و مرگ
وجوه اشتراک و اختلاف خواب و مرگ در قرآن
ماهیت مرگ در نگرش قرآنی
واکنش انسانها در برابر مرگ
مرگ از دیدگاه اولیای خدا
ارتباط خواب با نفس، روح و مرگ
پیشینه‌ی عملی تحقیق در ایران
فصل سوم : روش اجرای تحقیق
ابزار تحقیق
فهرست مطالب
عنوان صفحه
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
روش جمع آوری داده‌ها
نوع تحقیق
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل اطلاعات
معانی موت و اجل در قرآن مجید
آیات در رابطه بالفظ توفی
آیاتی که در زمینه خواب آمده است
فصل پنجم
بحث و نتیجه گیری
پیشنهادها
فهرست منابع و مآخذ
فهرست منابع و مآخذ
۱- طه، عثمان. (۱۳۸۲) قرآن کریم، تهران: اکسیر، ۱۳۸۲
۲- بهشتی ، سیدمحمد حسین (-) . شناخت از دیدگاه قرآن، تهران: بنیاد نشر آثار و اندیشه های شهید آیت الله دکتر بهشتی، (-)
۳- حسینی تهرانی، سیدمحمد حسین(-) . معادشناسی، تهران: حکمت .
۴- رضوان طالب، محمدرضا. (۱۳۷۹) رؤیا از نظر دین و روانشناسی، قم: شفق، ۱۳۷۹
۵- شریعتمداری، جعفر. (۱۳۸۴) شرح و تفسیر لغات قرآن، مشهد: آستان قدس رضوی. ۱۳۷۴
۶- طیبیان، سیدحمید (۱۳۶۳). فرهنگ لاروس عربی به فارسی، تهران: امیرکبیر، ۱۳۶۳٫
چکیده :
اندیشه تألیف این موضوع زمانی در فکرم شکل گرفت که احساس نمودم بررسی حرکت و جنبش ادبی زنان اندلس نیاز بیشتری به تحقیق و پژوهش دارد. بنابراین این موضوع یعنی «سرودههای زنان شاعر اندلس» را برای رساله خودانتخاب کردم.
این رسالة شامل بخشهای زیر است:
- بخش اول شامل شرایط جغرافیایی و تاریخی این سرزمین است.
- بخش دوم شامل شعر اندلسی، ویژگیها وتفاوتهای آن با شعر شرقی، فنون شعری از قبیل (وصف، غزل، فخر، مجون، حکمت، موشح و زجل و…) است.
- بخش سوم به پنج گفتار اختصاص دارد. در این بخش سعی شد تا جایگاه اجتماعی و فرهنگی زن در اندلس، زن و علوم گوناگون، نقش زن در ادبیات اندلس، زن و هنر و نقش زنان اندلس در سیاست رامعرفی کنم.
-بخش چهارم که مهمترین بخش این تحقیق را دربر میگیرد به «بررسی سرودههای زنان شاعر اندلس» اختصاص دارد. در این بخش سعی کردم تعداد سی تن از زنان شاعر را که آزاد و یا کنیز بودهاند معرفی کنم و این شاعران را برحسب قرونی که در آن میزیستهاند، دستهبندی نمایم.
در بخش نتیجهگیری هم به اغراض مختلف شعری از قبیل غزل، مدح، رثا، هجا، فخر، موشح و … پرداختم.
از مجموعه شعر زنان اندلس به دست میآید که بیشتر اشعارشان در زمینه غزل بوده است، که گاهی این غزلها عفیف و گاهی غیرعفیف بودهاند.
فهرست مطالب
مقدمه
بخش اول :
موقعیت جغرافیایی و تاریخی سرزمین اندلس
۱-۱ واژه‌ی اندلس …………………………………………………………………………………….. ۵-۴
۲-۱ جغرافیای اندلس ……………………………………………………………………………………. ۵
۳-۱ نگرشی کوتاه به تاریخ اندلس ………………………………………………………………… ۸-۷
۴-۱ فتح اندلس به دست مسلمین …………………………………………………………………….. ۸
بخش دوم
۱-۲ شعراندلس ………………………………………………………………………………………….. ۱۲
۲-۲ مراحل شعر اندلس ……………………………………………………………………………….. ۱۳
۳-۲ ویژگیهای شعر اندلسی…………………………………………………………………………. ۱۷
۴-۲ مضامین شعری در اندلس ………………………………………………………………………. ۲۰
۵-۲ موشح و زجل ……………………………………………………………………………………… ۲۶
۶-۲ زجل در ادب اندلسی…………………………………………………………………………….. ۲۹
بخش سوم
۱-۳ جایگاه اجتماعی و فرهنگی زن در اندلس …………………………………………………… ۳۱
۲-۳ زن و علوم گوناگون ……………………………………………………………………………… ۳۲
۳-۳ نقش زنان در ادبیات اندلس ……………………………………………………………………. ۳۸
۴-۳ زن و هنر …………………………………………………………………………………………… ۴۱
۵-۳ نقش زنان اندلس در سیاست …………………………………………………………………… ۴۵
بخش چهارم :
مشهورترین زنان شاعر اندلس
۱-۴ شاعر قرن دوم
حسانه التمیمیه …………………………………………………………………………………………… ۴۹
۲-۴ شاعران قرن‌های سوم و چهارم ………………………………………………………………… ۵۵
قمر …………………………………………………………………………………………………………. ۵۶
عائشه بنت احمد القرطبیه ……………………………………………………………………………… ۵۸
حفصه بنت حمدون الحجاریه ………………………………………………………………………… ۶۱
أنس القلوب ……………………………………………………………………………………………… ۶۳
مریم بنت یعقوب الأنصاریه …………………………………………………………………………… ۶۷
۳-۴ شاعران قرن پنجم ………………………………………………………………………………… ۷۰
الغسانیه البجانیه ………………………………………………………………………………………….. ۷۱
زینت المریه ………………………………………………………………………………………………. ۷۴
اعتماد الرمیکیه …………………………………………………………………………………………… ۷۵
بشینه بنت المعتمد ………………………………………………………………………………………. ۷۸
العبادیه …………………………………………………………………………………………………….. ۸۴
غایه المنی ………………………………………………………………………………………………… ۸۶
ام الکرام بنت المعتصم بن صمادح ………………………………………………………………….. ۸۸
أمه العزیز…………………………………………………………………………………………………… ۹۰
صفیه بنت عبدالله الرّیی…………………………………………………………………………………. ۹۲
ام العلا بنت یوسف …………………………………………………………………………………….. ۹۳
ولاده بنت المستکفی…………………………………………………………………………………….. ۹۶
مهجه بنت التیانی القرطبیه ……………………………………………………………………………. ۱۰۴
عتبه ………………………………………………………………………………………………………. ۱۰۵
۴-۴ شاعران قرن ششم و هفتم …………………………………………………………………….. ۱۰۶
حفصه بنت الحاج الرکونیه …………………………………………………………………………… ۱۰۷
حمده بنت زیاد بن بقی العوفی …………………………………………………………………….. ۱۱۸
نزهون بنت القلاعی غرناطیه ………………………………………………………………………… ۱۲۲
شلبیه الأندلسیه …………………………………………………………………………………………. ۱۲۹
هندکنیز أبی محمد عبدالله بن مسلمه الشاطبی …………………………………………………… ۱۳۲
أسماء العامریه ………………………………………………………………………………………….. ۱۳۳
أم الهناء بنت القاضی …………………………………………………………………………………. ۱۳۴
قسمونه بنت اسماعیل الیهودی ……………………………………………………………………… ۱۳۵
ام السعد بنت عصام الحمیری ………………………………………………………………………. ۱۳۷
سلمی بنت القراطیسی ………………………………………………………………………………… ۱۳۸
کلید تمرکز زنان شاعر اندلس ………………………………………………………………………. ۱۴۰
نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………. ۱۴۲
فهرست منابع و مآخذ ………………………………………………………………………………… ۱۴۸
چکیده عربی ……………………………………………………………………………………………. ۱۵۶
چکیده انگلیسی…………………………………………………………………………………………. ۱۵۷
فهرست منابع و مآخذ
- کریم
- ابن أبار ،ابی عبدالله محمدبن عبدالله ابی بکر ، التکلمه لکتاب الصله ، تحقیق : د . عبدالسلام هراش ، ۱۴۱۵ هـ /۱۹۹۵ م ، بیروت ـ لبنان .
- ابن أبار، ابی عبدالله محمدبن عبدالله ابی بکر ، الحله السیراء ، تحقیق : حسین مؤنس ، ۱۹۸۵ م ، ط : ۲ ، دارالمعارف .
- ابن أبار، ابی عبدالله محمدبن عبدالله ابی بکر ، المقتضب من کتاب تحفه القادم ، تحقیق: ابراهیم أبیاری ، ۱۴۱۰ هـ /۱۹۸۹ م ، ط : ۳ ، قاهره ـ بیروت .
- ابن أثیر ، عزالدین ابی الحسن علی بن ابی الکرام ، الکامل فی التاریخ ، تحقیق : مکتب التراث ، ۱۴۱۴ هـ / ۱۹۹۴ م ، ط : ۱ ، بیروت ـ لبنان .
- ابن بسام ، ابی الحسن علی ، الذخیره فی محاسن اهل الجزیره ، تحقیق : د . احسان عباس ، ۱۴۱۷ هـ / ۱۹۹۷ م ، بیروت ـ لبنان .
- ابن بشکوال ، الصله ، تحقیق : ابراهیم أبیاری ، بیتا ، قاهره ـ بیروت .
- ابن جلجل ، سلیمان بن حسان ، طبقات الأطباء والحکماء ، ۱۳۴۹ ش ، ترجمه : محمد کاظم امام ، تهران : دانشگاه تهران .
- ابن حزم اندلسی ، طوق الحمامه فی الألفه و الألاّف ، تحقیق : د . احسان عباس ، ۱۹۹۳ م ، ط : ۱ .
مقدمه
در این پژوهش ، در فصل اول که شامل کلیات است با توجه به عنوان پایان نامه «مبانی حکومتهای دموکراتیک و اقتدارگرا» به بیان مسئله ، محدود زمانی و مکانی ، تاریخچه و ضرورت انجام تحقیق ، اهداف پژوهش، پیشینه ی تحقیق ، مفاهیم بنیادین ، پرسش اصلی و پرسش های فرعی، روش گردآوری اطلاعات، چارچوب نظری تحقیق و محقق و ترسیم نمودار با توجه به موضوع پرداخته ایم. در بیان مسئله به تشریح الزامات و مبانی حکومت دموکراتیک و اقتدارگرا و سپس به تاریخچه دموکراسی که ابتدا از یونان باستان و در قرن نوزدهم در اروپای غربی و آمریکا آغاز شد و پس از آن به نقاط دیگر جهان بسط و گسترش یافت، پرداخته‌ایم. در چارچوب نظری تحقیق به نظریه اقتدارگرایی لینتز و پرل موتر و نظریه اقتدارگرایی دوتوکویل و مارکس پرداخته و در چارچوب نظری محقق با توجه به چارچوب نظری تحقیق ، (رویکرد پژوهش) بیان شده است که عبارت است از : بوجود آمدن دموکراسی و پا برجاماندش در داخل کشورها نیازمند بسیج فراگیر و گسترده ی تشکیلات و نهادهایی است که توسط توده ی مردم اداره شود و در عرصه ی بین الملل نیز کشورها باید بر طبق موازین جهانی در همه ی عرصه های فرهنگی ، اقتصادی و سیاسی فعالیت گسترده داشته باشند و سپس با توجه به چارچوب نظری نمودار تحقیق رسم شده است .
فصل دوم به نظریه های حکومت های غیر دموکراتیک و توتالیتاریسم هانا آرنت، اقتدارگرایی لینتز و نظریه های مربوط به حکومت های دموکراتیک و دموکراسی (کارل پوپر و دوتوکویل) پرداخته و سپس پژوهشگر تحلیل خود را با توجه به این چهار نظریه بیان نموده است . در فصل سوم ابتدا به مقدمه ای از امواج دموکراتیزاسیون که توسط ساموئل هانتینگتون بیان شده بود پرداخته و سپس به محرک های اصلی دموکراسی ، توسعه اقتصادی و عملکرد (اقتصادی) تغییر نقش کلیسای کاتولیک و تغییر هنجارهای بین المللی اشاره و پس از آن به تاثیر جهانی شدن بر دولت_ ملت و دموکراسی بر اساس نظریه ی دیوید هلد پرداخته شده است . این تاثیرات عبارتند از : حقوق بین الملل ، بین المللی شدن تصمیم گیری سیاسی ، هویت ملی و جهانی شدن فرهنگ ، اقتصاد جهانی . موانع مهم سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی دموکراسی مورد نظر قرار گرفت و در پایان به تاثیر جهانی شدن بر اضمحلال حکومت های اقتدارگرا پرداخته شده است . یک جمع بندی تحلیلی در هر فصل و پاسخ به سوال فرعی و اثبات فرضیه مرتبط با آن صورت گرفته شده است . فصل چهارم ابتدا به بیان درآمدی بر دموکراسی و سپس به محدوده های تحقق دموکراسی پرداخته است .
در فصل پنجم به دموکراسی در خاورمیانه پرداخته و دیدگاه ایالات متحده آمریکا در مورد لیبرالیسم و دموکراسی در خاورمیانه پس از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ را شرح داده است و سپس در قسمت بعد ریشه های اقتصادی دموکراسی و در انتهای
فصل تاثیر جهانی شدن بر روند دموکراسی در ایران توضیح داده شده است .
فهرست مطالب
عناوین صفحه
چکیده…………………………………………………………………………………………………………………….. ۱
مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………….. ۲
فصل اول کلیات
۱-۱ بیان مساله …………………………………………………………………………………………………………. ۵
۲-۱ ضرورت انجام تحقیق…………………………………………………………………………………………… ۷
۳-۱ اهداف پژوهش ………………………………………………………………………………………………. ۷
۱-۳-۱ اهداف کلی ……………………………………………………………………………………………….. ۷
۲-۳-۱ اهداف جزئی………………………………………………………………………………………………….. ۷
۴-۱ محدوده ی زمانی و مکانی تحقیق……………………………………………………………………………. ۷
۵-۱ پیشینۀ تحقیق……………………………………………………………………………………………………… ۸
۶-۱ کلید واژه‌ها………………………………………………………………………………………………………… ۹
۱-۶-۱ دموکراسی…………………………………………………………………………………………………….. ۹
۲-۶-۱ اقتدارگرایی………………………………………………………………………………………………….. ۱۰
۳-۶-۱ جهانی شدن…………………………………………………………………………………………………. ۱۰
۷-۱ موج جدید دموکراسی…………………………………………………………………………………………. ۱۱
۸-۱ پرسش اصلی……………………………………………………………………………………………………. ۱۲
۱-۸-۱ پرسشهای فرعی……………………………………………………………………………………………. ۱۲
۹-۱ روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………….. ۱۲
۱۰-۱ روش گردآوری اطلاعات…………………………………………………………………………………… ۱۲
۱۱-۱ چارچوب نظری تحقیق …………………………………………………………………………………….. ۱۳
۱-۱۱-۱ نظریه اقتدارگرایی لینتز (Lints) و پرل موتر (Perl moter)……………………………………… 14
2-11-1 نظریه دموکراسی : دوتوکویل و مارکس………………………………………………………………. ۱۴
۱۲-۱ چارچوب نظری محقق………………………………………………………………………………………. ۱۵
۱۳-۱ نمودار ………………………………………………………………………………………………………….. ۱۵
(فصل دوم)
بخش اول
۱-۲ دموکراسی چیست …………………………………………………………………………………………….. ۱۹
۲-۲ مبانی حکومت دموکراتیک …………………………………………………………………………………… ۲۰
۱-۲-۲ حقوق مدنی …………………………………………………………………………………………………. ۲۱
۲-۲-۲ اصل نمایندگی ……………………………………………………………………………………………… ۲۱
۳-۲-۲ حکومت جمهوری …………………………………………………………………………………………. ۲۲
۴-۲-۲ تفکیک قوا …………………………………………………………………………………………………… ۲۲
۵-۲-۲ نظارت قوا بر یکدیگر …………………………………………………………………………………….. ۲۲
۶-۲-۲ پارلمان و پارلمانتاریسم ………………………………………………………………………………….. ۲۳
۷-۲-۲ ساختار پارلمان …………………………………………………………………………………………….. ۲۳
۸-۲-۲ دموکراسی پارلمان و دموکراسی ریاستی ……………………………………………………………… ۲۳
۹-۲-۲ فرآیند تشکیل دولت ……………………………………………………………………………………… ۲۴
۱۰-۲-۲ کابینة دولت ……………………………………………………………………………………………….. ۲۴
۱۱-۲-۲ تشکیل ائتلاف …………………………………………………………………………………………….. ۲۵
۱۲-۲-۲ اشکال تصمیم گیری در دموکراسی‌ها ………………………………………………………………… ۲۵
۱۳-۲-۲ مسئولیت پذیری حکام و مقامات سیاسی …………………………………………………………… ۲۵
الف – مسئولیت مقامات انتفاعی …………………………………………………………………………………. ۲۵
ب – مسئولیت مقامات غیر انتفاعی ……………………………………………………………………………… ۲۵
۳-۲مبانی حکومت اقتدارگرا……………………………………………………………………………………….. ۲۶
۱-۳-۲ اقتدار …………………………………………………………………………………………………………. ۲۶
۲-۳-۲ منابع اقتدار ………………………………………………………………………………………………….. ۲۶
۳-۳-۲ ضمانت اجرای اقتدار………………………………………………………………………………………. ۲۷
۴-۳-۲ ویژگیهای اقتدار…………………………………………………………………………………………….. ۲۷
۵-۳-۲ اقتدارگرایی ………………………………………………………………………………………………….. ۲۸
بخش دوم
نظریه های حکومتهای غیر دموکراتیک…………………………………………………………………………… ۲۹
۴-۲ هانا آرنت (توتالیتاریسم)…………………………………………………………………………………….. ۲۹
۵-۲ لینتز (اقتدارگرایی)…………………………………………………………………………………………… ۳۰
نظریه های حکومتهای دموکراتیک………………………………………………………………………………… ۳۱
۶-۲ پوپر (دموکراسی)……………………………………………………………………………………………… ۳۱
۷-۲ دوتوکویل (دموکراسی)……………………………………………………………………………………….. ۳۳
نتیجه گیری ……………………………………………………………………………………………………………. ۳۵
(فصل سوم)
۱-۳ مقدمه…………………………………………………………………………………………………………….. ۳۷
۲-۳ تعریف جهانی شدن ………………………………………………………………………………………….. ۳۹
۳-۳ شاخصهای جهانی شدن ……………………………………………………………………………………… ۴۰
۴-۳ نظریه‌های مختلف درباره جهانی شدن و تاثیر آن بر دموکراسی …………………………………….. ۴۱
۱-۴-۳ رویکرد مثبت نسبت به تاثیر جهانی شدن بر دموکراسی …………………………………………… ۴۱
۲-۴-۳ رویکرد منفی نسبت به تاثیر جهانی شدن بر دموکراسی …………………………………………… ۴۲
۳-۴-۳ رویکرد بینابین نسبت به تاثیر جهانی شدن بر دموکراسی …………………………………………. ۴۲
۵-۳ محرکهای دموکراتیزاسیون ………………………………………………………………………………….. ۴۴
۱-۵-۳ توسعه اقتصادی …………………………………………………………………………………………….. ۴۴
۲-۵-۳ عملکرد (اقتصادی) ……………………………………………………………………………………….. ۴۵
۳-۵-۳ نقش کلیسایی کاتولیک …………………………………………………………………………………… ۴۶
۴-۵-۳ تغییر هنجارهای بین المللی ……………………………………………………………………………… ۴۷
۶-۳ موانع مهم بر سر راه رشد دموکراسی ……………………………………………………………………… ۴۸
۷-۳ تاثیر جهانی شدن بر اضمحلال حکومتهای اقتدارگرا …………………………………………………… ۵۰
جمع بندی …………………………………………………………………………………………………………….. ۵۱
(فصل چهارم)
تحقق دموکراسی………………………………………………………………………………………………………. ۵۳
۱-۴ درآمدی بر دموکراسی ………………………………………………………………………………………… ۵۳
۲-۴ محدوده های تحقق دموکراسی …………………………………………………………………………….. ۵۵
جمع بندی …………………………………………………………………………………………………………….. ۵۹
(فصل پنجم)
موانع گذار به دموکراسی د رخاورمیانه و ایران ………………………………………………………………… ۶۰
۱-۵ دموکراسی د رخاورمیانه ……………………………………………………………………………………… ۶۱
۲-۵ دیدگاه ایالات متحده آمریکا از لیبرالیسم و دموکراسی…………………………………………………. ۶۱
۳-۵ دموکراسی د رخاورمیانه پس از ۱۱ سپتامبر ……………………………………………………………… ۶۱
۴-۵ ریشه‌های اقتصادی دموکراسی ……………………………………………………………………………… ۶۳
۵-۵ تاثیر جهانی شدن بر دموکراتیزاسیون در ایران …………………………………………………………… ۶۷
جمع بندی …………………………………………………………………………………………………………….. ۷۱
(فصل ششم)
نتیجه گیری نهائی _ دلایل تایید یا عدم تایید فرضیه ها و پیشنهادات …………………………………… ۷۳
۱-۶ نتیجه گیری نهائی ……………………………………………………………………………………………… ۷۳
۲-۶ دلایل اضمحلال رژیم های اقتدار گرا ……………………………………………………………………. ۷۸
۳-۶ دلایل تایید یا عدم تایید فرضیه ها ……………………………………………………………………….. ۸۴
۴-۶ پیشنهادات ………………………………………………………………………………………………………. ۸۶
کتاب نامه ……………………………………………………………………………………………………………… ۸۷
فهرست منابع
- آربلاستر ، آنتونی (۱۳۷۹)دموکراسی ، ترجمه حسن مرتضوی ، تهران ، انتشارات آشیان .
- آرنت، هانا (۱۳۶۶). ریشه‌های توتالیتارمیم، ترجمة محسن ثلاثی، تهران، نشر جاویدان.
- اخوان زنجانی، داریوش (۱۳۸۱) جهانی شدن و سیاست خارجی، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت خارجه.
- انصاری، منصور (۱۳۸۲)، فرآیند جهانی شدن وباز سازی نظریه دموکراسی، ماهنامه علمی، فرهنگی، خبری، سال دوم .
- بروکر ، پل (۱۳۸۴) نظریه رژیم های غیر دموکراتیک ، ترجمه علیرضا سمیعی اصفهانی ، تهران ، نشر کویر .
- بشیریه، حسین (۱۳۷۴)، جامعه شناسی سیاسی، تهران، نشر نی.
- بشیریه، حسین (۱۳۸۰)، «جهانی شدن و دولتهای ملی» نشریه آبان، شماره ۴٫ شهریور.
چکیده
فدک سرزمینی آباد در سراشیبی خیبر در شمال مدینه واقع شده و نیز باغها و نخلستانهای فراوان داشت لازم به ذکر است ساکنان آن یهودی بودند.
بعد از فتح خیبر در سال هفتم هجرت دستور فتح فدک بوسیلة جبرئیل، توسط شخص پیامبر و علی (ع) ابلاغ شد، که آن دو بزرگوار شبانه بدون جنگ وخونریزی این سرزمین را فتح نمودند.
طبق آیه صریح قرآن سرزمینهایی که بدون لشکرکشی فتح شود ملک خاص پیامبر اکرم (ص) است و هر تصمیمی که بخواهد می‌تواند دربارة آنها بگیرد.
پس از فتح فدک آیة «فآت ذالقربی حقه» (سورة اسراء آیه ۲۶) نازل شد و جبرئیل از جانب خداوند عرضه داشت،فدک را به فاطمه عطا کن، لذا سندی به دست علی (ع) نوشته شد که خود حضرت و ام ایمن بر آن شهادت دادند . درآمد فدک را سالیانه از هفتاد هزار سکه تا صد و بیست هزار سکه نوشته‌اند. هر ساله حضرت به اندازة قوت خود برمی‌داشت و بقیه را بین فقرا تقسیم میکرد.
پس از رحلت رسول اکرم (ص) در نخستین روزهای خلافت، خلیفة اول،به استناد به حدیث جعلی مبنی بر اینکه پیامبران ارث باقی نمی‌گذارند و آنچه می‌ماند صدقه است و جانشین پیامبر هر طور صلاح بداند آن را در راه منافع ملی مصرف می‌کند، فدک را از ید دخت رسول خدا (ص) خارج ساخت.
در این رساله، با توجه به آیات و روایات علاوه بر اینکه اعمال مالکیت رسول خدا و دخت گرانقدرشان مورد بررسی قرار میگیرد، مناظرات، احتجاجات و اعترافات طرفین نزاع به همراه اهدافشان مورد مطالعه قرار گرفته است.
همچنین با بررسی حدیث ابوبکر و اشکالات وارد بر آن با توجه به استدلالهای قانونی حضرت در مورد فدک و مقایسة آن با قوانین حقوقی اسلام، رفع تصرف دخت رسول خدا (ص) از فدک از مصادیق غصب شناخته میشود.
با مراجعه به اسناد معتبر و موثق خطبة تاریخی حضرت زهرا (س) در مسجد پیامبر (ص) بعد از غصب فدک نشانگر روح بلند و اهداف عالیه‌ای است که حضرت در سایة فدک به دنبال آن بودند.
در فصل دیگر این رساله به سیر تاریخی فدک و چگونگی بر خورد خلفا به مقتضای سیاست و اوضاع آن روز با مسئلة فدک اشاره شده است و اینکه در طول چندین قرن و با روی کار آمدن هر یک از خلفا، مسئله استرداد فدک و غصب آن تکرار شده و این امر مؤید اهمیت ابعاد سیاسی و اقتصادی فدک بوده است.
در فصل پایانی این رساله به زنده نگه داشتن ماجرای فدک و مظلومیت حضرت زهرا (س) توسط حضرات معصومین اشاره شده است.
تا به فدک به چشم یک مسأله تاریخی نگریسته نشود بلکه فدک به یک معنا ولایت مطلقه میباشد که بعد از پیامبر (ص) آن را از آل الله غصب کردند . لذا یکی از مظاهراحیا و بقای فدک، متون زیاراتی است که خطاب به ائمه معصومین بر زبان پیروان مکتب فاطمه جاری میشود.
به امید آنکه حق ذوالجلال، قیام قائم آل محمد را نزدیک فرماید تا با ظهورش مرهمی بر دل تفتیده خسته دلان و دلسوختگان و عاشقان اهل بیت باشد و منتقم خون مادرش و جلای قلوب مؤمین باشد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده
کلیات
مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………… ۱
فصل اول/ مشخصات فدک و ارزش مادی آن …………………………………………………………….. ۷
فصل دوم / فتح فدک و اختصاص آن به رسول اکرم (ص) با توجه به آیات ……………………. ۸
فصل سوم/ واگذاری فدک به حضرت زهرا (س) و معیار بخشش آن …………………………… ۱۲
فصل چهارم/ تصرف حضرت زهرا (س) در فدک در زمان حیات پیامبر(ص) ……………….. ۱۵
بخش دوم: غصب فدک
فصل اول / مراحل غصب فدک ………………………………………………………………………………… ۱۶
مناظرات حضرت زهرا (س) با ابوبکر ………………………………………………………….. ۱۷
گفتار مستدل علی (ع) به ابوبکر و حوادث بعد از آن……………………………………….. ۲۰
نامة کوبندة علی (ع) به ابوبکر و واکنش ابوبکر ……………………………………………… ۲۵
خلاصه‌‌ای از خطبة حضرت زهرا (س) و وقایع بعد از آن ………………………………. ۲۹
ادامة‌مبارزه تا آخرین لحظات زندگی ……………………………………………………………. ۳۶
فصل دوم / علل غصب فدک ……………………………………………………………………………………. ۴۰
فصل سوم / حدیث ابوبکر و اشکالات وارد بر آن ……………………………………………………… ۴۳
فصل چهارم / عمل ابوبکر برخلاف قوانین قضا و شهود ……………………………………………. ۴۹
بخش سوم/ بررسی استدلالهای حضرت زهرا (س)
فصل اول / فدک اعطائی رسول ا… (ص) …………………………………………………………………… ۵۳
فصل دوم / ادعای میراث ……………………………………………………………………………………….. ۵۸
فصل سوم / سهم ذی القربی و خمس غنایم ……………………………………………………………… ۶۲
بخش چهارم : خطبه‌های حضرت زهرا (س)
فصل اول . بیانات مقام معظم رهبری در مورد بلاغت و شیوایی خطبه حضرت زهرا در مسجد پیامبر (س) …………………………………………………………………………………………………………………………….. ۶۴
فصل دوم: خطبه حضرت زهرا (س) در مسجد پیامبر (ص) ………………………………………… ۶۵
عنوان صفحه
اسناد خطبه ………………………………………………………………………………………………………. ۶۵
متن خطبه …………………………………………………………………………………………………… ۶۶
فصل سوم / خطبه حضرت زهرا (س) برای زنان مهاجر و انصار ………………………………. ۸۱
اسناد خطبه ………………………………………………………………………………………………… ۸۱
متن خطبه …………………………………………………………………………………………………… ۸۲
بخش پنجم: سرگذشت فدک در طول تاریخ
فصل اول / فدک در زمان خلفای سه گانه …………………………………………………………………. ۸۵
فصل دوم / فدک در زمان بنی امیه ………………………………………………………………………….. ۸۶
فصل سوم/ فدک در زمان بنی عباس ……………………………………………………………………….. ۸۸
فصل چهارم/ موقعیت کنونی فدک ……………………………………………………………………………. ۹۱
بخش ششم: اسرار پیگیری اهل بیت در مسئله فدک
فصل اول / علل پیگیری حضرت زهرا (س) در باز پس گیری فدک ………………………………. ۹۳
فصل دوم / زنده نگه داشتن فدک و مظلومیت حضرت زهرا (س) توسط حضرات معصومین ۹۷
فدک در نهج البلاغه علی ……………………………………………………………………………….. ۹۷
مرز فدک – مرز اسلام ………………………………………………………………………………… ۹۸
خبر مظلومیت حضرت زهرا (س) به پیامبر در شب معراج ……………………………….. ۹۹
فصل سوم / مظاهر احیاء و بقای نام فدک در متون زیارات معصومین ………………………. ۱۰۱
نتیجه ………………………………………………………………………………………………………………….. ۱۰۳
پیشنهاد ………………………………………………………………………………………………………………. ۱۰۵
خلاصه ……………………………………………………………………………………………………………….. ۱۰۷
منابع و مآخذ ۱۱۸
چکیده
فدک سرزمینی آباد در سراشیبی خیبر در شمال مدینه واقع شده و نیز باغها و نخلستانهای فراوان داشت لازم به ذکر است ساکنان آن یهودی بودند.
بعد از فتح خیبر در سال هفتم هجرت دستور فتح فدک بوسیلة جبرئیل، توسط شخص پیامبر و علی (ع) ابلاغ شد، که آن دو بزرگوار شبانه بدون جنگ وخونریزی این سرزمین را فتح نمودند.
طبق آیه صریح قرآن سرزمینهایی که بدون لشکرکشی فتح شود ملک خاص پیامبر اکرم (ص) است و هر تصمیمی که بخواهد می‌تواند دربارة آنها بگیرد.
پس از فتح فدک آیة «فآت ذالقربی حقه» (سورة اسراء آیه ۲۶) نازل شد و جبرئیل از جانب خداوند عرضه داشت،فدک را به فاطمه عطا کن، لذا سندی به دست علی (ع) نوشته شد که خود حضرت و ام ایمن بر آن شهادت دادند . درآمد فدک را سالیانه از هفتاد هزار سکه تا صد و بیست هزار سکه نوشته‌اند. هر ساله حضرت به اندازة قوت خود برمی‌داشت و بقیه را بین فقرا تقسیم میکرد.
پس از رحلت رسول اکرم (ص) در نخستین روزهای خلافت، خلیفة اول،به استناد به حدیث جعلی مبنی بر اینکه پیامبران ارث باقی نمی‌گذارند و آنچه می‌ماند صدقه است و جانشین پیامبر هر طور صلاح بداند آن را در راه منافع ملی مصرف می‌کند، فدک را از ید دخت رسول خدا (ص) خارج ساخت.
در این رساله، با توجه به آیات و روایات علاوه بر اینکه اعمال مالکیت رسول خدا و دخت گرانقدرشان مورد بررسی قرار میگیرد، مناظرات، احتجاجات و اعترافات طرفین نزاع به همراه اهدافشان مورد مطالعه قرار گرفته است.
همچنین با بررسی حدیث ابوبکر و اشکالات وارد بر آن با توجه به استدلالهای قانونی حضرت در مورد فدک و مقایسة آن با قوانین حقوقی اسلام، رفع تصرف دخت رسول خدا (ص) از فدک از مصادیق غصب شناخته میشود.
با مراجعه به اسناد معتبر و موثق خطبة تاریخی حضرت زهرا (س) در مسجد پیامبر (ص) بعد از غصب فدک نشانگر روح بلند و اهداف عالیه‌ای است که حضرت در سایة فدک به دنبال آن بودند.
در فصل دیگر این رساله به سیر تاریخی فدک و چگونگی بر خورد خلفا به مقتضای سیاست و اوضاع آن روز با مسئلة فدک اشاره شده است و اینکه در طول چندین قرن و با روی کار آمدن هر یک از خلفا، مسئله استرداد فدک و غصب آن تکرار شده و این امر مؤید اهمیت ابعاد سیاسی و اقتصادی فدک بوده است.
در فصل پایانی این رساله به زنده نگه داشتن ماجرای فدک و مظلومیت حضرت زهرا (س) توسط حضرات معصومین اشاره شده است.
تا به فدک به چشم یک مسأله تاریخی نگریسته نشود بلکه فدک به یک معنا ولایت مطلقه میباشد که بعد از پیامبر (ص) آن را از آل الله غصب کردند . لذا یکی از مظاهراحیا و بقای فدک، متون زیاراتی است که خطاب به ائمه معصومین بر زبان پیروان مکتب فاطمه جاری میشود.
به امید آنکه حق ذوالجلال، قیام قائم آل محمد را نزدیک فرماید تا با ظهورش مرهمی بر دل تفتیده خسته دلان و دلسوختگان و عاشقان اهل بیت باشد و منتقم خون مادرش و جلای قلوب مؤمین باشد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده
کلیات
مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………… ۱
فصل اول/ مشخصات فدک و ارزش مادی آن …………………………………………………………….. ۷
فصل دوم / فتح فدک و اختصاص آن به رسول اکرم (ص) با توجه به آیات ……………………. ۸
فصل سوم/ واگذاری فدک به حضرت زهرا (س) و معیار بخشش آن …………………………… ۱۲
فصل چهارم/ تصرف حضرت زهرا (س) در فدک در زمان حیات پیامبر(ص) ……………….. ۱۵
بخش دوم: غصب فدک
فصل اول / مراحل غصب فدک ………………………………………………………………………………… ۱۶
مناظرات حضرت زهرا (س) با ابوبکر ………………………………………………………….. ۱۷
گفتار مستدل علی (ع) به ابوبکر و حوادث بعد از آن……………………………………….. ۲۰
نامة کوبندة علی (ع) به ابوبکر و واکنش ابوبکر ……………………………………………… ۲۵
خلاصه‌‌ای از خطبة حضرت زهرا (س) و وقایع بعد از آن ………………………………. ۲۹
ادامة‌مبارزه تا آخرین لحظات زندگی ……………………………………………………………. ۳۶
فصل دوم / علل غصب فدک ……………………………………………………………………………………. ۴۰
فصل سوم / حدیث ابوبکر و اشکالات وارد بر آن ……………………………………………………… ۴۳
فصل چهارم / عمل ابوبکر برخلاف قوانین قضا و شهود ……………………………………………. ۴۹
بخش سوم/ بررسی استدلالهای حضرت زهرا (س)
فصل اول / فدک اعطائی رسول ا… (ص) …………………………………………………………………… ۵۳
فصل دوم / ادعای میراث ……………………………………………………………………………………….. ۵۸
فصل سوم / سهم ذی القربی و خمس غنایم ……………………………………………………………… ۶۲
بخش چهارم : خطبه‌های حضرت زهرا (س)
فصل اول . بیانات مقام معظم رهبری در مورد بلاغت و شیوایی خطبه حضرت زهرا در مسجد پیامبر (س) …………………………………………………………………………………………………………………………….. ۶۴
فصل دوم: خطبه حضرت زهرا (س) در مسجد پیامبر (ص) ………………………………………… ۶۵
عنوان صفحه
اسناد خطبه ………………………………………………………………………………………………………. ۶۵
متن خطبه …………………………………………………………………………………………………… ۶۶
فصل سوم / خطبه حضرت زهرا (س) برای زنان مهاجر و انصار ………………………………. ۸۱
اسناد خطبه ………………………………………………………………………………………………… ۸۱
متن خطبه …………………………………………………………………………………………………… ۸۲
بخش پنجم: سرگذشت فدک در طول تاریخ
فصل اول / فدک در زمان خلفای سه گانه …………………………………………………………………. ۸۵
فصل دوم / فدک در زمان بنی امیه ………………………………………………………………………….. ۸۶
فصل سوم/ فدک در زمان بنی عباس ……………………………………………………………………….. ۸۸
فصل چهارم/ موقعیت کنونی فدک ……………………………………………………………………………. ۹۱
بخش ششم: اسرار پیگیری اهل بیت در مسئله فدک
فصل اول / علل پیگیری حضرت زهرا (س) در باز پس گیری فدک ………………………………. ۹۳
فصل دوم / زنده نگه داشتن فدک و مظلومیت حضرت زهرا (س) توسط حضرات معصومین ۹۷
فدک در نهج البلاغه علی ……………………………………………………………………………….. ۹۷
مرز فدک – مرز اسلام ………………………………………………………………………………… ۹۸
خبر مظلومیت حضرت زهرا (س) به پیامبر در شب معراج ……………………………….. ۹۹
فصل سوم / مظاهر احیاء و بقای نام فدک در متون زیارات معصومین ………………………. ۱۰۱
نتیجه ………………………………………………………………………………………………………………….. ۱۰۳
پیشنهاد ………………………………………………………………………………………………………………. ۱۰۵
خلاصه ……………………………………………………………………………………………………………….. ۱۰۷
منابع و مآخذ ۱۱۸
«مقدمه»
به نام آنکه جان را فکرت آموخت
یکی از مسائل مهمی که در زمینة حقوق خصوصی بسیار اهمیت دارد احراز رابطة سببیت بین ضرر و فعل زیانباراست و ما در این تحقیق سعی داشته‌ایم با توجه به کتابهایی که در این زمینه وجود دارد، به بیان و توضیح این مسئله بپردازیم و دیدی کلی نسبت به رابطة سببیت بدست آوریم.
در این تحقیق ما رابطه سببیت را در سه فصل بررسی می‌نمائیم در فصل اول، کلیاتی را برای آشنائی با مسئله بیان کرده‌ایم و سپس با بررسی کامل فعل زیانبار و رابطة سببیت در فصول بعدی به روشن کردن رابطة سببیت بین ضرر و فعل زیانبار پرداخته‌ایم.
در نگارش این تحقیق کوشیده شده است محتوای مطالب در سطح مطلوب باشد و با تقسیم‌بندی درست مطالب سعی شده است که پیوند صحیحی بین مطالب ایجاد گردد و با بیانی ساده و روان و آوردن مثال روشن و نمونههای عملی و کاربردی تلاش شده است که تفهیم موضوع عمیق‌تر و آسانتر گردد.
فصل اول
کلیات
شکی نیست که تحقق مسئولیت مدنی و ایجاد الزام به جبران خسارت، توسط شخصی که به دیگری زیان وارد میسازد، منوط به وجود شرایطی میباشد که با تجمع این شرایط برای شخصی زیان رساننده مسئولیت مدنی ایجاد میشود و فقدان هر یک از آنها نیز موجب میشود که شخص مسئول جبران خسارت شناخته نشود و از مسئولیت معاف گردد شرایط لازم برای تحقق مسئولیت مدنی عبارتند از:
۱ـ لزوم بروز خسارت یا ضرر
۲ـ ارتکاب فعل زیانبار یا ترک فعل زیانبار
۳ـ احراز رابطة سببیت بین فعل یا ترک فعل زیانبار و زیان وارده
فهرست
عنوان…………………………………………………………………………………… صفحه
مقدمه …………………………………………………………………………………………….
فصل اول: کلیات ……………………………………………………………………………..
بخش نخست: مفهوم ضرر و اقسام آن ………………………………………………
۱-۱- مفهوم ضرر ………………………………………………………………………….
۱-۲- ضرر قابل جبران و شرایط آن ………………………………………………..
۱-۳- از دست دادن موقعیتهای عملی ………………………………………………..
۱-۴- محروم ماندن از کار ………………………………………………………………
۱-۵- ضرر معنوی ………………………………………………………………………….
بخش دوم: بیان مختصر فعل زیانبار ………………………………………………..
بخش سوم: بیان مختصر رابطة سببیت ………………………………………………
فصل دوم: فصل زیان بار ………………………………………………………………..
بخش نخست: عنصر مادة فعل زیان بار ……………………………………………..
۱-۱- تقصیر با فعل مثبت …………………………………………………………………
۱-۱-۱- قاعده ………………………………………………………………………………..
۱-۱-۲- شرایط فعل مثبت زیان بار و زیانها ………………………………………
۱-۲- تقصیر از نوع فعل سلبی یا ترک فعل …………………………………………
۱-۲-۱- اقسام ترک فعل ………………………………………………………………….
۱-۲-۲- مبانی نظری مسئولیت ناشی از خودداری ……………………………..
۱-۲-۳- نتایج عنصر مادی ………………………………………………………………
بخش دوم: عنصر معنوی فعل زیانبار ………………………………………………..
۲-۱- نقش اراده و تمیز در تشخیص انواع تقصیر ………………………………
۲-۲- مسئولیت مدنی صفیر غیرممیز و مجنون …………………………………..
۲-۲-۱- نظریه‌های حقوقی ……………………………………………………………….
۲-۲-۲- حقوق موضوعه ایران …………………………………………………………
۲-۳- آزادی اراده …………………………………………………………………………..
۲-۳-۱- نظریه سنتی و نوعی تقصیر …………………………………………………
۲-۳-۲- نقش اراده آزاد ………………………………………………………………….
بخش سوم: عنصر قانونی فصل زیانبار ……………………………………………..
۳-۱- مفهوم غیرقانونی بودن ……………………………………………………………
۳-۱-۱- معنا و چهره‌های گوناگون تجاوز …………………………………………
۳-۱-۲- ضابطه و معیار تجاوز ………………………………………………………..
۳-۲- افعال مشروع …………………………………………………………………………
۳-۲-۱- دفاع مشروع ………………………………………………………………………
۳-۲-۲- امر آمر قانونی …………………………………………………………………..
۳-۲-۳- اکراه یا اجبار …………………………………………………………………….
۳-۲-۴- غرور ………………………………………………………………………………..
۳-۲-۵- اضطرار …………………………………………………………………………….
۳-۲-۶- اعمال حق ………………………………………………………………………….
۳-۲-۷- مصلحت عمومی …………………………………………………………………
۳-۲-۸- اذن و برائت از انجام عمل …………………………………………………..
فصل سوم: رابطة سببیت ………………………………………………………………….
بخش نخست: چگونگی رابطة سببیت ………………………………………………….
۱-۱- لزوم رابطة سببیت ………………………………………………………………….
۱-۲- اجتماع اسباب …………………………………………………………………………
بخش دوم: اسباب خارج و اثر آن در مسئولیت ……………………………………
۲-۱- وقوع حوادث پیش‌بینی نشده یا قوای قاهره ……………………………….
۲-۲- فعل شخص ثالث …………………………………………………………………….
۲-۳- تقصیر زیاندیده ………………………………………………………………………
منابع……………………………………………………………………………………………….
منابع:
۱ـ حقوق جزای عمومی جلد نخست، اردبیلی محمدعلی.
۲ـ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب سال ۱۳۷۹٫
۳ـ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
۴ـ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۷۵٫
۵ـ قانون مسئولیت مدنی مصوب سال ۱۳۱۱٫
۶ـ قانون مدنی مصوب سال ۱۳۷۰٫
۷ـ قواعد فقهی، جعفری محمدتقی
«مقدمه»
به نام آنکه جان را فکرت آموخت
یکی از مسائل مهمی که در زمینة حقوق خصوصی بسیار اهمیت دارد احراز رابطة سببیت بین ضرر و فعل زیانباراست و ما در این تحقیق سعی داشته‌ایم با توجه به کتابهایی که در این زمینه وجود دارد، به بیان و توضیح این مسئله بپردازیم و دیدی کلی نسبت به رابطة سببیت بدست آوریم.
در این تحقیق ما رابطه سببیت را در سه فصل بررسی می‌نمائیم در فصل اول، کلیاتی را برای آشنائی با مسئله بیان کرده‌ایم و سپس با بررسی کامل فعل زیانبار و رابطة سببیت در فصول بعدی به روشن کردن رابطة سببیت بین ضرر و فعل زیانبار پرداخته‌ایم.
در نگارش این تحقیق کوشیده شده است محتوای مطالب در سطح مطلوب باشد و با تقسیم‌بندی درست مطالب سعی شده است که پیوند صحیحی بین مطالب ایجاد گردد و با بیانی ساده و روان و آوردن مثال روشن و نمونههای عملی و کاربردی تلاش شده است که تفهیم موضوع عمیق‌تر و آسانتر گردد.
فصل اول
کلیات
شکی نیست که تحقق مسئولیت مدنی و ایجاد الزام به جبران خسارت، توسط شخصی که به دیگری زیان وارد میسازد، منوط به وجود شرایطی میباشد که با تجمع این شرایط برای شخصی زیان رساننده مسئولیت مدنی ایجاد میشود و فقدان هر یک از آنها نیز موجب میشود که شخص مسئول جبران خسارت شناخته نشود و از مسئولیت معاف گردد شرایط لازم برای تحقق مسئولیت مدنی عبارتند از:
۱ـ لزوم بروز خسارت یا ضرر
۲ـ ارتکاب فعل زیانبار یا ترک فعل زیانبار
۳ـ احراز رابطة سببیت بین فعل یا ترک فعل زیانبار و زیان وارده
فهرست
عنوان…………………………………………………………………………………… صفحه
مقدمه …………………………………………………………………………………………….
فصل اول: کلیات ……………………………………………………………………………..
بخش نخست: مفهوم ضرر و اقسام آن ………………………………………………
۱-۱- مفهوم ضرر ………………………………………………………………………….
۱-۲- ضرر قابل جبران و شرایط آن ………………………………………………..
۱-۳- از دست دادن موقعیتهای عملی ………………………………………………..
۱-۴- محروم ماندن از کار ………………………………………………………………
۱-۵- ضرر معنوی ………………………………………………………………………….
بخش دوم: بیان مختصر فعل زیانبار ………………………………………………..
بخش سوم: بیان مختصر رابطة سببیت ………………………………………………
فصل دوم: فصل زیان بار ………………………………………………………………..
بخش نخست: عنصر مادة فعل زیان بار ……………………………………………..
۱-۱- تقصیر با فعل مثبت …………………………………………………………………
۱-۱-۱- قاعده ………………………………………………………………………………..
۱-۱-۲- شرایط فعل مثبت زیان بار و زیانها ………………………………………
۱-۲- تقصیر از نوع فعل سلبی یا ترک فعل …………………………………………
۱-۲-۱- اقسام ترک فعل ………………………………………………………………….
۱-۲-۲- مبانی نظری مسئولیت ناشی از خودداری ……………………………..
۱-۲-۳- نتایج عنصر مادی ………………………………………………………………
بخش دوم: عنصر معنوی فعل زیانبار ………………………………………………..
۲-۱- نقش اراده و تمیز در تشخیص انواع تقصیر ………………………………
۲-۲- مسئولیت مدنی صفیر غیرممیز و مجنون …………………………………..
۲-۲-۱- نظریه‌های حقوقی ……………………………………………………………….
۲-۲-۲- حقوق موضوعه ایران …………………………………………………………
۲-۳- آزادی اراده …………………………………………………………………………..
۲-۳-۱- نظریه سنتی و نوعی تقصیر …………………………………………………
۲-۳-۲- نقش اراده آزاد ………………………………………………………………….
بخش سوم: عنصر قانونی فصل زیانبار ……………………………………………..
۳-۱- مفهوم غیرقانونی بودن ……………………………………………………………
۳-۱-۱- معنا و چهره‌های گوناگون تجاوز …………………………………………
۳-۱-۲- ضابطه و معیار تجاوز ………………………………………………………..
۳-۲- افعال مشروع …………………………………………………………………………
۳-۲-۱- دفاع مشروع ………………………………………………………………………
۳-۲-۲- امر آمر قانونی …………………………………………………………………..
۳-۲-۳- اکراه یا اجبار …………………………………………………………………….
۳-۲-۴- غرور ………………………………………………………………………………..
۳-۲-۵- اضطرار …………………………………………………………………………….
۳-۲-۶- اعمال حق ………………………………………………………………………….
۳-۲-۷- مصلحت عمومی …………………………………………………………………
۳-۲-۸- اذن و برائت از انجام عمل …………………………………………………..
فصل سوم: رابطة سببیت ………………………………………………………………….
بخش نخست: چگونگی رابطة سببیت ………………………………………………….
۱-۱- لزوم رابطة سببیت ………………………………………………………………….
۱-۲- اجتماع اسباب …………………………………………………………………………
بخش دوم: اسباب خارج و اثر آن در مسئولیت ……………………………………
۲-۱- وقوع حوادث پیش‌بینی نشده یا قوای قاهره ……………………………….
۲-۲- فعل شخص ثالث …………………………………………………………………….
۲-۳- تقصیر زیاندیده ………………………………………………………………………
منابع……………………………………………………………………………………………….
منابع:
۱ـ حقوق جزای عمومی جلد نخست، اردبیلی محمدعلی.
۲ـ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب سال ۱۳۷۹٫
۳ـ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
۴ـ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۷۵٫
۵ـ قانون مسئولیت مدنی مصوب سال ۱۳۱۱٫
۶ـ قانون مدنی مصوب سال ۱۳۷۰٫
۷ـ قواعد فقهی، جعفری محمدتقی
۱-۱- مقدمه:
کشور پهناور ایران دارای فرهنگی و تمدن غنی به وسعت تاریخ است و از این جهت مایه ی فخر و مبا هات همه ی ایرانیان می باشد . بسیاری از خارجیان از دیر باز در پی آشنایی با این مرز و بوم و فرهنک و تمدن خاص آن بوده, و در این راه اقدام به یادگیری زبان فارسی نموده اند چرا که زبان آیینه ی فرهنگ است و بدون آشنایی با زبان بهره جستن از چشمه زلال فرهنگ میسر نخواهد بود .
در این میان وظیفه ی ایرانیان میهن پرست اشاعه فرهنگ و تمدن ایران و تلاش در جهت ترویج هر چه بیشتر زبان و ادبیات فارسی و هموار نمودن راه برای آموزش هرچه بهتر آن است .هر چند در سال های گذشته در زمینه ی آموزش علمی این زبان تحقیقاتی صورت گرفته ولی با وجود این کمبود هایی نیز در این زمینه احساس می شود . از آنجا که آموزش واژه یکی از مهمترین بخش های آموزش زبان دوم / خارجی محسوب می گردد و بدون آگاهی از واژه ها زبان آموز توانایی برقراری ارتباط معنی دار با هل زبان را نخواهد داشت نگارنده دراین پایان نامه بر آن است به تهیه ی متن های آموزش واژه بر اساس حوزه معنایی ویژه ی غیر فارسی زبانان سطح پیشرفته بپردازد .
۱-۲ . بیان موضوع:
هدف اصلی یادگیری زبان برقراری ارتباط است، برای دستیابی به این هدف، واژگان نقش مهمی ایفا می‌کنند، چرا که ایجاد ارتباط بدون واژه‌ها غیر ممکن است. از این رو، آموزش واژه یکی از مهمترین بخشهای آموزش زبان دوم / خارجی محسوب می‌گردد زیرا بدون آگـاهی از واژه‌ها زبان آموز توانایی برقراری ارتباط معنی‌دار با اهل زبان را نخواهد داشت، پس مسئله آموزش واژه‌ها از اهمیت خاصی برخوردار است. از سوی دیگر یادگیری واژه فرایند ساده‌ای نیست، اما استفاده از روشهای کارآمد در آموزش واژه، یادگیری آن را آسان می‌کند. تا کنون روشهای مختلفی در زمینه‌ی آموزش واژه ارائه شده و به کار رفته است. در این میان آموزش واژه بر اساس حوزه‌های معنایی از جمله روشهای موفق علمی بوده است. در این روش، واژه‌هایی که از نظر معنایی با یکدیگر ارتباط نزدیکی دارند یا به یک موضوع خاص مربوط هستند درون متنی واحد قرار می گیرند و با هم آموزش داده می‌شوند. تحقیقات به عمل آمده در مورد حوزه‌های معنایی نشانگر این واقعیت است که واژه‌ها به تنهایی و جدا از واژه‌های دیگر رنگ و بوی معنایی خود را از دست می‌دهند. آموزش واژه از این طریق باعث میشود واژه هایی که با یکدیگر ارتباط معنایی دارند بهتر یاد گرفته شوند و نگهداری آنها در حافظه برای مدت زمان طولانی تضمین میشود. چرا که عقیده بر آن است که واژه‌ها بر اساس حوزه‌های معنایی در حافظه ـ بلند مدت ذخیره می‌شوند. از آن جا که امروزه آموزش زبان فارسی بیشتر از قبل مورد توجه قرار گرفته است,پرداختن به جنبه‌های گوناگون آن و تهیه متن‌های درسی به ویژه در زمینه واژگان اهمیت فراوانی دارد. از این رو، موضوع پایانامه حاضر نیز در راستای تهیه متن‌های آموزش واژه به روش حوزه‌های معنایی است.
۱-۳٫ هدف تحقیق و اهمیت آن:
از آن جا که رشته آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان رشته‌ای کاملا نوپا است و در مراحل اولیه رشد و تکوین قرار دارد و تحقیقات علمی اندکی در زمینه‌ی آموزش آن صورت گرفته است ، لازم است در زمینه‌های گوناگون اعم از آموزش واژه و تهیه و تدوین متن های درسی تحقیق و بررسی بیشتری صورت پذیرد. از سوی دیگر ، در سال‌های اخیر بسیاری از خارجیان به دلایل گوناگون در داخل و خارج از ایران به یادگیری زبان فارسی علاقه‌مند شده‌اند، اما در حال حاضر کتابهایی که برای آموزش زبان فارسی در مراکز آموزش زبان فارسی مورد استفاده قرار میگیرد، بسیار اندک است و در این میان برخی از کتابهای موجود بر پایه‌ی روشهای علمی استوار نیستند.با وجود این ,همین کتاب های اندک هم تا کنون با استقبال نسبتاّ خوبی روبرو شده است و هم اینک در مراکز آموزش زبان فارسی مورد استفاده قرار می گیرد. پس باید کتابها و منابعی بر اساس روش های علمی جدید تهیه و در اختیار علاقه‌مندان به یادگیری زبان فارسی قرار گیرد.
هدف پایانامه حاضر، تهیه‌ی متن های درسی آموزش واژه‌های زبان فارسی برای هموار کردن راه آموزش زبان فارسی است.
فهرست مطالب
فصل نخست – کلیات ۱
۱-۱٫ مقدمه ۲
۱-۲ بیان موضوع ۲
۱-۳٫ هدف تحقیق و اهمیت آن ۳
۱-۴٫ سوالات و فرضیه های تحقیق ۴
۱- ۵ . مفاهیم ۵
۱-۵-۱ ۰ واژه ۵
۱-۵-۲ ۰ آموزش ۷
۱- ۵- ۳ ۰ نظریه آموزش ۷
۱- ۵- ۴ ۰ یادگیری ۸
۱- ۵- ۵ ۰ رابطه ی آموزش و یادگیری ۹
۱-۵-۶ ۰ مقایسه آموزش با یادگیری ۹
۱- ۵- ۷ ۰ حوزه های معنایی ۱۰
۱-۵-۸ ۰ خلاصه ۱۱
فصل دوم : مطالعات پیشین ۱۲
۲-۱ ۰ اهمیت واژه و مطالعات انجام شده در زمینه ی آموزش واژه ۱۳
۲-۲ ۰ فرایندهای واژه سازی ۱۴
۲- ۲-۱ ۰ انواع فرایندهای واژه سازی ۱۵
۲-۲-۱-۱ ۰ تصریف ۱۵
۲-۲-۱-۲ ۰ اشتقاق ۱۵
۲-۲-۱-۳ ۰ ترکیب ۱۶
۲-۲-۱-۴ ۰ قرض گیری /وام گیری ۱۶
۲-۲-۱-۴-۱ ۰ ترجمه قرضی /عاریتی ۱۶
۲-۲-۱-۵ ۰ گسترش/تعمیم ۱۶
۲-۲-۱-۶ ۰ تخصیص ۱۷
۲-۲-۱-۷ ۰ کوتاه سازی ۱۷
۲-۲-۱-۷-۱ ۰ سر واژه سازی ۱۷
۲-۲-۱-۷-۲ ۰ اختصار سازی ۱۸
۲-۲-۱-۷-۳ ۰ پسین سازی ۱۸
۲-۲-۱-۷-۴ ۰ بریدن ۱۸
۲- ۲- ۱- ۸ ۰ تبدیل ۱۸
۲-۲-۲-۱-۹ ۰ ادغام / آمیزش ۱۹
۲-۲-۱-۱۰ ۰ ابداع ۱۹
۲-۲- ۱-۱۱ ۰ نام آوا ۱۹
۲- ۲- ۱- ۱۲ ۰ مضاعف سازی ۱۹
۲-۳- ۰ انواع واژه ۲۰
۲-۳- ۱ ۰ واژه های قاموسی و واژه های دستوری نقش نما ۲۰
۲-۳-۲ ۰ واژه های دریافتی و واژه های تولیدی ۲۱
۲-۴- ۰ سیر تحول واژه ۲۲
۲-۴-۱ ۰ دوره ی بی توجهی به واژه ۲۳
۲-۴-۲ ۰ دلایل بی توجهی به آموزش واژه در گذشته ۲۵
۲-۴-۳ ۰ دوره ی توجه ۲۶
۲-۴-۴ ۰دوره ی پیشرفت ۲۸
۲-۵ ۰ یادگیری واژه ۲۹
۲-۵-۱ ۰ مراحل یادگیری واژه ۳۰
۲-۶ ۰ اصول اساسی در آموزش زبان ۳۲
۲-۷ ۰ راهکارهای یادگیری و یاد آوری ۳۳
۲-۷-۱ ۰ انواع راهکارهای یادگیری ۳۴
۲-۸ ۰ عوامل درون واژه ای موثر بر یادگیری واژه ۳۵
۲-۹ ۰ انواع راهکارهای یادگیری واژه ۳۵
۲-۹-۱ ۰ راهکارهای مبتنی بر تکرار واژه / معنای واژه ۳۶
۲-۹-۲ ۰ راهکارهای مبتنی برتجزیه و تحلیل ویژگی واژه ۳۷
۲-۹-۳ ۰راهکارهای مبتنی بر شرح و تفصیل ساده ۳۸
۲-۹-۴ ۰ راهکارهای مبتنی بر شرح و تفصیل پیچیده ۳۸
۲-۱۰ ۰ روش یارگیری حافظه ۳۹
۲-۱۱ ۰ آموزش واژه ۴۰
۲-۱۲ ۰ روش ها آموزش واژه ۴۰
۲-۲-۱ ۰ روش مستقیم و روش غیر مستقیم ۴۱
۲-۱۲- ۱-۱ ۰ روش مستقیم ۴۲
۲- ۱۲-۱-۱-۱ ۰ آموزش راهکارها ۴۲
۲-۱۲-۱- ۱- ۲ ۰ گسترش واژه + آموزش صریح ۴۲
۲-۱۲-۱-۱-۳ ۰ فعالیت های کلاس ۴۲
۲-۱۲-۱-۲ ۰ روش غیر مستقیم ۴۳
۲-۱۲-۱-۲-۱ ۰ متن به تنهایی ۴۳
۲-۱۲-۲-۱ ۰ فعالیت های برنامه ریزی نشده ۴۳
۲-۱۲- ۲- ۲ ۰ فعالیت های برنامه ریزی شده روش های آموزش واژه ۴۴
۲-۱۲-۲-۲ -۱ ۰ آموزش واژگان غیر فعال ۴۴
۲-۱۲-۲-۲-۱-۱ ۰ تکرار ۴۵
۲-۱۲-۲-۲-۱-۲ ۰ روش های جفت پیوسته ۴۵
۲-۱۲-۲-۲-۱-۳ ۰ فهرست واژه ۴۶
۲-۱۲-۲-۲-۱-۴ ۰ روش واژه کلیدی ۴۷
۲-۱۲-۲-۲-۱-۵ ۰ روش ترجمه ۴۹
۲-۱۲-۲-۲-۱-۶ ۰ آموزش با کمک روابط واژگانی ۵۰
۲-۱۲- ۲-۲-۱-۷ ۰ ارائه ی تصویر ۵۱
۲-۱۲-۲-۲-۱-۸ ۰ اجرای نمایش ۵۱
۲-۱۲- ۲-۲-۱-۹ ۰ خانواده های واژگانی ۵۲
۲-۱۲-۲-۲-۱-۱۰ ۰ روش های معنایی ۵۲
۲-۱۲-۲-۲-۱-۱۰-۱ ۰ روش حوزه های معنایی ۵۲
۲-۱۲-۲-۲-۱-۱۰-۲ ۰ تجزیه و تحلیل مولفه های معنایی ۵۴
۲-۱۲-۲-۲-۱-۱۱ ۰ روش شاگرد محوری : دفترچه ی واژگانی ۵۵
۲-۱۲-۲-۲-۱-۱۲ ۰ کاربرد فرهنگ ۵۵
۲-۱۲-۲-۲-۱-۱۳ ۰ یادگیری واژه از طریق بافت ۵۶
۲-۱۲-۲-۲-۲ ۰ آموزش واژگان فعال ۵۸
۲-۱۲-۲-۲-۲-۱ ۰ روش سلسه مورسیا و روزن ویگ ۵۹
۲-۱۲-۲-۲-۲-۲ ۰ روش پیجین سازی ۶۰
۲-۱۲-۲-۲-۲-۳ ۰ روش لوکاس ۶۱
۲-۱۳ ۰ تعداد واژه ۶۱
۲-۱۴ ۰ انتخاب واژه ۶۲
۲-۱۵ ۰ معیارهای انتخاب واژه ۶۳
۲-۱۶ ۰ ارائه ی واژه ۶۵
۲-۱۷ ۰ وسایل کمک آموزش دیداری و یادگیری ۶۶
۲-۱۸ ۰ ملاحظات معنی شناختی ۶۷
۲-۱۸-۱ ۰ معنی شناسی ساختاری ۶۷
۲-۱۸-۲ ۰ حوزه های معنایی ۶۷
۲-۱۸-۳ ۰ انواع حوزه های معنایی ۶۹
۲-۱۸-۴ ۰ روابط معنایی ۷۰
۲-۱۸-۴-۱ ۰ هم معنایی ۷۱
۲-۱۸-۴-۲ ۰ شمول معنایی ۷۱
۲-۱۸-۴-۳ ۰ با هم آیی ۷۱
۲-۱۸-۴-۴ ۰ رابطه جزء –کل ۷۲
۲-۱۸-۴-۵ ۰ تباین معنایی ۷۲
۲-۱۸-۴-۶ ۰ تقابل معنایی ۷۳
۲-۱۹ ۰ ملاحظات روانشناسی زبان ۷۴
۲-۱۹-۱ ۰ حافظه ۷۴
۲-۱۹-۱-۱ ۰ انواع حافظه ۷۵
۲-۹-۱-۱-۱ ۰ حافظه کوتاه مدت ۷۵
۲-۹-۱-۱-۲ ۰ حافظه بلند مدت ۷۶
۲-۱۹-۱-۱-۳ ۰ حافظه معناشناسی ۷۷
۲-۲۰ ۰ واژگان ۷۷
۲-۲۰-۱ ۰ واژگان ذهنی ۷۸
۲-۲۰-۲ ۰ سازماندهی واژگان ذهنی ۷۹
۲-۲۰-۳ . اطلاعات واژگانی: دانش واژگانی ۸۱
۲-۲۱ ۰ اصول آموزش واژه ۸۲
۲-۲۲ ۰ خلاصه ۸۵
فصل سوم : تهیه و تدوین متن های آموزش واژه ۸۶
۳-۱ ۰ مقدمه ۸۷
۳-۲ ۰ نحوه ی انتخاب واحدهای درسی , واژه ها ساختارها ۸۷
۳-۲-۱ ۰ چگونگی انتخاب عنوان واحدهای درسی ۸۷
۳-۲-۲ ۰ نحوه ی انتخاب ساختارها ۸۷
۳-۳ ۰ ملاحظات کلی ۸۸
۳-۳-۱ ۰ اطلاعات مربوط به زبان آموز ۸۹
۳-۳-۲ ۰ اطلاعات مربوط به شرح درس ۹۰
۳-۳-۳ ۰ اطلاعات آموزش ۹۰
۳-۴ ۰ ساختار کلی واحدهای درسی ۹۰
۳-۴-۱ ۰ مرحله پیش از خواندن ۹۱
۳-۴-۱-۱ ۰ تصویر ۹۲
۳-۴-۱-۲ ۰ پرسش ۹۲
۳-۴-۲ ۰ مرحله خواندن ۹۳
۳-۴-۳ ۰ مرحله پس از خواندن ۹۳
۳-۴-۳-۱ ۰ سوال های درک مطلب ۹۴
۳-۴-۳-۲ ۰ تمرین کاربرد واژه ۹۵
۳-۴-۳-۳ ۰ تمرین باهم آوایی ۹۵
۳-۴-۳-۴ ۰ تمرین تطبیقی ۹۵
۳-۴-۳-۵ ۰ تمرین واژه های مترادف و متضاد ۹۶
۳-۴-۳-۶ ۰ متن های خواندنی ۹۶
۳-۴-۳-۷ ۰ تمرین شبکه ی واژگانی ۹۷
۳-۴-۳-۸ ۰ تمرین گروهی ۹۷
۳-۴-۳-۹ ۰ تمرین های تصویری ۹۷
۳-۴-۳-۱۰ ۰ تکلیف ۹۷
۳-۴-۳-۱۱ ۰ تمرین مربوط به مراحل انجام یک کار ۹۸
۳-۴-۳-۱۲ ۰ تمرین های دیگر ۹۸
۳-۵ ۰ خلاصه ۹۹
فصل چهارم : متن های آموزش واژه ۱۰۰
۴-۱ ۰ سهراب سپهری ۱۰۱
۴-۲ ۰ گل آقا ۱۰۷
۴-۳ ۰ چغازنبیل ۱۱۳
۴-۴ ۰ زبان آموزی میمون ها ۱۲۰
۴-۵ ۰ پست ۱۲۶
۴-۶ ۰ سال نو ۱۳۴
۴-۷ ۰ فرودگاه ۱۴۳
۴-۸ ۰ طلای سرخ ایران ۱۵۰
۴-۹ ۰ جهانگردی چیست ؟ جهانگرد کیست ؟ ۱۵۶
۴-۱۰ ۰ بوی خوش چای ۱۶۲
۴-۱۱ ۰ خلاصه ۱۶۷
فصل پنجم : خلاصه و نتیجه ۱۶۸
۵-۱ ۰ خلاصه و نتیجه ۱۶۹
۵-۲ ۰ موضوعاتی برای تحقیق ۱۷۲
منابع ۱۷۳
منابع فارسی ۱۷۴
منابع انگلیسی ۱۷۶
واژه نامه ۱۸۱
فارسی – انگلیسی ۱۸۲
انگلیسی – فارسی ۱۸۶
منابع فارسی:
۱ـ آکماجین، آندرین و دیگران، ۱۳۷۵، زبان‌شناسی: درآمدی بر زبان و ارتباط، ترجمه خسرو غلامعلی زاده، کرمانشاه: مؤسسه انتشاراتی طاق بستان.
۲ـ آلن، ویرجینیا، فرنچ، ۱۳۶۶، فنون تدریس لغت، ترجمه قاسم کبیری، رشد آموزش زبان، س۳، ش۱۱ و ۱۲٫
۳ـ ایچسون، جین، ۱۳۷۱، مبانی زبان‌شناسی ترجمه محمد فائض، تهران، انتشارات نگاه.
۴ـ . . . ، ۱۳۷۲، زبان و ذهن: روان ـ زبان‌شناسی، ترجمه محمدفائض، تهران انتشارات آگاه.
۵ـ بانان صادقیان، جلیل، ۱۳۷۶، تقریرات درس و تدوین مطالب درسی، تهران: دانشگاه علوم طباطبایی.
۶ـ براون، اچ. داگلاس، ۱۳۶۳،اصول یادگیری و تدریس زبان، ترجمه: مجدالدین کیوانی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
۷ـ پالمر، فرانک، ۱۳۶۶، نگاهی تازه به معنی‌شناسی، ترجمه کورش صفوی، تهران: چاپ پنگوئن.
مقدمه
از نظر اسلام ، انسان ، برترین موجود عالم است که خداوند از روح خود در او دمیده و فرشتگان را امر کرد تا بر او سجده کنند و او را به عنوان خلیفه‌ی خود در زمین برگزید اگر چنانچه آدمی حرمت خود را حفظ کند و حرکت تکاملی را به درستی طی کند به جایی می‌رسد که از ملائک هم بالاتر می‌رود و به موقعیتی می‌رسد که در خیال نمی‌گنجد .
« رسدآدمی به جایی که به جز خدا نبیند بنگر که تا چه حد است مقام آدمیت »
انسان با چنین موقعیت و جایگاه ممتازی هم سلامت و تمامیت جسمانی و اموال و متعلقات او مورد تأکید است و باید از هر گونه تعرض مصون بماند و هم حفظ حرمت و شخصیت او از جنبه‌های گوناگون در اسلام مورد احترام بوده و بر صیانت آن تاکید شده است ، و بر خسارت‌های وارده بر آن عنایت بیشتری دارد . زیرا پیامبر عظیم الشأن اسلام هدف از بعثت خود را کامل نمودن فضایل اخلاقی عنوان می‌کند که یکی از وجوه فضایل اخلاقی رعایت حقوق معنوی افراد است .
فهرست مطالب
مقدمه ………………………………………………………………………………………………………… ۱
بخش اول : کلیات ………………………………………………………………………………………… ۵
فصل اول : مفهوم و مبانی تئوریک خسارت معنوی ……………………………………………. ۶
مبحث اول : معانی و ملاک‌ها و ریشه‌های تاریخی مفهوم خسارت معنوی ………………….. ۷
۱-۱-۱- معنی لغوی خسارت ……………………………………………………………………… ۷
۱-۱-۲- معنی اصطلاحی خسارت ……………………………………………………………….. ۹
۱-۱-۳- انواع تقسیمات خسارت و معیار آن ………………………………………………… ۱۱
الف – خسارت ناشی از نقض قرارداد ………………………………………………….. ۱۲
ب- خسارت ناشی از تقصیر غیر قراردادی یا عمل نامشروع ………………………. ۱۳
ج- خسارت ناشی ازارتکاب جرم…………………………………………………………. ۱۳
۱-۱-۴- ملاک تشخیص خسارت مادی از معنوی ………………………………………….. ۱۶
۱-۱-۵- تعریف خسارت معنوی ……………………………………………………………….. ۱۸
۱-۱-۶- تقسیمات خسارت معنوی …………………………………………………………….. ۲۲
۱-۱-۷- پیشینه تاریخی مفهوم خسارت معنوی در اسلام و قوانین کهن ………………. ۲۴
۱-۱-۸- پیشینه تاریخی خسارت معنوی در حقوق ایران ………………………………….. ۲۶
۱-۱-۹- نگاهی تاریخی به خسارت معنوی در فرانسه …………………………………….. ۲۶
مبحث دوم : ارکان مسئولیت ناشی از ایراد خسارت معنوی و شرایط مطالبه آن …….. ۲۷
۱-۲-۱- وجود ضرر …………………………………………………………………………………… ۲۷
۱-۲-۲- ارتکاب فعل زیانبار نامشروع …………………………………………………………….. ۲۹
۱-۲-۳- رابطه سببیت بین فعل زیانبار نامشروع و خسارت موجود …………………………. ۳۱
۱-۲-۴- دفاع مشروع ………………………………………………………………………………….. ۳۱
۱-۲-۵- اجرای حکم قانون یا مقام صلاحیت‌دار ………………………………………………… ۳۲
۱-۲-۶- اجبار …………………………………………………………………………………………… ۳۳
۱-۲-۷- اضطرار ………………………………………………………………………………………… ۳۴
۱-۲-۸- اجرای حق ……………………………………………………………………………………. ۳۴
۱-۲-۹- شرایط ضرر قابل جبران در خسارت معنوی ………………………………………….. ۳۵
الف –خسارت باید قطعی و مسلم باشد……………………………………………………………. ۳۵
ب- خسارت باید مستقیم باشد ………………………………………………………………………. ۳۷
ج – خسارت باید جبران نشده باشد ……………………………………………………………….. ۳۹
د- خسارت باید قابل پیش‌بینی باشد ……………………………………………………………….. ۴۱
مبحث سوم : مبانی مسئولیت ناشی از ایراد خسارت معنوی …………………………………… ۴۲
۱-۳-۱- نظریه تقصیر ………………………………………………………………………………….. ۴۲
۱-۳-۲- ایرادها به نظریه‌ی تقصیر …………………………………………………………………… ۴۵
۱-۳-۳- نظریه خطر ……………………………………………………………………………………. ۴۵
۱-۳-۴- ایرادها به نظریه خطر ……………………………………………………………………….. ۴۶
۱-۳-۵- نظریه تضمین حق …………………………………………………………………………… ۴۷
۱-۳-۶- نظریه مختلط …………………………………………………………………………………. ۴۸
۱-۳-۷- مبانی مسئولیت مدنی ناشی از ایراد خسارت معنوی درحقوق موضوعه
ایران و فرانسه …………………………………………………………………………………………… ۴۹
۱-۳-۸- فقه و حقوق اسلامی و نظریه تقصیر و نظریه خطر ………………………………….. ۴۹
فصل دوم : مسئولیت ناشی از خسارت معنوی در حقوق اسلام و اندیشه‌های دکترین‌های
حقوقی فرانسه ………………………………………………………………………………………….. ۵۱
مبحث اول : خسارت معنوی در حقوق اسلام ……………………………………………………. ۵۲
۲-۱-۱- مستندات و مدارک قاعده لاضرر …………………………………………………………. ۵۲
۲-۱-۲- انطباق عنوان ضرر با خسارت معنوی …………………………………………………… ۵۶
۲-۱-۳- انطباق عنوان ضرار با خسارت معنوی ………………………………………………….. ۵۷
۲-۱-۴- شمول لفظی قاعده لاضرر بر اثبات جواز مطالبه‌ی خسارت معنوی……………….. ۵۸
۲-۱-۵- قاعده نفی عسر و حرج و جبران خسارت معنوی …………………………………… ۶۵
۲-۱-۶- انطباق عنوان حرج بر خسارت معنوی ………………………………………………….. ۶۶
۲-۱-۷- قاعده اتلاف و تسبیب ……………………………………………………………………… ۶۹
۲-۱-۸- وجوه افتراق و اشتراک ، اتلاف و مباشرت و تسبیب ……………………………….. ۷۰
۲-۱-۹- قاعده غرور …………………………………………………………………………………… ۷۲
۲-۱-۱۰- بنای عقلا و جبران خسارت معنوی ……………………………………………………. ۷۴
مبحث دوم : مفهوم و ماهیت دیه و جبران خسارت معنوی ……………………………………. ۷۶
۲-۲-۱-معنای دیه در لغت واصطلاح فقه و حقوق …………………………………………….. ۷۶
۲-۲-۲- پیشینه‌ی تاریخی دیه ……………………………………………………………………….. ۷۷
۲-۲-۳- ماهیت دیه و جبران خسارت معنوی ……………………………………………………. ۷۹
۲-۲-۴- مطالبه‌ی خسارت‌های معنوی زاید بر دیه ………………………………………………. ۸۱
مبحث سوم : تعزیر و جبران خسارت معنوی …………………………………………………….. ۸۳
۲-۳-۱- معنای تعزیر در لغت و اصطلاح فقه ……………………………………………………. ۸۴
۲-۳-۲- مفهوم و ماهیت تعزیر و جبران خسارت معنوی ……………………………………… ۸۵
۲-۳-۳- تعزیر مالی کیفر خصوصی یا جبران خسارت معنوی ……………………………….. ۸۷
۲-۳-۴- تعزیر مالی دردهای جسمانی ناشی از جنایت بر جسم ، لطمه به عرض و
خسارت ناشی از سب …………………………………………………………………………………. ۸۸
مبحث چهارم : قصاص ، حد قذف و امکان جبران مالی خسارت معنوی ………………….. ۹۰
۲-۴-۱- معنای قصاص در لغت و اصطلاح فقه …………………………………………………. ۹۰
۲-۴-۲- مفهوم و ماهیت قصاص و امکان جبران مالی خسارت معنوی …………………….. ۹۱
۲-۴-۳- معنای قذف در لغت و اصطلاح فقه ……………………………………………………. ۹۲
۲-۴-۴- ماهیت حد قذف و احکام قذف …………………………………………………………. ۹۳
۲-۴-۵- امکان تبدیل حد قذف به جبران مالی خسارت معنوی ………………………………. ۹۴
۲-۴-۶- ایلاء و خسارت معنوی ……………………………………………………………………. ۹۵
مبحث پنجم : دیدگاه فقهای اسلام در جبران مالی خسارت معنوی ………………………….. ۹۶
۲-۵-۱- نظریه‌ی عدم جواز جبران مالی خسارت معنوی ………………………………………. ۹۶
۲-۵-۲- نظریه مالی ……………………………………………………………………………………. ۹۷
۲-۵-۳- نظریه امکان جبران خسارت مالی ……………………………………………………….. ۹۷
مبحث ششم : خسارت معنوی دراندیشه‌های حقوق فرانسه…………………………………….. ۹۹
۲-۶-۱- اصول نظریه‌ی امکان جبران مالی خسارت معنوی ……………………………………. ۹۹
۲-۶-۲- اصول نظریه‌ی امکان جبران خسارت معنوی ………………………………………… ۱۰۵
بخش دوم : جایگاه خسارت معنوی در قوانین موضوعه ایران و فرانسه و مصادیق و روشهای جبران آن ۱۱۰
فصل سوم : مطالعه‌ی تطبیقی و مصادیق خاص خسارت معنوی ……………………….. ۱۱۱
مبحث اول : جایگاه خسارت معنوی در قوانین موضوعه ……………………………………… ۱۱۲
۳-۱-۱- مسئولیت ناشی از ایراد خسارت معنوی در قانون اساسی ……………………….. ۱۱۲
۳-۱-۲- مسئولیت ناشی از ایراد خسارت معنوی در مسئولیت مدنی ……………………… ۱۱۹
۳-۱-۳- مسئولیت ناشی از ایراد خسارت معنوی در حقوق مدنی …………………………. ۱۲۵
۳-۱-۴- مسئولیت ناشی از ایراد خسارت معنوی در قانون آیین دادرسی کیفری ……….. ۱۲۹
۳-۱-۵- خسارت معنوی در آئین دادرسی مدنی ………………………………………………. ۱۳۲
۳-۱-۶- مسئولیت ناشی از ایراد خسارت معنوی در حقوق اداری …………………………. ۱۳۲
۳-۱-۷- مسئولیت ناشی از ایراد خسارت معنوی در قانون مجازات اسلامی …………….. ۱۳۶
۳-۱-۸- موضع قوانین مطبوعات نسبت به ایراد خسارت معنوی …………………………… ۱۴۶
مبحث دوم : مصادیق خاص خسارت معنوی در مطبوعات ………………………………….. ۱۴۹
۳-۲-۱- توهین به اشخاص و افترا به وسیله مطبوعات ……………………………………….. ۱۴۹
۳-۲-۲- توهین به مقدسات در مطبوعات ……………………………………………………….. ۱۵۳
۳-۲-۳- توهین به مقامات رسمی در مطبوعات ………………………………………………… ۱۵۵
۳-۲-۴- خسارت معنوی در رسانه‌ها ……………………………………………………………… ۱۵۶
۳-۲-۵- سوء استفاده از عنوان صاحب پروانه و نام و علامت روزنامه دیگر …………….. ۱۵۶
مبحث سوم : مصادیقی از افعال زیانبار خسارت معنوی ………………………………………. ۱۵۸
۳-۳-۱- تجاوز به حق معنوی پدید آورنده ……………………………………………………… ۱۵۸
۳-۳-۲- تجاوز به حق مخترع ……………………………………………………………………… ۱۶۴
۳-۳-۳- سوء‌استفاده از اسم تجارتی ………………………………………………………………. ۱۶۷
۳-۳-۴- سوء استفاده از طرح و مدل‌های صنعتی ………………………………………………. ۱۶۹
۳-۳-۵- رقابت نامشروع یا رقابت مکارانه ……………………………………………………… ۱۷۰
۳-۳-۶- خسارت تأخیر تأدیه ………………………………………………………………………. ۱۷۱
۳-۳-۷- بازداشت قانونی ……………………………………………………………………………. ۱۷۴
۳-۳-۸- لطمه به عواطف و احساسات …………………………………………………………… ۱۷۸
۳-۳-۹- غصب نام خانوادگی ………………………………………………………………………. ۱۸۱
۳-۳- ۱۰- سلب آزادی ……………………………………………………………………………… ۱۸۳
۳-۳-۱۱- به هم زدن وصلت ………………………………………………………………………. ۱۸۶
مبحث چهارم: ایراد خسارت معنوی به جمع نامحصور ……………………………………… ۱۸۹
۳-۴-۱- ایراد خسارت معنوی به سندیکاها ……………………………………………………… ۱۹۱
۳-۴-۲-ایراد خسارت معنوی به انجمن‌ها ……………………………………………………….. ۱۹۲
مبحث پنجم : کودکان و خسارت معنوی ………………………………………………………… ۱۹۴
۳-۵-۱- مسئولیت کودکان در فقه و حقوق اسلامی …………………………………………… ۱۹۵
۳-۵-۲- جبران ضرر و خسارت به عهده ی کیست …………………………………………… ۱۹۷
الف ) تقصیر سرپرست ………………………………………………………………………………. ۱۹۸
ب) عدم تقصیر سرپرست …………………………………………………………………………… ۱۹۹
فصل چهارم : روشهای جبران خسارت معنوی و افراد مستحق مطالبه‌ی آن ………. ۲۰۳
مبحث اول : راههای جبران انواع خسارت معنوی ……………………………………………… ۲۰۴
۴-۱-۱- نگاه کلی به روشهای جبران خسارت معنوی ………………………………………. ۲۰۴
۴-۱-۲- انواع جبران خسارت معنوی …………………………………………………………….. ۲۰۶
۴-۱-۳- اعاده وضعیت سابق یا روش عینی …………………………………………………….. ۲۰۷
۴-۱-۴- پرداخت غرامت یا جبران خسارت معنوی از راه دادن معادل ……………………. ۲۱۰
۴-۱-۵- جبران خسارت به روش نمادین و اسمی ……………………………………………. ۲۱۷
۴-۱-۶- پرداخت غرامت کیفری و تنبیهی ………………………………………………………. ۲۱۸
مبحث دوم :نحوه‌ی ارزیابی و تعیین میزان انواع خسارت معنوی …………………………… ۲۱۹
۴-۲-۱- نحوه‌ی ارزیابی خسارت معنوی و تفاوت تألم پذیری افراد ……………………… ۲۱۹
۴-۲-۲- روش تعیین مبلغ جبران خسارت ……………………………………………………… ۲۲۱
۴-۲-۳- ملاک زمان ارزیابی ………………………………………………………………………… ۲۲۲
۴-۲-۴- ملاک ارزیابی خسارت در فرض تعدد اسباب ………………………………………. ۲۲۴
۴-۲-۵- ارزیابی و تقویم خسارت معنوی ناشی از آسیب‌های جسمی ……………………. ۲۲۷
۴-۲-۶- روشهای جبران خسارت معنوی در لطمه‌های روحی ……………………………. ۲۳۱
مبحث سوم : مطالبه‌ی خسارت معنوی ……………………………………………………………. ۲۳۵
۴-۳-۱- افراد مستحق مطالبه‌ی خسارت معنوی ……………………………………………….. ۲۳۵
۴-۳-۲- مطالبه خسارت معنوی وارده به متوفی از ناحیه‌ی وراث وبازماندگان زیان دیده ۲۴۱
۴-۳-۳- مطالبه‌ی خسارت معنوی وارده قبل ازفوت متوفی …………………………………. ۲۴۱
۴-۳-۴- نظریه‌ی عدم امکان انتقال حق مطالبه‌ی خسارت معنوی به ورثه ………………… ۲۴۲
۴-۳-۵- نظریه‌ی انتقال حق مطالبه‌ی ورثه درصورت مطالبه زیان دیده قبل از فوت ……. ۲۴۳
۴-۳-۶- نظریه‌ی امکان انتقال حق مطالبه به ورثه ………………………………………………. ۲۴۴
۴-۳-۷- دعوای مطالبه‌ی خسارت معنوی ناشی از فوت مجنی علیه ازناحیه وراث …….. ۲۴۶
۴-۳-۸- مطالبه‌ی خسارت معنوی ناشی از جرح منجر به فوت مجنی علیه ازناحیه وراث به عنوان قائم مقام او ۲۴۷
۴-۳-۹- قوانین و رویه‌های قضایی در زمینه‌ی مطالبه جبران خسارت شخصی …………. ۲۴۹
مبحث چهارم : اسباب رفع یا کاهش مسئولیت مدنی در خسارت معنوی ………………… ۲۵۱
۴-۴-۱- اسباب معافیت ……………………………………………………………………………… ۲۵۲
۴-۴-۲- قوه قاهره یا حوادث پیش‌بینی نشده …………………………………………………… ۲۵۴
۴-۴-۳- تقصیر زیان دیده …………………………………………………………………………… ۲۵۵
۴-۴-۴- رضایت زیان دیده …………………………………………………………………………. ۲۵۷
نتیجهگیری و پیشنهاد ………………………………………………………………………………… ۲۶۰
۵-۱- نتیجهگیری ………………………………………………………………………………………. ۲۶۱
۵-۲- پیشنهادات ………………………………………………………………………………………. ۲۶۴
۱- فهرست منابع ……………………………………………………………………………………… ۲۶۶
الف – کتب فارسی …………………………………………………………………………………… ۲۶۶
ب – پایان نامه‌های فارسی ………………………………………………………………………….. ۲۶۹
ج – قوانین ……………………………………………………………………………………………… ۲۷۰
د – نشریات فارسی ………………………………………………………………………………….. ۲۷۰
۲ – کتب عربی ………………………………………………………………………………………… ۲۷۱
۳ – منابع لاتین ………………………………………………………………………………………… ۲۷۶
الف – کتب فرانسه ……………………………………………………………………………………. ۲۷۶
چکیده انگلیسی ………………………………………………………………………………………………
فهرست منابع :
قرآن کریم
نهج البلاغه
۱- فارسی
الف ) کتب :
- آخوندی، محمود،آئین دادرسی کیفری، تهران ، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ، ۱۳۶۸٫
- آشوری،محمد ، آیین دادرسی کیفری ، تهران ،سمت ، چاپ دوم ۱۳۷۶ .
- آشوری ،محمد ، عدالت کیفری ( مجموعه مقالات ) تهران ، کتابخانه گنج دانش ، چاپ اول ، ۱۳۷۶ .
- آیتی ، حمید،حقوق آفرینشهای فکری، نشرحقوقدان ، ۱۳۷۵٫
- ابوالحمد ،عبدالحمید ،تحولات حقوق خصوصی زیر نظر ناصر کاتوزیان ، مقاله‌ی مسئولیت مدنی دولت، تهران ، دانشگاه تهران ، ۱۳۴۹٫
- ابوالحمد ، عبدالحمید ،حقوق اداری ایران ، تهران ، نشر توس ، ۱۳۷۹ .
- امامی ، حسن ،حقوق مدنی ،تهران ، کتابفروشی اسلامیه ، چاپ سوم ، ۱۳۶۶٫
- منابع لاتین :
۱۵۸- Andre Lucaset Pierre catala – Code civil – Edition litec – ۱۹۸۸
۱۵۹- Buris stark – Droit civil- Librairies Techiniques – paris- 1972.
1606- Demogue . R, Traite des obligations,1924.
161- Ganot (Jean) , La’reperation du Pre’judice moral the’se Renne , 1924.
162- Givord la re partion du prejudice moral these Grenoble , 1938 .
163- G- Vinney et Patrice jourdain – Traite’ de droit civil – Les condition de la responsabilite L.G.D.J. Paris- 1988.
164- Hauser, jean et Huet danie’l – - teaite de droit civil, la famille .L.G.D.J – Paris – 1988.
۱- مقدمه و کلیات
۱-۱ مقدمه
فلسفه شناخت واقعیت است که به وسیله فاعل شناسایی (ذهن) صورت میگیرد و در قالب عناصر زبانی (الفاظ) بیان می شود. بنابراین در پدیده شناخت سه عامل هستی، فاعل شناسایی و زبان نقش اساسی دارند.
اما در فلسفه معاصر بیشتر به رابطه این سه عامل مهم پرداخته اند و از مباحثی که مربوط به رابطه هستی و فاعل شناسایی هستند به معرفت شناسی تعبیر کرده اند و از مباحث مربوط به رابطه فاعل شناسایی و زبان به معناداری و بالاخره از مباحث مربوط به رابطه هستی و زبان به صدق تعبیر می کنند.
مباحث معرفت شناختی و معناداری و صدق هر کدام حوزه خاصی در فلسفه معاصر را به خود اختصاص می دهند اما مباحث معناداری و به تبع آن بحث اعتبار و استدلال و صدق از مهمترین مسائل فلسفه منطق به شمار می‌آیند.
۱-۲ تعریف مسأله
ما در این رساله به بحث اخیر یعنی مسأله صدق و بیان ماهیت و ملاک آن از دیدگاه منطق دانان مسلمان و حتی منطق دانان غربی می پردازیم و هر کدام را مورد نقد و بررسی قرار می دهیم.
نظریه هایی که در این رساله به بررسی آنها می پردازیم: عبارتند از:
۱- نظریه مطابقت The correspondence theory of truth
2- نظریه هماهنگی یا (سازگاری) The coherence of truth
3- نظریه عمل گرایانه The pragmatic theery of truth
4- نظریه زیادتی The redundancy theory of truth
5- نظریه غیر توصیفی The Non-Descriptive theery of truth
6- نظریه سمانتیکی صدق Semantic theery of truth
1-3 سئوال های اصلی تحقیق
۱- کدام یک از نظریه های صدق نزد منطق دانان و فیلسوفان مسلمان رایج بوده است.
۲- رابطه نظریه های صدق با نظریه وجود ذهنی در فلسفه اسلامی چیست؟
۳- فیلسوفان اسلامی علاوه بر بحث وجود ذهنی در چه مباحثی به نظریه‌های صدق پرداخته اند.
۴- آیا نظریه مطابقت برای ملاک صدق کافی است؟
۵- موضوع یا متعلق با لذات صدق و کذب در نزد منطق دانان مسلمان چه چیزی است؟
۶- آیا تنها قضایای اخباری متعلق صدق و کذب قرار می گیرند یا اموری دیگری هم هستند که قابل ارزش گذاری هستند. اگر اموری هم به صدق و کذب متصف می شوند این اتصاف بالذات یا بالعرض؟
۷- مشکلات نظریه مطابقت و دیگر نظریه های صدق کدامند؟
۱-۴- فرضیه های تحقیق
۱- نظریه مطابقت رایج ترین نظریه نزد منطق دانان و فیلسوفان مسلمان بوده است.
۲- نظریه مطابقت صدق به تنهایی به عنوان ملاک صدق قضایا کافی نیست.
۳- نظریه مطابقت از مبانی نظریه وجود ذهنی در فلسفه اسلامی است.
۴- فیلسوفان اسلامی در بحث علم و عالم و معلوم اجمالاً به این بحث پرداخته اند.
۱-۵ – هدف های تحقیق:
۱- استخراج دیدگاههای منطق دانان و فیلسوفان مسلمان در مورد نظریه‌های صدق
۲- تطبیق نظریه های صدق در منطق اسلامی و غربی
۳- انجام یک کار پژوهشی مستقل در باب نظریه های صدق
۱-۶ روش تحقیق
در این رساله به دلیل تئوریک بودن آن سعی شده است پس از جمع آوری نظریات صدق به تحلیل و نقد و بررسی آنها پرداخته و دیدگاههای مختلف را تا حدودی مقایسه نماییم و در مواردی پیامدهای فلسفی ـ منطقی هر دیدگاه را بیان کنیم و لذا روش ما عمدتاً تحلیلی، تطبیقی و توصیفی است.
۱-۷ – سابقه تحقیق:
۱- در مورد نظریه های صدق در فرهنگ فلسفی و منطقی ما کار مستقلی انجام نشده است.
۲- بسیاری از کارهای انجام شده در این مسأله توسط منطق دانان غربی بوده به ویژه در کتابهای فلسفه منطق بطور مجزا به آن پرداخته اند.
۳- به نظر می رسد یک کار پژوهشی مستقل جهت مقایسه نظریه های صدق در منطق اسلامی و غربی انجام نشده و لذا چنین پژوهشی از اهمیت خاصی برخوردار است.
فهرست مطالب
فصل اول
مقدمه و پیشینه تاریخی
بخش اول:
مقدمه و کلیات و معانی حق و صدق نزد حکمای اسلامی
بخش دوم:
پیشینه تاریخی نظریه مطابقت صدق
بخش سوم:
آیا نظریه مطابقت تعریف صدق است یا ملاک آن
منابع و ماخذ
۱- آشتیانی، سید جلال الدین، شرح حال و آرای فلسفی ملاصدرا – مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، حوزه علمیه قم، تهران، بهار ۱۳۷۸
۲- آیر، زبان حقیقت و منطق، ترجمه منوچهر بزرگمهر، انتشارات علمی دانشگاه صنعتی
۳- ابراهیمی دینانی، غلامحسین، شعاع اندیشه و شهود، انتشارات حکمت چاپ پنجم ۱۳۷۹
۴- ابراهیمی دینانی، قواعد کلی فلسفه در فلسفه اسلامی، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، تهران ۱۳۷۲
۵- ابن سینا، حسین ابن عبدا…، الاشارات و التنبیهات مع شرح للمحقق نصیرالدین طوسی و شرح الشرح قطب رازی، نشرالبلاغه، قم
۶- ابن سینا، حسین ابن عبدا…، الالهیات من کتاب الشفاء، منشورات مکتبه آیه اله المرعشی النجفی، قم المقدسه، ایران ۱۴۰۴ ق
۷- ابن سینا، حسین ابن عبدا…، المبدأ و المعاد، باهتمام عبدالله نورانی، موسسه مطالعات اسلامی دانشگاه مک گیل با همکاری دانشگاه تهران، ۱۳۶۳
مقدمه
حمد و سپاس مخصوص توست ای پروردگار عالمیان، ای که نعمت های پی در پیت، مرا از انجام وظیفه شکر گذاری غافل کرده و فیضان دریای فضل و کرمت، مرا از ستایش، عاجز گردانید و عطای پیوسته ات مرا از ذکر محامد جمالت بازداشته و زحمت های متوالیت، مرا از نشر و بیان نیکویی هایت ناتوان ساخته.
خداوندا! آن کیست که شیرینی محبتت را چشید و جز تو کسی را خواست؟ و آن کیست که به مقام قرب تو انس یافت و لحظه ای روی از تو گردانید؟ الهی ما را از آنان قرار ده که برای مقام قرب و دوستی خود برگزیده ای و خالص برای عشق و محبتت نموده ای.
پیامبران الهی، انسان های مقرب نزد پروردگار، بودند. ایشان هیچ گاه و در هیچ صورتی روی خود را از سمت بارگاه الهی برنگردانیده و حتی در پستی های زندگی از شکر گذاری نزد خداوند بلند مرتبه دست نکشیده اند.
یکی از انبیای مقرب درگاه الهی، حضرت سلیمان علیه السلام میباشد. آن حضرت دارای ویژگی هایی میباشد که در میان انبیای دیگر، نادر است. به طور کلی خداوند به ایشان، سه منبع قدرت مال و علم و حکومت را عطا فرموده و نیروهای آسمانی و زمینی دور از دسترس همگان، که همان باد و جنیان هستند را در اختیار ایشان قرار داد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه. ۱
فصل اول: کلیات و پیشینه، تعریف و تبیین موضوع. ۳
ضرورت و اهداف تحقیق.. ۵
پیشینه موضوع. ۶
فرضیه ها یا سوالات اصلی و فرعی.. ۸
روش تحقیق.. ۹
زمان بندی مراحل انجام تحقیق.. ۹
عناوین کلی و جزئی.. ۱۰
فصل دوم: حضرت داود و حضرت سلیمان علیهما السلام. ۱۱
آغاز کار سلیمان.. ۱۳
نعتمهایی که خداوند به سلیمان داد. ۱۴
پدر بزرگوار او« حضرت داود علیه السلام». ۱۵
فصل سوم : صفات خلقی و خلقی حضرت سلیمان.. ۱۹
الف: صفات خَلقی او. ۱۹
ب: صفات خُلقی او؛ از نگاه قرآن.. ۲۰
۱- نعم العبد بودن.. ۲۰
۲- اواب بودن.. ۲۲
عنوان صفحه
۳٫ علم و حکمت سلیمان.. ۲۴
۴٫ ادب سلیمان (علیه السلام) ۲۷
فصل چهارم: سلیمان در عهدین و نقد آن.. ۳۰
نسل داود و سلیمان.. ۳۰
نسل سلیمان پادشاه. ۳۱
ادب سلیمان (درخواست سلیمان از خدا؛) ۳۱
دعای سلیمان برای کسب حکمت.. ۳۳
سلیمان خانه خدا را میسازد. Error! Bookmark not defined.
دیدار ملکه سبا با سلیمان.. ۳۷
مرگ سلیمان.. ۳۸
ندای حکمت.. ۳۹
چند غزل از غزلهای سلیمان (علیه السلام) ۴۰
نقد عهدین.. ۴۰
بتکده های سلیمان ویران میشود. ۴۳
رد اتهامات.. ۴۴
بخش دوم:
حضرت سلیمان علیه السلام در قرآن و پاسخ به بعضی از شبهات پیرامون آن
فصل اول: ملک و حکومت و کارگزاران حضرت سلیمان علیه السلام. ۴۵
فصل دوم: علم و حکمت حضرت سلیمان «علیه السلام». ۶۹
عنوان صفحه
اوابیت حضرت سلیمان (علیه السلام) ۷۳
سلسله اوابین.. ۷۵
فصل سوم : هدهد و دعوت از ملکه سبا و اسلام آوردن او. ۷۹
درس نظارت به زمامداران.. ۸۰
درس آزادگی.. ۸۳
نظام مشورتی.. ۹۶
نپذیرفتن هدیه. ۱۰۲
سرانجام کار ملکه سبا ۱۱۴
فصل چهارم : وراثت سلیمان و آشنایی با منطق حیوانات.. ۱۱۵
وراثت سلیمان.. ۱۲۰
سمبل قدرت.. ۱۲۱
آشنایی با منطق حیوانات.. ۱۲۷
فصل پنجم : امتحان از حضرت سلیمان (امتحان سلیمان و طلب مشیت الهی) ۱۳۲
پناه بردن به خدا از آزمایش… ۱۳۷
فصل ششم: حضرت سلیمان علیه السلام و لقا پروردگار. ۱۳۹
فصل هفتم: شبهات و پاسخ به آنها ۱۴۲
بخش سوم:حضرت سلیمان علیه السلام در روایات
فصل اول : حضرت سلیمان علیه السلام و صفات اخلاقی.. ۱۵۰
روایات در مورد سوره ص۳۲٫ ۱۵۳
عنوان صفحه
روایات در مورد سوره سبا آیه ۱۲٫ ۱۵۴
سفره مهمانی و سفره شخصی حضرت سلیمان (ع) ۱۵۷
چهار صفت از صفات اخلاقی.. ۱۵۷
اعتکاف حضرت سلیمان.. ۱۵۸
روزه حضرت سلیمان.. ۱۵۸
قضاوت در مورد باد. ۱۵۹
بهشت.. ۱۶۰
سلیمان(ع) و خانه کعبه. ۱۶۰
عشق حقیقی و پند پذیری ایشان از پیرامون خود. ۱۶۰
سلیمان و آیه شریفه بسم الله الرحمن الرحیم. ۱۶۳
فصل دوم : حضرت سلیمان علیه السلام و ملک و حکومت و کارگزاران او. ۱۶۴
تماثیل. ۱۷۱
فهمیدن زبان موجودات.. ۱۷۱
اسم اعظم. ۱۷۳
انگشتر. ۱۷۳
جانشینی سلیمان.. ۱۷۵
قبض روح آن حضرت.. ۱۷۷
عنوان صفحه
نتیجه گیری.. ۱۷۸
فهرست منابع فارسی.. ۱۷۹
فهرست منابع عربی.. ۱۸۱
فهرست منابع فارسی
- کتاب مقدس(تورات)
- انصاری، محمد علی ، ملک سلیمان، چاپ ۲، سال انتشار ۱۳۸۶٫
- انصاریان، حسین، سیمای نماز در آئینه حیات، انتشارات پیام آزادی، چاپ اول، سال انتشار ۱۳۷۵٫
- تاج لنگرودی، محمد مهدی، اخلاق انبیاء، ناشر: مولف کتاب، چاپ اول، سال انتشار ۱۳۷۰٫
- آیت ا… جوادی آملی، عبدا…، تفسیر موضوعی قرآن، مرکز نشر اسراء ، چاپ سوم، سال انتشار ۱۳۸۳٫
- حسینی دشتی، سید مصطفی، معارف و معاریف، انتشارات دانش قم، نوبت چاپ دوم، زمستان ۱۳۸۶٫
فهرست منابع عربی:
- قرآن مجید، ترجمه مرحوم الهی قمشه‌ای .
- نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتی.
- ابوزره، محمد، معجزه بزرگ، ترجمه محمود ذبیحی، بنیاد پژوهشهای اسلامی، چاپ ۲، سال انتشار ۱۳۷۹٫
- جزایری، سید نعمت ا… ، قصص الانبیاء، مترجم: یوسف عزیزی، انتشارات هاد، سال انتشار ۱۳۷۹٫
- طباره، عفیف عبدالفتاح، همراه با پیامبران در قرآن، مترجمان، حسین خاکساران و عباس جلالی، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، سال انتشار ۱۳۷۹٫
- طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، موسسه انتشارات دارالعلم.
مقدمه
بر اساس کشفیات باستان شناسی و مطالعات تاریخی، جامعه شرقی و به ویژه منطقة بین النهرین محل ظهور نخستین تمدن بشری و کانون تجمع انسانی است. به همین دلیل و به منظور انتظام بخشیدن به روابط اجتماعی و تهذیب اخلاقی، دین کانون مظهر ادیان الهی و حتی مذاهب غیر آسمانی است جذابیت‌های اقتصادی، دینی، جغرافیایی و بخصوص شرایط شبه جزیره بودن این منطقه از آغاز شکل گیری ؟ نیست موجب گردید که هر قدمی برای دستیابی به این جذابیت‌ها منطقه را مورد هجوم قرار دهد. این تهاجم موجب گردید که خاورمیانه منطقه‌ای از نژادها – مذاهب زبانها و خلاصه مجموعة فرهنگی تفکیک ناپذیر شود. اما از میان تهاجم فرهنگ‌های مهاجم آنچه که خاصیت اثر گذاری و تاثیر پذیری بیشتری درشت فرهنگ غربی بود. آشنایی اروپا با منطقة خاور نسبت (گر چه این یک اصطلاح قرن نوزدهمی است) و تاثیر متقابل فرهنگی ناشی از دلایل بسیاری است در جمله قرابت جغرافیایی – منافع مشترک تجاری با محوریت دریای سیاه دریای مدیترانه و خلیج فارس – ؟ ادیان ابراهیمی یهودیت و مسیحیت – تشکیل نخستین کلوینهای یونانی در قرن ششم ق – م در دهانه نیل – نخستین برخورد نظامی میان ایران و یونان و سپس روم – تشابه نژادی میان اروپا و ایران (اروپاییان معتقدند که ما شرق را بازرتشت ؟ ایران شناختیم) تمام این دلایل قطعاً به دنبال برخوردهای نظامی – روابط تجاری و تأثیرات مذهبی موجب کنش‌های فرهنگی میان شرق و غرب و به ویژه پس از ظهور اسلام باعث تأثیر و تأثیرات مذهبی موجب کنش‌های فرهنگی میان شرق و غرب و به ویژه پس از ظهور اسلام باعث تأثیر و تأثر فرهنگی بین اسلام و مسیحیت شد. بنابراین منطقة ما از دورة سومریان با اقلام حاشیه ؟ مدیترانه ارتباط داشته، اما از دورة یونانیان این ارتباط بیشتر در قالب نظامی – تجاری – سیاسی و مذهبی بوده است.
نتیجه گیری
موضوع مورد مطالعه در این طرح به دلیل گستردگی بستر تاریخ و وسعت مبادلات فرهنگی میان دو کانون تمدن بزرگ اسلام و مسیحیت طی دورة هزار سالة قرون وسطی از یک سو قابل اهمیت است اما از جهت دیگر به علت تنوع موضوعی – چگونگی انتقال فرهنگ و تمدن اسلامی به اروپا و میزان تأثیرگذاری آن و اختلاف نظر محققان اروپایی در خصوص تأثیرگذاری ، کل موضوع را در یک پیچیدگی مفهومی قرار داده است اما ظن غالب در میان اکثر علماء دیروز و امروز اروپا این است که پس از ظهور اسکندر و لشکرکشی او به شرق وی که در پی تحقق نظریة «جهان وطنی» سوفسطابیان و و استقرار امپراتوری واحد در سطح جهانی آباد آنروز بود ، بعد از تصرف مصر و ساخت شهر اسکندریه تصمیم گرفت آتن رابه این شهر منتقل کند. بنابراین میراث علم و فلسفة یونانی به همت اسکندر به اسکندریه انتقال یافت و در این شهر دانشمندان برجسته ای مثل اقلیدوس . بطلمیوس و ارشمیدوس باب جدیدی از علم یونانی را در اینجا گشودند که حکایت ازتخصصی شدن علم از جمله ریاضیات – نجوم و فیزیک و شیمی میکرد. به این ترتیب اسکندریه به کانون درخشانی تبدیل شد و تا بعد از اسلام نیز این درخشندگی ادامه داشت.
۱- تعریف اکراه
۱-۱ تعریف لغوی: مصدر باب افعال یعنی وادار کردن، ثلاثی مجرد آن کره بالضم نیز به همین معناست ولی کره بالفتح یعنی رنج و مشقت بردن.[۱] کسی را به زور به کاری واداشتن، فشار، زور.[۲] در این ارتباط باید به تعریف چند واژه عنایت داشت: کُره یا گره به معنی حالت اکراه آمیز، مُکره به معنی کسی که مورد اکراه قرار گرفته و مکره یا کسی که اکراه را اعمال کرده.
۱-۲ تعریف اصطلاحی: اکراه در اصطلاح فقها و حقوقدانان به چند معنا آمده است که به تعدادی از آنها اشاره می گردد.
۱-۲-۱- قانون مدنی اکراه را تعریف نکرده است ولی از مجموع مواد ۲۰۲ الی ۲۰۶ می توان دریافت اکراه را فشار مادی یا معنوی و روحی می داند که از خارج بر شخص وارد می شود تا او را وادار به یک یا چند عمل حقیقی نماید.[۳]
۱-۲-۲- حمل الغیر علی ما یکرهه: یعنی وادار کردن کسی به انجام کاری که از آن کراهت دارد.[۴]
۱-۲-۳- حمل الغیر علی شی قهراً: یعنی وادار کردن کسی به زور برای انجام کاری.
۱-۲-۴- حمل الغیر علی ما لایرضاه: یعنی وادار کردن کسی به انجام کاری که رضایت ندارد.
۱-۲-۵- (المکره) قاصد الی اللفظ غیر قاصد الی مدلوله: مُکره کسی است که قصد لفظ می کند ولی قصد مدلول آنرا نمی نماید.
۱-۲-۶- اکراه فشاری است که به سبب آن اراده شخص تحت تأثیر قرار گرفته و با تعاقد، آن فشار را مندفع می نماید.
۱-۲-۷- اکراه اجبار غیر قانونی شخص است بر اینکه عملی را بدون رضایت و از روی ترس انجام دهد.
۱-۲-۸- اکراه عملی است تهدیدآمیز از طرف کسی (خواه او طرف عقد باشد و خواه نباشد) نسبت به دیگری به منظور تحقق بخشیدن عملی حقوقی (فعل – ترک) مورد نظر اکراه کننده
فهرست عناوین
فصل اول : مقدمه
۱- تعریف اکراه
۱-۱- تعریف لغوی
۱-۲- تعریف اصطلاحی
۲- فرق اکراه مدنی و اکراه جزائی
فصل دوم: بررسی اکراه و مقایسه آن با مفاهیم مشابه
۱- ارکان اکراه
۱-۱- وجود مکره بالفتح
۱-۲- وجود مکره با کلر
۱-۳- تهدید و اکراه
۱-۴-قلمرو اکراه
۲-عناصر اکراه
۲-۱- انجام عمل
۲-۲- موثر بودن تهدید
۲-۳- عادتا غیر قابل تحمل بودن تهدید
۲-۴- موثر بودن تهدید درهرشخص با شعور
۲-۵- انحصار تهدید به جان ، مال، آبروی تهدید شونده یا اقوام نزدیک او
۲-۶- نامشروع و غیر قانونی بودن موضوع تهدید
۲-۷- علت عمده عقد بودن ترس ناشی ازتهدید
۲-۸- عجز از تفصی یا فقدان راه خلاص از اکراه
۳- مقایسه اکراه بااجبار
۳-۱- تعریف اجبار
۳-۲- تفاوت اجبار واکراه
۴- مقایسه اکراه با اضطرار
۴-۱- تعریف اضطرار
۴-۲- ارکان اضطرار
۴-۳- تفاوت اکراه بااضطرار
۴-۴- وضعیت عقد مضطر از جهت صحت یا بطلان
فصل سوم: وضعیت حقوقی عقد مکره و کارکرد اجازه در آن
اول) وضعیت حقوقی عقد مکره
۱- نظریه بطلان عقد مکره
۱-۱-نظریه اول
۱-۲-نظریه دوم
۲-نظریه عدم نفوذ عقد مکره
۲-۱-نظریه اول
۲-۲-نظریه دوم
۳-تبیین حدیث رفع در قول به عدم نفوذ عقد مکره
دوم) کارکرد اجازه در عقد فضولی
۱- نظریه نقل
۲- نظریه کشف
فهرست منابع
۱- قرآن مجید
۲- محمد معین، فرهنگ فارسی معین
۳- پرویز نوین – حقوق مدنی ۳
۴- محمدجعفر جعفری لنگرودی، ترمینولوژی حقوق
۵- ناصر کاتوزیان، قواعد عمومی قراردادها، ج ۱
۶- مرتضی انصاری ، المکاسب
۷- روح ا… خمینی، البیع، ج ۲
۸- ابوالقاسم خوئی، مصباح الفقاهه، ج ۳
۹- عبدالرزاق السنهوری، الوسیط فی شرح قانون مدنی، ج ۱
پیشگفتار
سخن از مدیریت در دین مبین اسلام است، مدیریتی که متاسفانه باید اعتراف نمود که در طول تاریخ از آن سخن زیادی گفته نشده است.
جامعه‌ای که نام اسلامی را به همراه خود یدکی می‌کشد، نمی‌تواند در وادی مدیریت اسلامی قدم نگذاشته و از چشمه پر فیضان سیراب نگردد.
هر چند بعضی از صاحبنظران معتقدند که امروزه دستاوردهای علومی که در خدمت مدیریت قرار دارد، نیاز را به الهام از رهنمودهای نظری کم کرده است، ولی دقت نظر در مفاهیم آیات و اخبار و احادیثی که مدیران به استفاده از این دست‌آوردها سوق داده و راه را برای موفقیت سازمانها هموار می‌کند، نظری تلقی نمودن رهنمودهای قرآن را کاهش می‌دهد، بطوریکه قرآن کریم دائماً اهمیت تدبیر را برای انسان یادآور میشود تا اینکه او بتواند در انجام هر کار و حل هر مشکلی موفقیت حاصل نماید.
تدبیر در امور اجتماعی که شئون زندگی انسانها رادر بر میگیرد از اهمیت خاصی برخوردار است، و به همین سبب خداوند نیز در کتاب انسان ساز خود که توسط حضرت محمد مصطفی (ع) نازل شده به تدبیر کنندگان قسم یاد می‌نماید و اهمیت این امر را برای انسانها روشن میسازد.
همانگونه که در سوره النازعات، آیه ۵ به این موضوع اشاره کرد و می‌فرماید:
«فالمد برات امراَ»
«پس سوگند به تدبیر کنندگان»
ضرورت تدبیر، ضرورت مدیریت را آشکار می سازد، که در یک اهتمام جمعی، آن کس که زمام امور را با تمام اختیارات آن بدست میگیرد، چو نیکوست که از کیفیت اندیشه و تفکر نیز برخوردار باشد و برای بهبود حرکت جمعی بتواند تدبیر و اندیشه را در جامعه‌ای که حرکت به سوی پیاده کرد احکام و فرآمین الهی دارد، بکار برد، تا بنای نظام خود را بر اسلام استوار سازد و بدینوسیله در انتخاب و انتصاب مدیران از هیچ تلاشی فروگذار نشود تا در عمل پیروز گردد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
پیشگفتار
فصل اول: کلیات
۱- مقدمه
۲- معرفی موضوع تحقیق
۳- اهمیت تحقیق
۴- انگیزه و هدف از تحقیق
۵- روش تحقیق
۶- موانع و مشکلات تحقیق
فصل دوم: ضرورت شناخت انسان و رهبری از دیدگاه اسلام
۱- طرح بحث
۲- ضرورت شناخت انسان از دیدگاه اسلام و قرآن
۳- ضرورت شناخت رهبری و مدیریت برای انسان
۴- تحلیلی از رهبری و مدیریت در اسلام
فصل سوم: ضرورت شناخت سازمان از دیدگاه اسلام
۱- سازمان چیست؟
۲- فلسفه وجودی سازمانها
۳- مفهوم اسلامی سازمان
فصل چهارم: سیر تحول مدیریت در تاریخ زندگی انسان
۱- رهبری و مدیریت در جوامع باستانی
۲- نگرش بر جنبش مدیریت عملی
۳- بررسی مکاتب و تئوریهای مدیریت
فصل پنجم: بررسی معیارهای شایستگی مدیریت از دیدگاه اسلام
۱- طرح بحث
۲- معرفی معیارها
الف - تعهد
ب- تخصص
ج – کفایت
فصل ششم: بررسی شرایط و اوصاف یک مدیر موفق از دیدگاه اسلام
الف) طرح بحث
۱- اشراف مدیر
۲- قدرت مدیر
۳- قاطعیت مدیر
۴- مدیر مجری قانون
۵- کار امروز را به فردا نیداختن مدیر
۶- ایجاد جو تشویق و تنبیه
ب) معرفی عوامل موثر در موفقیت مدیر
۱- اختیار
۲- اعتماد به نفس
۳- تنظیم وقت و تقسیم کار
۴- ایجاد روابط صمیمانه انسانی
۵- گذشته‌نگری
۶- آینده‌نگری
۷- ابهام‌زدائی
منابع و مآخذ
منابع و ماخذ
۱- قرآن کریم
۲- نهج‌البلاغه
۳- اصول کافی، فیض السلام محمد تقی جعفری
۴- وسائل الشیعه
۵- اسلام و مقتضیان زمان، شهید مطهری
۶- مقدمه‌ای بر جهان بینی اسلام، شهید مطهری
۷- سیری بر اندیشه‌های اداری، علیرضا بشارت.
۸- تحلیلی از مدیریت اسلامی، غلامرضا اشرف سمنانی
۹- سازمان و مدیریت، علیمحمد اقتداری
۱۰- اصول مدیریت، لئونارد کازمایر، اصغر زمردیان.
۱۱- مجله دانش مدیریت، دانشکده علوم اداری و مدیریت بازرگانی.
پیشگفتار
سخن از مدیریت در دین مبین اسلام است، مدیریتی که متاسفانه باید اعتراف نمود که در طول تاریخ از آن سخن زیادی گفته نشده است.
جامعه‌ای که نام اسلامی را به همراه خود یدکی می‌کشد، نمی‌تواند در وادی مدیریت اسلامی قدم نگذاشته و از چشمه پر فیضان سیراب نگردد.
هر چند بعضی از صاحبنظران معتقدند که امروزه دستاوردهای علومی که در خدمت مدیریت قرار دارد، نیاز را به الهام از رهنمودهای نظری کم کرده است، ولی دقت نظر در مفاهیم آیات و اخبار و احادیثی که مدیران به استفاده از این دست‌آوردها سوق داده و راه را برای موفقیت سازمانها هموار می‌کند، نظری تلقی نمودن رهنمودهای قرآن را کاهش می‌دهد، بطوریکه قرآن کریم دائماً اهمیت تدبیر را برای انسان یادآور میشود تا اینکه او بتواند در انجام هر کار و حل هر مشکلی موفقیت حاصل نماید.
تدبیر در امور اجتماعی که شئون زندگی انسانها رادر بر میگیرد از اهمیت خاصی برخوردار است، و به همین سبب خداوند نیز در کتاب انسان ساز خود که توسط حضرت محمد مصطفی (ع) نازل شده به تدبیر کنندگان قسم یاد می‌نماید و اهمیت این امر را برای انسانها روشن میسازد.
همانگونه که در سوره النازعات، آیه ۵ به این موضوع اشاره کرد و می‌فرماید:
«فالمد برات امراَ»
«پس سوگند به تدبیر کنندگان»
ضرورت تدبیر، ضرورت مدیریت را آشکار می سازد، که در یک اهتمام جمعی، آن کس که زمام امور را با تمام اختیارات آن بدست میگیرد، چو نیکوست که از کیفیت اندیشه و تفکر نیز برخوردار باشد و برای بهبود حرکت جمعی بتواند تدبیر و اندیشه را در جامعه‌ای که حرکت به سوی پیاده کرد احکام و فرآمین الهی دارد، بکار برد، تا بنای نظام خود را بر اسلام استوار سازد و بدینوسیله در انتخاب و انتصاب مدیران از هیچ تلاشی فروگذار نشود تا در عمل پیروز گردد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
پیشگفتار
فصل اول: کلیات
۱- مقدمه
۲- معرفی موضوع تحقیق
۳- اهمیت تحقیق
۴- انگیزه و هدف از تحقیق
۵- روش تحقیق
۶- موانع و مشکلات تحقیق
فصل دوم: ضرورت شناخت انسان و رهبری از دیدگاه اسلام
۱- طرح بحث
۲- ضرورت شناخت انسان از دیدگاه اسلام و قرآن
۳- ضرورت شناخت رهبری و مدیریت برای انسان
۴- تحلیلی از رهبری و مدیریت در اسلام
فصل سوم: ضرورت شناخت سازمان از دیدگاه اسلام
۱- سازمان چیست؟
۲- فلسفه وجودی سازمانها
۳- مفهوم اسلامی سازمان
فصل چهارم: سیر تحول مدیریت در تاریخ زندگی انسان
۱- رهبری و مدیریت در جوامع باستانی
۲- نگرش بر جنبش مدیریت عملی
۳- بررسی مکاتب و تئوریهای مدیریت
فصل پنجم: بررسی معیارهای شایستگی مدیریت از دیدگاه اسلام
۱- طرح بحث
۲- معرفی معیارها
الف - تعهد
ب- تخصص
ج – کفایت
فصل ششم: بررسی شرایط و اوصاف یک مدیر موفق از دیدگاه اسلام
الف) طرح بحث
۱- اشراف مدیر
۲- قدرت مدیر
۳- قاطعیت مدیر
۴- مدیر مجری قانون
۵- کار امروز را به فردا نیداختن مدیر
۶- ایجاد جو تشویق و تنبیه
ب) معرفی عوامل موثر در موفقیت مدیر
۱- اختیار
۲- اعتماد به نفس
۳- تنظیم وقت و تقسیم کار
۴- ایجاد روابط صمیمانه انسانی
۵- گذشته‌نگری
۶- آینده‌نگری
۷- ابهام‌زدائی
منابع و مآخذ
منابع و ماخذ
۱- قرآن کریم
۲- نهج‌البلاغه
۳- اصول کافی، فیض السلام محمد تقی جعفری
۴- وسائل الشیعه
۵- اسلام و مقتضیان زمان، شهید مطهری
۶- مقدمه‌ای بر جهان بینی اسلام، شهید مطهری
۷- سیری بر اندیشه‌های اداری، علیرضا بشارت.
۸- تحلیلی از مدیریت اسلامی، غلامرضا اشرف سمنانی
۹- سازمان و مدیریت، علیمحمد اقتداری
۱۰- اصول مدیریت، لئونارد کازمایر، اصغر زمردیان.
۱۱- مجله دانش مدیریت، دانشکده علوم اداری و مدیریت بازرگانی.
پیشگفتار
سخن از مدیریت در دین مبین اسلام است، مدیریتی که متاسفانه باید اعتراف نمود که در طول تاریخ از آن سخن زیادی گفته نشده است.
جامعه‌ای که نام اسلامی را به همراه خود یدکی می‌کشد، نمی‌تواند در وادی مدیریت اسلامی قدم نگذاشته و از چشمه پر فیضان سیراب نگردد.
هر چند بعضی از صاحبنظران معتقدند که امروزه دستاوردهای علومی که در خدمت مدیریت قرار دارد، نیاز را به الهام از رهنمودهای نظری کم کرده است، ولی دقت نظر در مفاهیم آیات و اخبار و احادیثی که مدیران به استفاده از این دست‌آوردها سوق داده و راه را برای موفقیت سازمانها هموار می‌کند، نظری تلقی نمودن رهنمودهای قرآن را کاهش می‌دهد، بطوریکه قرآن کریم دائماً اهمیت تدبیر را برای انسان یادآور میشود تا اینکه او بتواند در انجام هر کار و حل هر مشکلی موفقیت حاصل نماید.
تدبیر در امور اجتماعی که شئون زندگی انسانها رادر بر میگیرد از اهمیت خاصی برخوردار است، و به همین سبب خداوند نیز در کتاب انسان ساز خود که توسط حضرت محمد مصطفی (ع) نازل شده به تدبیر کنندگان قسم یاد می‌نماید و اهمیت این امر را برای انسانها روشن میسازد.
همانگونه که در سوره النازعات، آیه ۵ به این موضوع اشاره کرد و می‌فرماید:
«فالمد برات امراَ»
«پس سوگند به تدبیر کنندگان»
ضرورت تدبیر، ضرورت مدیریت را آشکار می سازد، که در یک اهتمام جمعی، آن کس که زمام امور را با تمام اختیارات آن بدست میگیرد، چو نیکوست که از کیفیت اندیشه و تفکر نیز برخوردار باشد و برای بهبود حرکت جمعی بتواند تدبیر و اندیشه را در جامعه‌ای که حرکت به سوی پیاده کرد احکام و فرآمین الهی دارد، بکار برد، تا بنای نظام خود را بر اسلام استوار سازد و بدینوسیله در انتخاب و انتصاب مدیران از هیچ تلاشی فروگذار نشود تا در عمل پیروز گردد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
پیشگفتار
فصل اول: کلیات
۱- مقدمه
۲- معرفی موضوع تحقیق
۳- اهمیت تحقیق
۴- انگیزه و هدف از تحقیق
۵- روش تحقیق
۶- موانع و مشکلات تحقیق
فصل دوم: ضرورت شناخت انسان و رهبری از دیدگاه اسلام
۱- طرح بحث
۲- ضرورت شناخت انسان از دیدگاه اسلام و قرآن
۳- ضرورت شناخت رهبری و مدیریت برای انسان
۴- تحلیلی از رهبری و مدیریت در اسلام
فصل سوم: ضرورت شناخت سازمان از دیدگاه اسلام
۱- سازمان چیست؟
۲- فلسفه وجودی سازمانها
۳- مفهوم اسلامی سازمان
فصل چهارم: سیر تحول مدیریت در تاریخ زندگی انسان
۱- رهبری و مدیریت در جوامع باستانی
۲- نگرش بر جنبش مدیریت عملی
۳- بررسی مکاتب و تئوریهای مدیریت
فصل پنجم: بررسی معیارهای شایستگی مدیریت از دیدگاه اسلام
۱- طرح بحث
۲- معرفی معیارها
الف - تعهد
ب- تخصص
ج – کفایت
فصل ششم: بررسی شرایط و اوصاف یک مدیر موفق از دیدگاه اسلام
الف) طرح بحث
۱- اشراف مدیر
۲- قدرت مدیر
۳- قاطعیت مدیر
۴- مدیر مجری قانون
۵- کار امروز را به فردا نیداختن مدیر
۶- ایجاد جو تشویق و تنبیه
ب) معرفی عوامل موثر در موفقیت مدیر
۱- اختیار
۲- اعتماد به نفس
۳- تنظیم وقت و تقسیم کار
۴- ایجاد روابط صمیمانه انسانی
۵- گذشته‌نگری
۶- آینده‌نگری
۷- ابهام‌زدائی
منابع و مآخذ
منابع و ماخذ
۱- قرآن کریم
۲- نهج‌البلاغه
۳- اصول کافی، فیض السلام محمد تقی جعفری
۴- وسائل الشیعه
۵- اسلام و مقتضیان زمان، شهید مطهری
۶- مقدمه‌ای بر جهان بینی اسلام، شهید مطهری
۷- سیری بر اندیشه‌های اداری، علیرضا بشارت.
۸- تحلیلی از مدیریت اسلامی، غلامرضا اشرف سمنانی
۹- سازمان و مدیریت، علیمحمد اقتداری
۱۰- اصول مدیریت، لئونارد کازمایر، اصغر زمردیان.
۱۱- مجله دانش مدیریت، دانشکده علوم اداری و مدیریت بازرگانی.
پیشگفتار
سخن از مدیریت در دین مبین اسلام است، مدیریتی که متاسفانه باید اعتراف نمود که در طول تاریخ از آن سخن زیادی گفته نشده است.
جامعه‌ای که نام اسلامی را به همراه خود یدکی می‌کشد، نمی‌تواند در وادی مدیریت اسلامی قدم نگذاشته و از چشمه پر فیضان سیراب نگردد.
هر چند بعضی از صاحبنظران معتقدند که امروزه دستاوردهای علومی که در خدمت مدیریت قرار دارد، نیاز را به الهام از رهنمودهای نظری کم کرده است، ولی دقت نظر در مفاهیم آیات و اخبار و احادیثی که مدیران به استفاده از این دست‌آوردها سوق داده و راه را برای موفقیت سازمانها هموار می‌کند، نظری تلقی نمودن رهنمودهای قرآن را کاهش می‌دهد، بطوریکه قرآن کریم دائماً اهمیت تدبیر را برای انسان یادآور میشود تا اینکه او بتواند در انجام هر کار و حل هر مشکلی موفقیت حاصل نماید.
تدبیر در امور اجتماعی که شئون زندگی انسانها رادر بر میگیرد از اهمیت خاصی برخوردار است، و به همین سبب خداوند نیز در کتاب انسان ساز خود که توسط حضرت محمد مصطفی (ع) نازل شده به تدبیر کنندگان قسم یاد می‌نماید و اهمیت این امر را برای انسانها روشن میسازد.
همانگونه که در سوره النازعات، آیه ۵ به این موضوع اشاره کرد و می‌فرماید:
«فالمد برات امراَ»
«پس سوگند به تدبیر کنندگان»
ضرورت تدبیر، ضرورت مدیریت را آشکار می سازد، که در یک اهتمام جمعی، آن کس که زمام امور را با تمام اختیارات آن بدست میگیرد، چو نیکوست که از کیفیت اندیشه و تفکر نیز برخوردار باشد و برای بهبود حرکت جمعی بتواند تدبیر و اندیشه را در جامعه‌ای که حرکت به سوی پیاده کرد احکام و فرآمین الهی دارد، بکار برد، تا بنای نظام خود را بر اسلام استوار سازد و بدینوسیله در انتخاب و انتصاب مدیران از هیچ تلاشی فروگذار نشود تا در عمل پیروز گردد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
پیشگفتار
فصل اول: کلیات
۱- مقدمه
۲- معرفی موضوع تحقیق
۳- اهمیت تحقیق
۴- انگیزه و هدف از تحقیق
۵- روش تحقیق
۶- موانع و مشکلات تحقیق
فصل دوم: ضرورت شناخت انسان و رهبری از دیدگاه اسلام
۱- طرح بحث
۲- ضرورت شناخت انسان از دیدگاه اسلام و قرآن
۳- ضرورت شناخت رهبری و مدیریت برای انسان
۴- تحلیلی از رهبری و مدیریت در اسلام
فصل سوم: ضرورت شناخت سازمان از دیدگاه اسلام
۱- سازمان چیست؟
۲- فلسفه وجودی سازمانها
۳- مفهوم اسلامی سازمان
فصل چهارم: سیر تحول مدیریت در تاریخ زندگی انسان
۱- رهبری و مدیریت در جوامع باستانی
۲- نگرش بر جنبش مدیریت عملی
۳- بررسی مکاتب و تئوریهای مدیریت
فصل پنجم: بررسی معیارهای شایستگی مدیریت از دیدگاه اسلام
۱- طرح بحث
۲- معرفی معیارها
الف - تعهد
ب- تخصص
ج – کفایت
فصل ششم: بررسی شرایط و اوصاف یک مدیر موفق از دیدگاه اسلام
الف) طرح بحث
۱- اشراف مدیر
۲- قدرت مدیر
۳- قاطعیت مدیر
۴- مدیر مجری قانون
۵- کار امروز را به فردا نیداختن مدیر
۶- ایجاد جو تشویق و تنبیه
ب) معرفی عوامل موثر در موفقیت مدیر
۱- اختیار
۲- اعتماد به نفس
۳- تنظیم وقت و تقسیم کار
۴- ایجاد روابط صمیمانه انسانی
۵- گذشته‌نگری
۶- آینده‌نگری
۷- ابهام‌زدائی
منابع و مآخذ
منابع و ماخذ
۱- قرآن کریم
۲- نهج‌البلاغه
۳- اصول کافی، فیض السلام محمد تقی جعفری
۴- وسائل الشیعه
۵- اسلام و مقتضیان زمان، شهید مطهری
۶- مقدمه‌ای بر جهان بینی اسلام، شهید مطهری
۷- سیری بر اندیشه‌های اداری، علیرضا بشارت.
۸- تحلیلی از مدیریت اسلامی، غلامرضا اشرف سمنانی
۹- سازمان و مدیریت، علیمحمد اقتداری
۱۰- اصول مدیریت، لئونارد کازمایر، اصغر زمردیان.
۱۱- مجله دانش مدیریت، دانشکده علوم اداری و مدیریت بازرگانی.
چکیده
درباره تئوری صدق در میان فیلسوفان و منطق دانان جهان شش نظریه وجود دارد رایج ترین و قدیمی ترین آنها نظریه مطابقت است که سابقة آن به یونان و ارسطو می‌رسد هر چند در آثار ارسطو به طور مستقل به این بحث پرداخته نشده است. فلاسفه اسلامی به طور قطع و بدون تردید به این نظریه معتقدند و همچنین بسیاری از فیلسوفان مغرب زمین در تعریف صدق قضایا به نظریه مطابقت قائلند.
اساس نظریه مطابقت این است صدق قضیه عبارت از مطابقت آن با واقع و نفس الامر و این مسأله مبتنی بر دو اصل است اول اینکه واقعیتی هست و دوم اینکه ذهن ما قادر به کشف واقعیت میباشد.
فیلسوفان غربی در مورد صدق به تئورهای دیگر معتقدند که این تئوری‌ها عبارتند : ۱- تئوری هماهنگی : این نظریه به فلاسفه عقل گرا نسبت داده شده و آنها معتقدند که صدق یک گزاره تنها به معنای سازگاری آن با نظامی از قضایای دیگر عقلی است. و برخی از پوزیتویست‌ها از این تئوری دفاع کردهاند و برخی از اینها معتقد بودند که قضایای حسی و تجربی صدقشان از راه مطابقت معلوم میشود و قضایای که تجربی و حسی نیستند صدقشان بوسیله سازگاری آنها با گزاره‌های آزموده شده بدست میآید و بعضی از پوزیتویست‌ها معتقدند تنها راه آزمون صدق قضایا ارتباط درونی میان خود باورها است.
۲- تئوری عمل گرایانه : پیرس و جیمز و دیوئی از طرفداران این تئوری هستند و آنها در معناداری معتقدند که معنای یک لفظ عبارت از پیامد عملی یا تجربی آن.
۳- تئوری زیادتی صدق : طرفداران این نظریه معتقدند که محمول صادق و کاذب زاید است و می‌توان آنها را حذف کرد و هیچ تأثیری در جمله ندارند.
۴- نظریه غیر توصیفی صدق : معتقدان به این تئوری می‌گویند که صدق و کذب کلمات توصیفی نیستند بلکه کلمات انجازی و تأییدی و انشایی هستند.
۵- نظریه سمانتیکی صدق تارسکی : تارسکی ضمن قبول نظریه صدق ارسطویی با ارائه نظریه زبان و فرا زبان به بازسازی این تئوری پرداخته تا از شبهات و پارادوکس‌های که در زبان پیش می‌آیند جلوگیری کند و از نظر وی صدق و کذب عناصر فرا زبانی هستند در حالیکه راست و دروغ عناصر زبانی هستند.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول : مقدمه و پیشینه تاریخی
بخش اول : مقدمه و کلیات و معانی حق و صدق نزد حکمای اسلامی
۱-۱- مقدمه ……………………………………………………………………………………………… ۳
۱-۲- تعریف مسأله ……………………………………………………………………………………. ۳
۱-۳- سوالهای اصلی تحقیق …………………………………………………………………………. ۴
۱-۴- فرضیه‌های تحقیق ………………………………………………………………………………. ۴
۱-۵- هدفهای تحقیق ……………………………………………………………………………….. ۴
۱-۶- روش تحقیق …………………………………………………………………………………….. ۴
۱-۷- سابقه تحقیق …………………………………………………………………………………….. ۵
۱-۸- معانی حق و صدق نزد حکمای اسلامی ………………………………………………….. ۵
۱-۹- تمایز حق و صدق ……………………………………………………………………………… ۶
۱-۹-۱- رای مشهور حکمای اسلامی ……………………………………………………… ۶
۱-۹-۲- نظریه برخی از فیلسوفان غربی ………………………………………………….. ۷
۱-۹-۳- نظریه شهید مطهری ………………………………………………………………… ۸
بخش دوم : پیشینة تاریخی نظریه مطابقت صدق
۲-۱- سابقه نظریه مطابقت در یونان ………………………………………………………………… ۱۰
۲-۱-۱- مطابقت از نظر افلاطون ……………………………………………………………………. ۱۰
۲-۱-۲- نظریه مطابقت از دیدگاه ارسطو ………………………………………………………….. ۱۲
۲-۱-۳- نظریه مطابقت از نظر فارابی ………………………………………………………………. ۱۴
۲-۱-۴- نظریه مطابقت از دیدگاه ابن سینا ………………………………………………………… ۱۵
۲-۱-۵- نظریه مطابقت از دیدگاه سهروردی ……………………………………………………… ۱۶
بخش سوم : آیا نظریه مطابقت تعریف صدق است یا ملاک آن
۳-۱- تمایز تعریف صدق و ملاک صدق …………………………………………………………. ۱۹
۳-۲- دیدگاه برخی از فلاسفه اسلامی ……………………………………………………………… ۲۰
۳-۳- دیدگاه برخی از فلاسفه غربی ……………………………………………………………….. ۲۱
۳-۴- نقد و بررسی …………………………………………………………………………………….. ۲۱
فصل دوم : تئوری صدق از نظر منطق دانان غربی
بخش اول : نظریه مطابقت
۱-۱- توضیح نظریه مطابقت ……………………………………………………………………….. ۲۵
۱-۱-۱- نظریه مطابقت در نظر منطق دانان جدید غرب …………………………………… ۲۵
۱-۱-۲- مطابقت و اتمیسم منطقی ……………………………………………………………… ۲۵
۱-۱-۳- اشکالات نظریه مطابقت ……………………………………………………………….. ۲۹
بخش دوم : تئوری هماهنگی
۲-۱- تئوری هماهنگی یا سازگاری …………………………………………………………………. ۳۵
۲-۲- اصل ارتباط درونی ……………………………………………………………………………… ۳۶
۲-۳- درجات صدق …………………………………………………………………………………… ۳۷
۲-۴- ایرادات نظریه هماهنگی ……………………………………………………………………….. ۳۸
بخش سوم : تئوری عمل گرایانه
۳-۱- تئوری عمل گرایانه ……………………………………………………………………………… ۳۷
۳-۲- نظریه شیلر ……………………………………………………………………………………….. ۴۴
۳-۳- نقد و بررسی این نظریه ……………………………………………………………………….. ۴۵
بخش چهارم : تئوری زیادتی صدق
۴-۱- تئوری زیادتی صدق ……………………………………………………………………………. ۴۹
۴-۲- اشکالات نظریه زیادتی صدق ………………………………………………………………… ۵۰
بخش پنجم : نظریه غیر توصیفی صدق …………………………………………………………….. ۵۳
۵-۱- نظریه غیر توصیفی صدق ……………………………………………………………………… ۵۳
۵-۲- اشکالات نظریه غیر توصیفی صدق …………………………………………………………. ۵۶
بخش ششم : نظریه سمانتیکی صدق تارسکی
۶-۱- تبیین نظریه سمانتیکی تارسکی ………………………………………………………………. ۵۶
۶-۱-۱- مفهوم صدق به عنوان موضوع نظریه معنا شناختی تارسکی ………………………… ۵۸
۶-۱-۲- تعریف صدق در نظریه معناشناسی تارسکی …………………………………………… ۶۳
فصل سوم : نظریه مطابقت صدق از نظر فیلسوفان و منطق دانان مسلمان
بخش اول : آیا مطابقت مربوط به علوم حضوری است یا حصولی
۱-۱- تعریف علم حضوری وحصولی …………………………………………………………… ۷۹
۱-۲- رابطه مطابقت با علم حضوری و حصولی ………………………………………………. ۸۱
۱-۳- راهیابی خطا در علم حضوری …………………………………………………………….. ۸۳
بخش دوم : نظریه مطابقت به عنوان روش صدق در تصورات یا تصدیقات ………………. ۸۵
بخش سوم : رابطه خبر با صدق و کذب
۳-۱- تحلیلی که صدق و کذب پذیری را تعریف قضیه می‌داند ……………………………… ۹۱
۳-۲- تحلیلی که صدق و کذب پذیری را ملاک تمایز قضیه می‌داند ……………………….. ۹۲
۳-۳- اشکال پارادکس دروغگو بر هر دو تحلیل ………………………………………………… ۹۴
بخش چهارم : مناط صدق و کذب قضایا
۴-۱- بررسی اجمالی اختلاف حکما در تقسیم قضایا ………………………………………….. ۹۷
۴-۲- صدق و کذب در انواع قضایا ………………………………………………………………. ۱۰۱
۴-۲-۱- قضایای خارجیه ……………………………………………………………………………. ۱۰۱
۴-۲-۲- قضایای ذهنیه ………………………………………………………………………………. ۱۰۱
۴-۲-۳- قضایای حقیقیه …………………………………………………………………………….. ۱۰۶
بخش پنجم : معانی نفس الامر ……………………………………………………………………… ۱۰۵
۵-۱- نفس الامر به معنای عالم امر و عقول مجرده ……………………………………………. ۱۰۶
۵-۲- نفس الامر به معنی فی نفسه ………………………………………………………………… ۱۰۸
۵-۳- نفس الامر به معنای عالم ثبوت اشیاء ……………………………………………………… ۱۰۹
۵-۴- نقد و بررسی معانی ذکر شده از نفس الامر ……………………………………………… ۱۱۰
بخش ششم : مطابقت در مباحث وجود ذهنی
۶-۱- مطابقت در مباحث وجود ذهنی …………………………………………………………… ۱۱۳
۶-۱-۱- اهمیت بحث وجود ذهنی ……………………………………………………………….. ۱۱۳
۶-۱-۲- تاریخچه وجود ذهنی …………………………………………………………………….. ۱۱۳
۶-۱-۳- تبیین نظریه وجود ذهنی …………………………………………………………………. ۱۱۴
۶-۱-۴- آیا انحفاظ ماهیت از لوازم نظریه مطابقت است یا از مبنای آن ………………….. ۱۱۸
بخش هفتم : نظریه مطابقت از دیدگاه برخی از فیلسوفان مسلمان
۷-۱- نظریه ملاصدرا درباره مطابقت ……………………………………………………………… ۱۲۳
۷-۲- حکیم سبزواری ………………………………………………………………………………… ۱۲۵
۷-۳- علامه طباطبایی ………………………………………………………………………………… ۱۲۶
۷-۴- شهید مطهری …………………………………………………………………………………… ۱۳۸
۷-۵- استاد مصباح یزدی ……………………………………………………………………………. ۱۴۴
۷-۶- جمع بندی و نتیجه گیری ……………………………………………………………………. ۱۴۸
منابع و ماخذ
۱- آشتیانی، سید جلال الدین، شرح حال و آرای فلسفی ملاصدرا – مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، حوزه علمیه قم، تهران، بهار ۱۳۷۸
۲- آیر، زبان حقیقت و منطق، ترجمه منوچهر بزرگمهر، انتشارات علمی دانشگاه صنعتی
۳- ابراهیمی دینانی، غلامحسین، شعاع اندیشه و شهود، انتشارات حکمت چاپ پنجم ۱۳۷۹
۴- ابراهیمی دینانی، قواعد کلی فلسفه در فلسفه اسلامی، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، تهران ۱۳۷۲
۵- ابن سینا، حسین ابن عبدا…، الاشارات و التنبیهات مع شرح للمحقق نصیرالدین طوسی و شرح الشرح قطب رازی، نشرالبلاغه، قم
۶- ابن سینا، حسین ابن عبدا…، الالهیات من کتاب الشفاء، منشورات مکتبه آیه اله المرعشی النجفی، قم المقدسه، ایران ۱۴۰۴ ق
۷- ابن سینا، حسین ابن عبدا…، المبدأ و المعاد، باهتمام عبدالله نورانی، موسسه مطالعات اسلامی دانشگاه مک گیل با همکاری دانشگاه تهران، ۱۳۶۳
چکیده
درباره تئوری صدق در میان فیلسوفان و منطق دانان جهان شش نظریه وجود دارد رایج ترین و قدیمی ترین آنها نظریه مطابقت است که سابقة آن به یونان و ارسطو می‌رسد هر چند در آثار ارسطو به طور مستقل به این بحث پرداخته نشده است. فلاسفه اسلامی به طور قطع و بدون تردید به این نظریه معتقدند و همچنین بسیاری از فیلسوفان مغرب زمین در تعریف صدق قضایا به نظریه مطابقت قائلند.
اساس نظریه مطابقت این است صدق قضیه عبارت از مطابقت آن با واقع و نفس الامر و این مسأله مبتنی بر دو اصل است اول اینکه واقعیتی هست و دوم اینکه ذهن ما قادر به کشف واقعیت میباشد.
فیلسوفان غربی در مورد صدق به تئورهای دیگر معتقدند که این تئوری‌ها عبارتند : ۱- تئوری هماهنگی : این نظریه به فلاسفه عقل گرا نسبت داده شده و آنها معتقدند که صدق یک گزاره تنها به معنای سازگاری آن با نظامی از قضایای دیگر عقلی است. و برخی از پوزیتویست‌ها از این تئوری دفاع کردهاند و برخی از اینها معتقد بودند که قضایای حسی و تجربی صدقشان از راه مطابقت معلوم میشود و قضایای که تجربی و حسی نیستند صدقشان بوسیله سازگاری آنها با گزاره‌های آزموده شده بدست میآید و بعضی از پوزیتویست‌ها معتقدند تنها راه آزمون صدق قضایا ارتباط درونی میان خود باورها است.
۲- تئوری عمل گرایانه : پیرس و جیمز و دیوئی از طرفداران این تئوری هستند و آنها در معناداری معتقدند که معنای یک لفظ عبارت از پیامد عملی یا تجربی آن.
۳- تئوری زیادتی صدق : طرفداران این نظریه معتقدند که محمول صادق و کاذب زاید است و می‌توان آنها را حذف کرد و هیچ تأثیری در جمله ندارند.
۴- نظریه غیر توصیفی صدق : معتقدان به این تئوری می‌گویند که صدق و کذب کلمات توصیفی نیستند بلکه کلمات انجازی و تأییدی و انشایی هستند.
۵- نظریه سمانتیکی صدق تارسکی : تارسکی ضمن قبول نظریه صدق ارسطویی با ارائه نظریه زبان و فرا زبان به بازسازی این تئوری پرداخته تا از شبهات و پارادوکس‌های که در زبان پیش می‌آیند جلوگیری کند و از نظر وی صدق و کذب عناصر فرا زبانی هستند در حالیکه راست و دروغ عناصر زبانی هستند.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول : مقدمه و پیشینه تاریخی
بخش اول : مقدمه و کلیات و معانی حق و صدق نزد حکمای اسلامی
۱-۱- مقدمه ……………………………………………………………………………………………… ۳
۱-۲- تعریف مسأله ……………………………………………………………………………………. ۳
۱-۳- سوالهای اصلی تحقیق …………………………………………………………………………. ۴
۱-۴- فرضیه‌های تحقیق ………………………………………………………………………………. ۴
۱-۵- هدفهای تحقیق ……………………………………………………………………………….. ۴
۱-۶- روش تحقیق …………………………………………………………………………………….. ۴
۱-۷- سابقه تحقیق …………………………………………………………………………………….. ۵
۱-۸- معانی حق و صدق نزد حکمای اسلامی ………………………………………………….. ۵
۱-۹- تمایز حق و صدق ……………………………………………………………………………… ۶
۱-۹-۱- رای مشهور حکمای اسلامی ……………………………………………………… ۶
۱-۹-۲- نظریه برخی از فیلسوفان غربی ………………………………………………….. ۷
۱-۹-۳- نظریه شهید مطهری ………………………………………………………………… ۸
بخش دوم : پیشینة تاریخی نظریه مطابقت صدق
۲-۱- سابقه نظریه مطابقت در یونان ………………………………………………………………… ۱۰
۲-۱-۱- مطابقت از نظر افلاطون ……………………………………………………………………. ۱۰
۲-۱-۲- نظریه مطابقت از دیدگاه ارسطو ………………………………………………………….. ۱۲
۲-۱-۳- نظریه مطابقت از نظر فارابی ………………………………………………………………. ۱۴
۲-۱-۴- نظریه مطابقت از دیدگاه ابن سینا ………………………………………………………… ۱۵
۲-۱-۵- نظریه مطابقت از دیدگاه سهروردی ……………………………………………………… ۱۶
بخش سوم : آیا نظریه مطابقت تعریف صدق است یا ملاک آن
۳-۱- تمایز تعریف صدق و ملاک صدق …………………………………………………………. ۱۹
۳-۲- دیدگاه برخی از فلاسفه اسلامی ……………………………………………………………… ۲۰
۳-۳- دیدگاه برخی از فلاسفه غربی ……………………………………………………………….. ۲۱
۳-۴- نقد و بررسی …………………………………………………………………………………….. ۲۱
فصل دوم : تئوری صدق از نظر منطق دانان غربی
بخش اول : نظریه مطابقت
۱-۱- توضیح نظریه مطابقت ……………………………………………………………………….. ۲۵
۱-۱-۱- نظریه مطابقت در نظر منطق دانان جدید غرب …………………………………… ۲۵
۱-۱-۲- مطابقت و اتمیسم منطقی ……………………………………………………………… ۲۵
۱-۱-۳- اشکالات نظریه مطابقت ……………………………………………………………….. ۲۹
بخش دوم : تئوری هماهنگی
۲-۱- تئوری هماهنگی یا سازگاری …………………………………………………………………. ۳۵
۲-۲- اصل ارتباط درونی ……………………………………………………………………………… ۳۶
۲-۳- درجات صدق …………………………………………………………………………………… ۳۷
۲-۴- ایرادات نظریه هماهنگی ……………………………………………………………………….. ۳۸
بخش سوم : تئوری عمل گرایانه
۳-۱- تئوری عمل گرایانه ……………………………………………………………………………… ۳۷
۳-۲- نظریه شیلر ……………………………………………………………………………………….. ۴۴
۳-۳- نقد و بررسی این نظریه ……………………………………………………………………….. ۴۵
بخش چهارم : تئوری زیادتی صدق
۴-۱- تئوری زیادتی صدق ……………………………………………………………………………. ۴۹
۴-۲- اشکالات نظریه زیادتی صدق ………………………………………………………………… ۵۰
بخش پنجم : نظریه غیر توصیفی صدق …………………………………………………………….. ۵۳
۵-۱- نظریه غیر توصیفی صدق ……………………………………………………………………… ۵۳
۵-۲- اشکالات نظریه غیر توصیفی صدق …………………………………………………………. ۵۶
بخش ششم : نظریه سمانتیکی صدق تارسکی
۶-۱- تبیین نظریه سمانتیکی تارسکی ………………………………………………………………. ۵۶
۶-۱-۱- مفهوم صدق به عنوان موضوع نظریه معنا شناختی تارسکی ………………………… ۵۸
۶-۱-۲- تعریف صدق در نظریه معناشناسی تارسکی …………………………………………… ۶۳
فصل سوم : نظریه مطابقت صدق از نظر فیلسوفان و منطق دانان مسلمان
بخش اول : آیا مطابقت مربوط به علوم حضوری است یا حصولی
۱-۱- تعریف علم حضوری وحصولی …………………………………………………………… ۷۹
۱-۲- رابطه مطابقت با علم حضوری و حصولی ………………………………………………. ۸۱
۱-۳- راهیابی خطا در علم حضوری …………………………………………………………….. ۸۳
بخش دوم : نظریه مطابقت به عنوان روش صدق در تصورات یا تصدیقات ………………. ۸۵
بخش سوم : رابطه خبر با صدق و کذب
۳-۱- تحلیلی که صدق و کذب پذیری را تعریف قضیه می‌داند ……………………………… ۹۱
۳-۲- تحلیلی که صدق و کذب پذیری را ملاک تمایز قضیه می‌داند ……………………….. ۹۲
۳-۳- اشکال پارادکس دروغگو بر هر دو تحلیل ………………………………………………… ۹۴
بخش چهارم : مناط صدق و کذب قضایا
۴-۱- بررسی اجمالی اختلاف حکما در تقسیم قضایا ………………………………………….. ۹۷
۴-۲- صدق و کذب در انواع قضایا ………………………………………………………………. ۱۰۱
۴-۲-۱- قضایای خارجیه ……………………………………………………………………………. ۱۰۱
۴-۲-۲- قضایای ذهنیه ………………………………………………………………………………. ۱۰۱
۴-۲-۳- قضایای حقیقیه …………………………………………………………………………….. ۱۰۶
بخش پنجم : معانی نفس الامر ……………………………………………………………………… ۱۰۵
۵-۱- نفس الامر به معنای عالم امر و عقول مجرده ……………………………………………. ۱۰۶
۵-۲- نفس الامر به معنی فی نفسه ………………………………………………………………… ۱۰۸
۵-۳- نفس الامر به معنای عالم ثبوت اشیاء ……………………………………………………… ۱۰۹
۵-۴- نقد و بررسی معانی ذکر شده از نفس الامر ……………………………………………… ۱۱۰
بخش ششم : مطابقت در مباحث وجود ذهنی
۶-۱- مطابقت در مباحث وجود ذهنی …………………………………………………………… ۱۱۳
۶-۱-۱- اهمیت بحث وجود ذهنی ……………………………………………………………….. ۱۱۳
۶-۱-۲- تاریخچه وجود ذهنی …………………………………………………………………….. ۱۱۳
۶-۱-۳- تبیین نظریه وجود ذهنی …………………………………………………………………. ۱۱۴
۶-۱-۴- آیا انحفاظ ماهیت از لوازم نظریه مطابقت است یا از مبنای آن ………………….. ۱۱۸
بخش هفتم : نظریه مطابقت از دیدگاه برخی از فیلسوفان مسلمان
۷-۱- نظریه ملاصدرا درباره مطابقت ……………………………………………………………… ۱۲۳
۷-۲- حکیم سبزواری ………………………………………………………………………………… ۱۲۵
۷-۳- علامه طباطبایی ………………………………………………………………………………… ۱۲۶
۷-۴- شهید مطهری …………………………………………………………………………………… ۱۳۸
۷-۵- استاد مصباح یزدی ……………………………………………………………………………. ۱۴۴
۷-۶- جمع بندی و نتیجه گیری ……………………………………………………………………. ۱۴۸
منابع و ماخذ
۱- آشتیانی، سید جلال الدین، شرح حال و آرای فلسفی ملاصدرا – مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، حوزه علمیه قم، تهران، بهار ۱۳۷۸
۲- آیر، زبان حقیقت و منطق، ترجمه منوچهر بزرگمهر، انتشارات علمی دانشگاه صنعتی
۳- ابراهیمی دینانی، غلامحسین، شعاع اندیشه و شهود، انتشارات حکمت چاپ پنجم ۱۳۷۹
۴- ابراهیمی دینانی، قواعد کلی فلسفه در فلسفه اسلامی، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، تهران ۱۳۷۲
۵- ابن سینا، حسین ابن عبدا…، الاشارات و التنبیهات مع شرح للمحقق نصیرالدین طوسی و شرح الشرح قطب رازی، نشرالبلاغه، قم
۶- ابن سینا، حسین ابن عبدا…، الالهیات من کتاب الشفاء، منشورات مکتبه آیه اله المرعشی النجفی، قم المقدسه، ایران ۱۴۰۴ ق
۷- ابن سینا، حسین ابن عبدا…، المبدأ و المعاد، باهتمام عبدالله نورانی، موسسه مطالعات اسلامی دانشگاه مک گیل با همکاری دانشگاه تهران، ۱۳۶۳
معنی لغوی قدرت :
در لغت «قدرت» توانستن ، توانایی داشتن ، توانایی ، نیرو ، توانایی انجام دادن کاری یاترک آن معنی شده است . (فرهنگ لغت عمید جلد یک)
مفهوم قدرت از دیدگاه اندیشمندان
قدرت از مقوله های مهم و اساسی جامعه شناسی سیاسی و علم سیاست میباشد که بدون در نظر گرفتن آن مطالعات و پژوهشها در این رشته ها ناقص خواهد بود . اهمیت قدرت به حدی است که برخی صاحبنظران در تعریف علم سیاست آنرا علم مطالعه قدرت دانسته اند . بطوریکه هـ رولد لاسول می گوید :
«علم سیاست بصورت یک نظام تجربی عبارت است از مطالعه چگونگی شکل گفرتن قدرت و سهیم شدن در آن است و عمل سیاسی عملی است که بر اساس قدرت انجام می گیرد .» (اصول علم سیاست ، ابوالقاسم طاهری صفحه ۳۲)
موریس دوورژه محور اصلی عرصه سیاست را قدرت می داند . بولاتسکی می گوید : مفهوم قدرت محور تئوری سیاسی و مطالعه پروسه های سیاسی مشخص و کلید درک نهادهای سیاسی ، جنبشهای سیاسی و خودسیاست .(اصول علم سیاست ، ابوالقاسم طاهری ، صفحه ۳۳ ، ۳۴ ، ۳۷)
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول : مفهوم قدرت ۱
معنی لغوی قدرت ۲
مفهوم قدرت از دیدگاه دانشمندان ۲
فیودور بورلاتسکی ۳
برتراندرامل ۴
کارل مارکس ۶
ماکس وبر ۷
چایلد ۱۲
مهدی مطهر نیا ۱۲
فصل دوم : ریشه های قدرت ۱۵
مقدمه ای بر بحث ۱۶
نظریه خدایی ۱۶
نظریه اجتماعی ۲۰
نظریه اقتصادی ۲۳
توارث ۲۴
توانایی فردی ۲۵
فهرست مطالب
عنوان صفحه
ریشه های قدرت پیامبر ۲۵
فصل سوم : مشروعیت قدرت یا اقتدار ۳۰
مقدمه بحث ۳۱
مشروعیت : معنای لغوی ۳۲
معنای اصطلاحی ۳۳
مشروعیت و قانونی بودن ۳۴
مشروعیت و کارآمدی ۳۶
تحول مفهوم مشروعیت ۳۷
متعلق مشروعیت ۴۰
منشاء مشروعیت ۴۱
منشاء الهی ۴۳
زور و غلبه ۴۳
منشاء مردمی اقتدار ۴۵
نظر ماکس وبر ۴۶
فصل چهارم : پایه های اقتدار در حکومت نبوی ۴۸
مقدمه بحث ۴۹
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مفهوم مشروعیت در فرهنگ اسلامی ۵۰
پایه اقتدار حکومت پیامبر چه می باشد؟ ۵۱
دلایل عقلی و نقلی اقتدار پیامبر ۶۰
منابع و ماخذ ۶۹
«منابع و مأخذ»
حسین جوان وارسته ، مبانی حکومت اسلامی ، سال ۷۹ ،انتشارات حوزه علمیه قم
قادر فاضلی ، حکمت سیاسی ، سال ۷۴ ، ناشر : مولف علی خالقی ، مشروعیت قدرت از دیدگاه امام خمینی ، ۱۳۸۱ ، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی
مهدی مطهرنیا ، تبینی نوین از قدرت در «سیاست» و «روابط بین الملل» انتشارات وزارت خارجه
حشمت ا . . . طبیبی ، مبادی و اصول جامعه شناسی ۱۳۷۰ ناشر : کتابفروشی اسلامیه
فرهنگ لغت عمید ، جلد ۲
بیوک محمدی ، جامعه شناسی سیاسی ، اسفند ۷۳ ، انتشارات دانشگاه پیام نور
ابوالقاسم طاهری ، اصول علم سیاست ، آذر ۷۳ ، انتشارات دانشگاه پیام نور
خانواده
در ماه ۱۳۲۱ ش در روستای بهرمان[۱]، واقع در ۶۰ کیلومتری شهر رفسنجان، در خانواده‌ای مذهبی متولد شدم پدرم میرزا علی هاشمی بهرمانی[۲] به خاطر علایق مذهبی که داشت نامم را محمد گذاشت .
پدرم دارای تحصیلات رایج قدیم و به قول معروف مکتب خانه‌ای بود . در آن دوره در مکتب‌ها قرآن، نهج البلاغه ،ادبیات فارسی ،معارف اسلامی و کتابهای دیگری همچون کلیله و دمنه تدریس می‌کردند. این دوره‌ها را گذرانده بود. به این علت در منطقه و محدوده‌ی جغرافیایی روستایمان از افراد باسواد به شمار می آمد .
پدرم سه ویژگی داشت : یکی اینکه او انسان مسلمان و متعبد و اهل ذکر و نماز و ادعیه و دعا و قرآن بود. با قرآن مؤانست داشت و اوقات فراغت خود را بیشتر با خواندن قرآن می‌گذراند. دوم اینکه از افراد صاحب نفوذ و محل رجوع مردم روستا
[۱]. روستای بهرمان که یک اسم تاریخی است اما وجه تسمیه آن این است که می‌گویند طول منطقه بیشتر از عرض آن است. نوق اصطلاحاً از ناقه – به معنی دراز یا بلند – گرفته شده است این منطقه بخشی از رفسنجان محسوب میشود و حدود ۶۰ کیلومتر طول دارد. همچنین از نظر جغرافیایی بین دو کوه قرار گرفته و وسط این دو کوه دشت وسیعی قرار دارد. بخشی از این دشت کویری و بخشی از آن شن و ماسه است .این منطقه هم اکنون حدود ۲۰۰ روستا دارد ولی آن ایام حدود ۳۰ یا ۴۰ روستا داشت و روستای بهرمان حدود سیصد، چهارصد نفر جمعیت داشت. روستاها با فاصله بسیار کنار هم قرار داشتند. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی فواصل آن پر شد مردم پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با زدن چاه‌های آب و تبدیل نواحی کویری به مناطق و زمینهای کشاورزی، کاشت درخت پسته را در آن زمینها آغاز کردند . امامزاده‌ای هم در آن جا دفن شده است. منطقه‌ی پر آبی است قناتی در آن وجود دارد که سابقه‌اش به هزار سال می رسد ( راوی ).
[۲] . حاج میرزا علی سید نبود. نام خانوادگی هاشمی برای خانواده‌ی او به این دلیل انتخاب شد که نام پدر او هاشم بود او در سرتا سر منطقه املاک، همسران و امکانات زیادی داشته بود که از همسرانش چند گروه خانواده به نام هاشمی به جای ماند. هر یک از آن خانواده‌ها با پسوند و پیشوندی متمایز شده‌اند مانند هاشمی پور، هاشمی بهرمانی ،هاشمیان و … ( دوران مبارزه، خاطرات اکبری هاشمی رفسنجانی، به کوشش محسن هاشمی، تهران ،نشر معارف انقلاب اسلامی، ۱۳۷۶، ص ۵۷) .
بود و اهالی به دلایل مختلفی همچون گرفتاری مالی و مشکلات و مسایل دیگر به او رجوع می‌کردند از رفسنجانی و حتی از شهرهای دیگر مثل یزد مراجعه کننده داشت. این درحالی بود که طی کردن این مسیر ۶۰ کیلومتری با وسایل سفر آن روز گار دشواری بود و این فاصله در طول دو روز طی می‌شد . با این حال پدرم با سعه‌ی صدر گشاده رویی، مردم را می‌پذیرفت و می‌کوشید مشکلات آنان را برطرف کند. همین موضوع سبب شده بود منزل ما حالت یک کانون را پیدا کند. از مناطق دور و نزدیک هر کسی که به منزل ما مراجعه میکرد، مورد استقبال افراد خانواده قرار می‌گرفت و چون در آن ایام مسافر خانه‌ای در آن حوالی نبود ما همیشه ،مهمان داشتیم و از این جهت مادر و خواهرهایم زحمت زیادی در پذیرایی از مهمانان می‌کشیدند. سومین ویژگی پدرم منیع الطبع و سخی بودن ایشان بود. او هر چه را که در دور و بر خود داشت می‌بخشید و می‌گفت خدا کریم است. هیچ وقت دارای ذخیره‌ی مالی نبود. مثلاً اگر ما در آن دوران باغ و درخت میوه داشتیم، ایشان می‌رفت به داخل باغ و به کارگران می‌گفت هر چه میوه در باغ است را بچینند و بسته‌بندی کنند.سپس همه‌ی آنها را بین مردم توزیع میکرد و اندکی از آن هم به منزل می آورد.پدرم اگر هم بخاطر فروش محصولات کشاورزی رایج آن روز که عمدتاً پنبه و گندم بود پولی به دست می‌آورد آن را هم ذخیره نمی‌کرد بلکه به افراد نیازمند می‌بخشید. معاش، هم از طریق فروش همین محصولات کشاورزی تامین می شد. البته او ملک زیادی نداشت و اصطلاحاً خان و مالک بزرگ نبود.
فهرست مطالب
صفحهبخش اول : سال‌های قبل از پیروزی انقلاب
فصل اول : در کنار خانواده ……………………………………………………………….. ۸-۱
۱- خانواده ………………………………………………………………………………………………… ۲
۲- تحصیلات …………………………………………………………………………………………….. ۶
فصل دوم : در جستجوی راه ……………………………………………………………… ۲۰-۹
۱- عزیمت به قم ………………………………………………………………………………………. ۱۰
۲- مدرسه‌ی حجتیه ………………………………………………………………………………….. ۱۱
۳- اساتید ………………………………………………………………………………………………… ۱۲
۴- فضای قم بین سال‌های ۷-۱۳۳۶……………………………………………………………. ۱۳
۵- کار و تحصیل …………………………………………………………………………………….. ۱۵
۶- اولین دیدار با امام ………………………………………………………………………………. ۱۶
۷- فوت پدر …………………………………………………………………………………………….. ۱۷
۸- رحلت آیت الله بروجردی ………………………………………………………………………. ۱۷
۹- انجمن‌های ایالتی و ولایتی …………………………………………………………………….. ۱۹
فصل سوم : سرآغاز فصلی نو …………………………………………………………. ۳۹-۲۱
۱- عزیمت به تهران و دستگیری توسط ساواک……………………………………………. ۲۲
۲- در مدرسه‌ی کمال………………………………………………………………………………… ۲۳
۳- دستگیری مجدد……………………………………………………………………………………. ۲۷………..
۴- شرکت در مسجد جلیل ………………………………………………………………………… ۳۱
۵- واقعه‌ی ۱۵ خرداد ……………………………………………………………………………….. ۳۲
۶- محله‌ی کاشی هفت ……………………………………………………………………………… ۳۳
۷- اشتغال در دانشگاه صنعتی شریف ………………………………………………………… ۳۴
۸- بازدید شاه از دانشگاه …………………………………………………………………………. ۳۷
۹- فضای سیاسی کشور ………………………………………………………………………….. ۳۸
فصل چهارم : مبارزه در عرصه‌ی بین‌الملل ……………………………………. ۸۰-۴۰
۱- سفر به آمریکا ………………………………………………………………………………….. ۴۱
۲- ورود به کالیفرنیا ………………………………………………………………………………. ۴۲
۳- ورود به دانشگاه ……………………………………………………………………………… ۴۶
۴- نشریه روحانیت و ۱۵ خرداد……………………………………………………………….. ۴۷
۵- نامه ای به امام………………………………………………………………………………….. ۵۰
۶- نامهای به بهشتی ………………………………………………………………………………. ۵۱
۷- شالوده‌ی انجمن اسلامی فارسی زبانان ……………………………………………….. ۵۲………..
۸- فعالیتهای تبلیغاتی ……………………………………………………………………………. ۵۴
۹- اختلافات هیأت دبیره …………………………………………………………………………. ۵۸
۱۰- منابع مالی انجمن ………………………………………………………………………………. ۶۳
۱۱- خدمات ارزنده‌ی انجمن …………………………………………………………………….. ۶۴
۱۲- سازمان مجاهدین خلق ……………………………………………………………………… ۶۶
۱۳- نشریه اسلام مکتب مبارزه …………………………………………………………………. ۶۸
۱۴- بنی‌صدر در همکاری با انجمن ……………………………………………………………. ۷۰
۱۵- خویشتن‌داری ………………………………………………………………………………….. ۷۲
۱۶- آشنایی با بنی‌صدر ……………………………………………………………………………. ۷۵
۱۷- سفر اکبر هاشمی به اروپا و آمریکا …………………………………………………….. ۷۷
۱۸- سفر شاه به آمریکا …………………………………………………………………………… ۷۹
بخش دوم : انقلاب اسلامی و سال‌های بعد از آن
فصل اول : در رکاب امام ……………………………………………………………….. ۹۳-۸۱
۱- عزیمت به پاریس ………………………………………………………………………………. ۸۲
۲- اطرافیان امام در نوفل لوشاتو …………………………………………………………… ۸۳
۳- تقسیم کار ………………………………………………………………………………………… ۸۴
۴- ملاقات به جهت سازش ……………………………………………………………………… ۸۷
۵- مشارکت امام درامور ………………………………………………………………………. ۸۸
۶- قصد ماندن ندارم ……………………………………………………………………………… ۸۹
۷- هدایت انقلاب …………………………………………………………………………………… ۹۰
۸- ملاقات ژیکاردستن با امام ………………………………………………………………….. ۹۲
فصل دوم : مردی که جهان را تکان داد ……………………………………….. ۱۱۴-۹۴
۱- امام و دیگر مصلحین …………………………………………………………………………… ۹۵
۲- زمزمه‌ی بازگشت ……………………………………………………………………………….. ۹۸
۳- روزهای پر التهاب …………………………………………………………………………….. ۱۰۲
۴- دولت موقت ………………………………………………………………………………………. ۱۰۳
۵- حزب جمهوری اسلامی …………………………………………………………………….. ۱۰۶
۶- انتخابات ریاست جمهوری ………………………………………………………………….. ۱۱۱
۷- اتحاد مخالفان …………………………………………………………………………………… ۱۱۳
فصل سوم : در خدمت به نظام …………………………………………………………….. ۱۱۵
۱- ازدواج……………………………………………………………………………………………… ۱۱۷
۲- از بازرگانان تا باهنر ……………………………………………………………………….. ۱۱۸
۳- عمل انجام شده …………………………………………………………………………………. ۱۲۳
۴- اصلاحات در صدا وسیما …………………………………………………………………… ۱۲۴
۵- خط مشی سازمان …………………………………………………………………………….. ۱۳۱
۶- دو جریان مخالف: ……………………………………………………………………………… ۱۳۹
الف ) تبلیغات خارجی ……………………………………………………………………….. ۱۳۹
ب) تأییدات رهبری …………………………………………………………………………… ۱۴۶
۷- در جلسات هیات دولت……………………………………………………………………….. ۱۴۸
۸ – ماجرای پخش سریال اُشین ………………………………………………………………. ۱۴۹
۹- درس‌هایی از قرآن …………………………………………………………………………… ۱۵۴
۱۰- شورای عالی تبلیغات حج………………………………………………………………….. ۱۵۶
۱۱- جریان عزل آقای منتظری ……………………………………………………………….. ۱۵۹
۱۲- تفاهم بین‌المللی ………………………………………………………………………………. ۱۶۴
۱۳- حماسه آفرینی ……………………………………………………………………………….. ۱۷۲
۱۴- در مظان اتهام ……………………………………………………………………………….. ۱۷۵
۱۵- ماجرای مک فارلین …………………………………………………………………………. ۱۷۷
۱۶- پذیرش قطعنامه ۵۹۸ ………………………………………………………………………. ۱۷۹
۱۷- شکل‌گیری جمع روحانیون مبارز …………………………………………………….. ۱۸۲
۱۸- انس اکبر آقا با احمد‌آقا …………………………………………………………………… ۱۸۴
۱۹- بازنگری قانون اساسی ……………………………………………………………………. ۱۸۵
۲۰- تشدید بیماری امام در روزهای بحرانی ……………………………………………. ۱۹۲
۲۱- ارتحال امام …………………………………………………………………………………… ۱۹۵
۲۲- انتخابات ریاست جمهوری آقای هاشمی ……………………………………………. ۱۹۷
۲۳- تبلیغ در صدا و سیما ………………………………………………………………………. ۲۰۱
۲۴- استعفا از صدا و سیما ……………………………………………………………………. ۲۰۲
فصل چهارم : در حوزه‌ی اجرایی ………………………………………………. ۲۵۰-۲۰۴
۱- قائم مقامی وزارت خارجه ………………………………………………………………. ۲۰۵
۲- سفر به آلمان ………………………………………………………………………………… ۲۰۷
۳- سفر به کویت ………………………………………………………………………………. ۲۰۸
۴- سفر به عربستان …………………………………………………………………………… ۲۰۹
۵- معاون اجرائی رئیس جمهور …………………………………………………………… ۲۱۴
۶- مخالفت مجلس سوم و چهارم با دولت سازندگی ……………………………… ۲۲۱
۷- مساله تمدید ریاست جمهوری هاشمی ……………………………………………… ۲۲۲
۸- انتخابات مجلس پنجم و کارگزاران سازندگی ……………………………………. ۲۲۴
۹- حمایت کارگزاران از کاندیداتوری آقای خاتمی …………………………………. ۲۳۰
۱۰- علل پیروی آقای خاتمی ………………………………………………………………….. ۲۳۸
۱۱- ارزیابی عملکرد دوره‌ی اول دولت خاتمی …………………………………………. ۲۴۲
۱۲- مجمع تشخیص مصلحت نظام …………………………………………………………. ۲۴۷
۱۳- ستاد مبارزه با مواد مخدر ……………………………………………………… ۲۴۹
فهرست منابع و ماخذ ۲۵۵-۲۵۱
فهرست منابع و مآخذ :
۱- باقر نژاد، مجتبی، تاریخچه ی مبارزات دانشجویان مسلمان ایرانی در خارج از کشور، ج۱، تهران، اطلاعات، ۱۳۸۶٫
۲- جاسبی، عبدالله، تشکل فراگیر،ج۴، بی جا، مرکز انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، ۱۳۷۷٫
۳- حسینیان ،روح الله، بیست سال تکاپوی اسلام شیعی در ایران، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۱٫
۴- خاطرات آیت الله مهدوی کنی، به کوشش دکتر غلامرضا خواجه سروی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۵٫
۵- خاطرات حجه الاسلام دعاگو، به کوشش زهره کلاچیان، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۵٫
۶- خاطرات حجه الاسلام و المسلمین اسماعیل فردوسی پور( همگام با خورشید)، بی جا، مجتمع فرهنگی اجتماعی امام خمینی (ره)، فردوس، ۱۳۷۲٫
۷- خاطرات حجه الاسلام و المسلمین ناطق نوری، ج۱، به کوشش مرتضی میردار، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۴٫
۸- خاطرات حجت الاسلام و المسلمین عباسعلی عمید زنجانی، به کوشش محمد علی حاجی بیگی کندری، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۷۹٫
چکیده
روانشناسی دین ، بررسی مسئله دین است از جنبه درونی و فردیِ آن . این گستره سعی می کند با تحلیل روانی انسان ( از طریق روانشناسی ) ، ریشة پیدایش دین و همین‌طور پیامدهای این گرایش را مورد مطالعه قرار دهد. در این باب ، نظریه های موافق و مخالف بسیاری ارائه شده است .
علل و انگیزه های بروز دیدگاه روان‌شناسانه دین ، سیر تاریخی آن ، تئوری‌ها و نظریه های قابل توجه در این زمینه ، همچنین پیامدهای تبیین شخصی و روانی دین که از مهمترین آنها می توان به پلورالیسم دینی اشاره کرد ، درفصل اول این رساله مورد مداقه قرار گرفته است .
از مهمترین و محوری ترین مسائل مورد بحث در روانشناسی دین ، می‌توان از بحث ‘تجربه دینی’ نام برد که به عنوان گوهر و اساس این دیدگاه ، مورد توجه و دقت نظر متفکرین ، متألهان و همچنین روانشناسان قرار گرفته است . یکی از مهمترین فرضیه های مورد بررسی در این مبحث ، معرفت زایی تجربیات دینی است و اینکه آیا تجربه دینی می‌تواند از لحاظ معرفت‌شناسی ، عینیت داشته باشند ؟
بیان نظریات مختلف در مورد این مسئله ، که در فصل دوم به آنها اشاره شده ، تا حدودی اظهار نظر در مورد آن را آسان می‌نماید .
نقد و بررسی موضوع نیز ، همراه با بیان نظرات متفکرین معاصر و نتیجه گیری کلی از بحث ، اجمالاً در فصل پایانی رساله آمده است .
ما حصل بحث :
ـ روانشناسی دین ، نگاهی درونی ، روانی و فردی به دین است ، بدون در نظر گرفتن جنبه های اجتماعی ، فرهنگی و … آن .
ـ تبیین شخصی و درونی دین ، از بسیاری از تعارضات میان عقاید دینی و سایر ابعاد زندگی جلوگیری کرده و خواه و ناخواه ، اصطکاک همیشگی میان دین و علم را
از بین می برد.
ـ از طریق ارجاع تجربیات شخصی و فردی به پیش فرض‌های دینی و زمینه های مذهبی افراد ، تجربیات دینی قابل تعریف بوده و به عنوان مهمترین عامل تحویل دین به روانشناسی ، مورد بررسی و دقت نظر قرار می گیرد .
ـ تجربیات دینی از لحاظ معرفت شناسی می توانند عینیت داشته باشند و اعتقادآور باشند ( اما فقط برای صاحب تجربه و نه ناظران ، بلکه برای ناظران خارجی ، تنها جنبه آشنایی دارد )
چکیده
مقدمه ………………………………………………………………………………… ۱
فصل اول
رابطه روانشناسی و دین ………………………………………………………… ۱۱
تعریف دین ……………………………………………………………………… ۱۵
بررسی تئوریهای روانشناسانة دین …………………………………………… ۲۱
ـ تئوری تحولی پیاژه ………………………………………………………… ۲۲
ـ تئوری اریکسون ……………………………………………………………. ۲۵
ـ آلپورت ……………………………………………………………………… ۲۷
ـ یونگ ………………………………………………………………………… ۳۰
ـ هیوم ………………………………………………………………………….. ۳۵
ـ فروید ………………………………………………………………………… ۴۲
علل گرایش به دین ……………………………………………………… ۴۷
پیامدهای گرایش به دین ………………………………………………… ۵۰
ـ جیمز…………………………………………………………………………… ۵۱
تجربة دینی ……………………………………………………………………… ۵۹
تعارض علم و دین ……………………………………………………………… ۶۰
کثرت‌گرایی دینی ……………………………………………………………… ۶۸
فصل دوم
تعریف تجربة دینی ……………………………………………………………… ۷۶
پیشینة تاریخی تجربة دینی …………………………………………………… ۷۹
اقسام تجربة دینی ……………………………………………………………… ۸۳
دیدگاههای مختلف در مورد انواع تجربه‌های دینی ………………………… ۸۶
ـ تجربة دینی نوعی احساس است ………………………………………… ۸۶
ـ تجربة دینی نوعی تجربة مبتنی بر ادراک حسی است ………………… ۹۵
ـ تجربة دینی ارائه نوعی تبیین مافوق طبیعی است ……………………… ۹۸
نمونههای تجربة دینی ………………………………………………………… ۱۰۴
آیا تجربه‌های دینی هستة مشترکی دارند …………………………………… ۱۱۸
تجربه‌های عرفانی ……………………………………………………………… ۱۲۰
ـ آیا تجارب عرفانی معرفت‌زا است ……………………………………… ۱۳۱
آیا تجربة دینی می‌تواند اعتقاد دینی را توجیه کند ………………………… ۱۳۵
فصل سوم
نگاهی نقادانه به موضوع ……………………………………………………… ۱۴۹
ـ تقدم شرک بر یکتا پرستی………………………………………………… ۱۶۴
ـ موهوم پنداری باورهای دینی …………………………………………… ۱۶۵
ـ گناه نخستین………………………………………………………………… ۱۶۶
ـ خدای پدرگونه …………………………………………………………… ۱۶۷
ـ مفهوم جنسیت …………………………………………………………… ۱۶۸
ـ تعمیم ناروا ………………………………………………………………… ۱۷۰
فهرست منابع و مآخذ (فارسی) …………………………………………… ۱۸۰
فهرست منابع و مآخذ (انگلیسی) ………………………………………… ۱۸۴
چکیده انگلیسی………………………………………………………………… ۱۸۵
فهرست منابع و مآخذ(فارسی) :
۱- استور ، آنتونی . فروید . ترجمه حسن مرندی . انتشارات طرح نو . ۱۳۷۵
۲- الیاده ، میرچا . فرهنگ و دین (برگزیده مقالات دائره المعارف دین ) . ترجمه بهاءالدین خرمشاهی . تهران طرح نو . ۱۳۷۴
۳ـ الیاده ، میرچا . دین پژوهی . ترجمه بهاءالدین خرمشاهی . پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی . ۱۳۷۵ .
۴ـ استیس ، والتر . عرفان و فلسفه . ترجمه بهاءالدین خرمشاهی . تهران سروش . ۱۳۶۷
۵ـ باربور ، ایان . علم و دین . ترجمه بهاءالدین خرمشاهی . مرکز نشر دانشگاهی . چاپ سوم . ۱۳۷۹ .
۶ـ پاپکین ، ریچارد/ استرول ، آوروم . کلیات فلسفه. ترجمه دکتر سید جلال‌الدین مجتبوی . انتشارات حکمت . چاپ سوم . ۱۴۰۲ قمری .
۷ـ پترسون ، مایکل . عقل و اعتقاد دینی . ترجمه احمد نراقی و ابراهیم سلطانی . انتشارات طرح نو . ۱۳۷۹ .
۸ـ پراودفوت ، وین . تجربه دینی . ترجمه عباس یزدانی . قم: مؤسسه فرهنگی طه . ۱۳۷۷ .
چکیده:
قدمت ازدواج همپای پیدایش بشر است. در نخستین نجوای رازگونه، آدم ابوالبشر به خداوند می‌گوید: پروردگارا! در برابر خود کسی را می‌بینم که در دلم میلی و انسی به او احساس می‌کنم و چون خداوند یگانه، نجوای بنده یکدانه‌اش را شنید فرمود: اگر او را می‌خواهی از من بخواه و وصال او را از من طلب کن…
تحقیق حاضر با لطف و عنایت خداوند متعال و با عنوان: «خانواده در اسلام» با بهره‌گیری از آیات قرآن به عنوان منبعی اصیل و متقن، سرچشمه گرفته از وحی و روایات نورانی حضرات معصومین (علیهما السلام) ارائه می‌گردد.
به طور مجمل اصطلاح خانواده مؤثرترین عامل انتقال فرهنگ و رکن بنیادی جامعه است که در شرایط مختلف در تأثیر و تأثر متقابل با فرهنگ و عوامل اجتماعی است. انسانها در خانواده به هویت و رشد شخصیتی دست می‌یابند و در خانواده‌های سالم و رشید به تکامل معنوی و اخلاقی نائل می‌شوند. لذا خانواده عامل کمال‌بخشی، سکونت، آرامش و بالندگی به اعضای خویش است که در تحولات اساسی جوامع نقش عمده‌ای ایفا می‌کند. البته خانواده متأثر از عملکرد مذهب، آموزش و حکومت نیز میباشد و این تأثر به صورت متقابل باعث ایجاد تغییرات اساسی می‌گردد. اگر خانواده محیط سالم و سازنده‌ای داشته باشد و نیازهای جسمی و روحی افراد خویش را برآورده سازد، کمتر به خدمات جانبی و جبرانی برای خانواده نیاز است. در تعریف خانواده بیان شده: خانواده گروهی است متشکل از افرادی که از طریق نسب و سبب و رضاع با یکدیگر به عنوان، شوهر، زن، مادر، پدر، برادر و خواهر در ارتباط متقابلند و فرهنگ مشترکی پدید آورده و در واحد خاصی زندگی می‌کنند.
اینک با توجه به حساسیت بیش از حد موضوع و حتی سرنوشت‌ساز بودنش، این ضرورت به چشم می‌خورد که در باب خانواده پژوهش‌هایی کارآمد به عمل آید. انسان با تشکیل خانواده، مثلث نیازهای سه‌گانه‌اش را، اعم از تمتع جنسی، تمنای عاطفی و تعهد انسانی، پوشش می‌دهد و از روابط آزاد که عمدتاً در سطح نازل و حیوانی تمتع جنسی قرار میگیرد، جدا میشود و هر چقدر در مقوله ازدواج حیطه شناختی درست‌تر ترسیم گردد و حیطه مصداقی صحیح‌تر انتخاب شود قدرت پاسخگویی به مثلث انسانی نیاز، بیشتر میشود. اما مع‌الاسف دنیای امروز مطالب دیگری را تعقیب می‌کند و حتی فکر ازدواج را به زیر تازیانه‌های عقب‌ماندگی و بی‌عرضگی و اسیر شدن می‌کشاند. لذا باید عوامل انزوای ازدواج و ایذاء ازدواج‌کرده‌ها، شناسایی و با به کارگیری فرامین اساسی در باب خانواده، ازدواج را به تسهیل کشانید.
با توجه به مطالب فوق این پایان‌نامه مشتمل بر چهار بخش است: بخش اول ـ کلیات (تعریف و تبیین موضوع و…) و بخش دوم شامل بررسی جایگاه خانواده در اعصار گذشته و ادیان همچون زرتشت، مسیحیت، یهود و اسلام و همچنین بنا بر ضرورت خانواده در اندیشه نظریه‌پردازان نیز بیان گردیده، بخش سوم بررسی جایگاه خانواده در اسلام و بیان ضروریات مورد نظر اسلام در این باب، آثار و فواید ازدواج و دو بخش چهارم به عنوان مبانی حقوقی و اخلاقی خانواده در اسلام به طرح حقوق همسران و آمیختگی این حقوق با اخلاق پرداخته میشود و پژوهش با مبحث رفع اختلافات خانوادگی به پایان رسیده است.
در این مطلب سعی شده است از منابع دست اول تفسیری و روایی و همین‌طور در جهت تجزیه و تحلیل هر چه بیشتر موضوع از مقالات و پایان‌نامه‌های مرتبط استفاده گردد که تعدد منابع نشان از توجه و کنکاش بیش از حد پژوهشگر دارد.
فهرست مطالب
تقدیم ج
تقدیم و تشکر د
چکیده ه
بخش اول – کلیات
مقدمه ۲
۱-۱- تعریف و تبیین موضوع ۴
الف – تعریف لغوی عیال ۴
ب – تعریف لغوی أسر ۴
ج – تعریف لغوی زوج ۵
د – خانواده در اصطلاح ۱۰
۲-۱- ضرورت و اهداف تحقیق ۱۳
۳-۱- پیشینه موضوع ۱۴
۴-۱- فرضیات اصلی و فرعی ۱۵
۵-۱- روش تحقیق ۱۶
بخش دوم – بررسی جایگاه خانواده در اعصار گذشته و ادیان
۱-۲- خانواده در اعصار گذشته ۱۸
الف – خانواده در اقوام وحشی ۱۸
ب – خانواده در روم قدیم ۱۹
ج – خانواده در یونان قدیم ۲۰
د – خانواده در ایران باستان ۲۱
ه – خانواده در عرب جاهلیت ۲۲
۲-۲- خانواده در ادیان ۲۴
الف – خانواده در زرتشت ۲۴
ب – خانواده در میان مسیحیان و یهودیان ۲۶
ج – خانواده در اسلام ۲۸
* کارگر و جایگاه خانه در قرآن ۳۰
۱- محل تسکین ۳۱
۲- محل ذکر و تلاوت آیات الهی ۳۱
۳- محل رابطه قدسی ۳۲
۴- لزوم حفظ حریم خانه ۳۲
۳-۲- وضعیت خانواده در جهان معاصر ۳۳
۴-۲- ابعاد خانواده در اندیشه نظریه پردازان علوم انسانی ۴۴
الف – تاریخ ۴۴
ب – جامعه شناسی ۴۵
ج – حقوق ۴۶
د- اقتصاد ۴۶
ه – روان شناسی ۴۸
و – علوم سیاسی ۴۹
ز – علوم تربیتی ۵۰
بخش سوم – میزان تقدس خانواده در اسلام
مقدمه ۵۲
۱-۳- ضرورت تشکیل خانواده ۵۴
الف – ازدواج یک سنت الهی ۵۵
ب – ازدواج وسیله حفظ دین است ۵۵
ج – فضیلت عبادت متأهل ۵۶
د – بهترین تجارت، زن شایسته ۵۶
۲-۳- آثار و فواید ازدواج ۶۰
الف – غریزه جنسی ۶۱
۱-زنا ۶۲
۲-عریان گرایی ۶۳
۳-چشم چرانی ۶۴
۴-لواط (همجنس خواهی) ۶۴
۵-خود ارضایی ۶۵
* عوامل ایجاد رفتار جنسی مطلوب در روابط زناشوئی: ۶۷
۱- رضایت زوجین در انتخاب یکدیگر ۶۷
۲- رعایت احترام و محبت متقابل ۶۷
۳- پرهیز از احیاء منفی ۶۷
۴- تفاهم و توافق میان همسران در روابط جنسی ۶۸
۵- رعایت اخلاق جنسی ۶۸
ب – نیاز به آرامش و سکون ۶۸
ج – نیاز به انس دمورت ۷۰
د – میل به تداوم وجود خویش ۷۲
و – پرورش نسل سالم و پاک ۷۳
ه – حفظ عفت و حیای فردی و اجتماعی ۷۴
۳-۳- چارچوب خانواده متعادل و ایده آل در اسلام ۷۶
۱- تعادل نظر و عمل ۷۶
۲- تعادل معنویت و مادیت ۷۷
۳- تعادل سد زمان ۷۷
۴- تعادل منطق و عاطفه ۷۷
۵- تعادل گفتن و شنیدن ۷۷
۶- تعادل سازگاری و انتقادگری ۷۷
۷- تعادل مصالح درونی و مصالح بیرونی ۷۸
۸- تعادل هدف های تربیتی ۷۸
۹- تعامل مدیریت و مشارکت ۷۸
۱۰- تعادل امکانات و انتظارات ۷۸
* فواید متعادل بودن خانواده ۷۸
۴-۳- معیارهای انتخاب همسر ۸۰
الف – ملاک های گزینش همسر از دیدگاه جامعه شناختی خانواده ۸۱
۱- الف – روان شناختی ۸۱
۲- الف – روان شناختی ۸۱
۳-الف – اقتصادی ۸۲
۴-الف – اجتماعی ۸۲
۵-الف – خانوادگی ۸۳
۶- الف – قاعده همسان همسری ۸۳
ب – ملاک های گزینش همسر از دیدگاه اسلام ۸۳
۱-ب- صفات متناسب برای زن ۸۴
۲-ب – ملاک های گزینش مرد ۸۶
۳-ب – اولویت بندی ملاک های مختلف ۸۷
۴-ب – دقت در تطبیق معیارها بر مصداق مورد نظر ۸۸
۱- مشورت با کارشناس ۸۸
۲- تحقیق ۸۹
۳- گفت و گوی مستقیم ۸۹
بخش چهارم – مبانی حقوق و اخلاقی خانواده در اسلام
مقدمه ۹۲
۱-۴- فلسفه خاص اسلام درباره حقوق خانوادگی ۹۳
الف – حقوق مشترک ۹۴
۱-الف – توجه به جایگاه خانواده ۹۴
۲-الف – تثبیت نقشها ۹۶
۳-الف – حفظ شئون فردی ۹۶
۴-الف – آشنایی و پایبندی به تعهدات حقوقی و اخلاقی ۹۶
۵-الف – حسن معاشرت ۹۷
ب – حقوق همسران در قرآن و حدیث ۹۹
۱-ب – وظایف و نسبت به همسرش ۹۹
۱- حقوق مادی و نفقه زن ۹۹
۲- تأمین نیاز جنسی ۱۰۰
۳- نظافت و آراستگی ۱۰۱
۴- پرهیز از سخت گیری ۱۰۲
۵- غیرت دینی ۱۰۲
۲-ب- وظایف زن نسبت به همسرش ۱۰۳
۱- آیا ریاست در خانواده امری ضروریست؟ ۱۰۵
۲- تمکین و تأمین نیاز جنسی ۱۱۰
۳- زینت و آرایش برای شوهر ۱۱۰
۴- پاکدامنی و حجاب زن ۱۱۱
۲-۴- آمیختگی احکام حقوقی و اخلاقی در قرآن ۱۱۲
۳-۴- رفع اختلاف در خانواده در قرآن و حدیث ۱۱۳
الف – اصل تأمین نیازهای عاطفی ۱۱۴
ب – اصل مشاوره ۱۱۴
ج – اصل صلح و سازش ۱۱۵
د – اصل حاکمیت ۱۱۶
ه – طلاق، عرش الهی را می لرزاند ۱۱۷
نتیجه گیری ۱۲۰
فهرست منابع و مأخذ ۱۲۷
الف ) کتب عربی ۱۲۷
ب ) کتب فارسی ۱۲۷
ج) مقالات ۱۳۰
فهرست منابع:
الف) کتب عربی
۱-قرآن کریم، ترجمه مهدی الهی قمشه ای ، انتشارات دهاقانی (اسماعیلیان)، قم، ۱۳۷۶٫
۲-ابن فارس، مقائیس اللغه ، مصر، مکتبه المصطفی البابی المجلسی، ۱۳۸۹ ق. ج ۳٫
۳-البحرانی ، ابومحمد الحسن، قم، مؤسسه نشر اسلامی، ۱۴۰۴ ق.
۴-ابن جمعه عروسی حویزی، عبدعلی (علامه حویزی)، تفسیر نور الثقلین، قم، دارالکتب العلمیه، ۱۳۸۲ ق، ج ۴٫
۵-ابن حسن حر عاملی، محمد عاملی، محمد، وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، قم، مؤسسه آل البیت (ع).
۶-رازی، فخر، تفسیر کبیر، بیروت ، دارالحیاء التراث العربی، بی تا، ج ۲۵٫
۷-عبدالحسن غفار ، عبدالرسول ، المرأه المعاصر ، مطبعه القهر، ۱۴۰۴ ق.
۸-مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار ، بیروت – لبنان، مؤسسه الوفاء ، ۱۹۸۳ م، مجلدات ۷ و ۷۵ و ۱۰۰ و ۱۰۳٫
ب – کتب فارسی:
۹- آصفی، آصفه، خانواده و تربیت در ایران، تهران، انتشارات انجمن اولیاء و مربیان، بی تا.
۱۰- آیت الله زاده، محمدباقر، ازدواج و طلاق در اسلام و سایر ادیان ، تهران، نشر دکتر مجید حائری؛ بهار ۱۳۶۴٫
۱۱- آذربایجانی، مسعود، دیگران ، روانشناسی اجتماعی با نگرش به منابع اسلامی، پژوهشکده موزه و دانشگاه (سمت)، بی جا، ۱۳۸۲٫
۱۲- اسکندری، محمدحسین ، اخلاق در قرآن، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی؛ بهار ۱۳۸۳، ج ۲٫
مقدمه:
یکی از مسائلی که همواره ذهن نگارنده را به خود مشغول می‌داشت این بود که سرزمینهایی که زمانی جزو قلمرو ایران محسوب می‌شدند و نامهای فارسی اجزاء جغرافیایی آنها در کتب و متون تاریخی و ادبی این کشور مؤید چنان تعلقی میباشد، چگونه از این کشور جدا شده و سرنوشتی سوای ـ ایران به مفهوم سیاسی متداول امروزی‌اش ـ پیدا کردند. نامهایی چون رودکورایاکر که یادگار و یادآور نام کورش پادشاه بزرگ هخامنشی است، نامهای دربند، گنجه و بخصوص نام اخیر که یادآور شاعر پارسی‌گوی نظامی گنجه‌ای است از جمله نامهایی می‌باشند که هر ایرانی ـ حتی با سواد اندک و بدون اطلاعات تاریخی ـ با شنیدن آن احساس بیگانگی نسبت به آنها نکرده و اگر بداند ـ که غالبا می‌دانند ـ آن سرزمین‌ها دیگر متعلق به ایران نیست بر از دست رفتن آنها حسرت می‌خورد.
از زمانی که نگارنده دانشجوی مقطع کارشناسی بود، براین مطلب واقف شد که از ابتدای حکومت خاندان قاجار، مخصوصاً از زمان فتحعلیشاه ضعف قوای سیاسی، نظامی و اقتصادی ایران در مقابل دول غربی روشن شد. اگرچه زمینه آن ضعف در گذشته فراهم شده بود) و از آن پس تدریجاً و عملاً و رسماً قسمتهایی از قلمرو تاریخی این کشور از آن جدا شده و در تنظیم روابط خود با دول اروپایی دچار خودباختگی و پذیرش قراردادهایی شد که ناشی از بی‌اطلاعی از اوضاع جهانی و سیاست‌های دولتهای خارجی بود و استقلال سیاسی، نظامی، اقتصادی و حقوقی ایران را خدشه‌دار کرد.
فهرست
عنوان ………………………………………………………………………………………. صفحه
۱ـ مقدمه…………………………………………………………………………………………… ۲
۲ـ مسأله اصلی…………………………………………………………………………………. ۳
۳ـ سوالات و فرضیات پژوهش……………………………………………………………. ۳
۴ـ روش تحقیق………………………………………………………………………………….. ۳
۵ـ مشکلات تحقیق……………………………………………………………………………… ۴
۶ـ پیشینه و ادبیات تحقیق……………………………………………………………………. ۵
۷ـ شناخت و نقد منابع………………………………………………………………………… ۶
۸ـ ساماندهی تحقیق………………………………………………………………………… ۱۲
بخش اول:
۱ـ روابط ایران و اروپا در دوره صفویه، افشاریه و زندیه (انگلیس، فرانسه، روسیه)
فصل اول:
۱ـ۱ـ روابط ایران و انگلیس در دوره صفویه، افشاریه و زندیه:
۱ـ۱ـ۱ـ آغاز روابط ایران و انگلیس در دوره صفویه…………………….. ۱۹
۱ـ۱ـ۲ـ سفارت شرلی به اروپا…………………………………………………….. ۲۳
۱ـ۱ـ۳ـ اتحاد ایران و انگلیس علیه پرتغالیها و تصرف هرمز…………… ۲۷
۱ـ۱ـ۴ـ روابط ایران و انگلیس پس از مرگ شاه عباس…………………… ۳۰
۱ـ۱ـ۵ـ شاه عباس ثانی و شاه سلیمان…………………………………………. ۳۳
۱ـ۱ـ۶ـ روابط ایران و انگلیس در اواخر پادشاهی صفویه………………. ۳۴
۱ـ۱ـ۷ـ روابط ایران و انگلیس در دوره افشاریه……………………………. ۳۶
۱ـ۱ـ۸ـ روابط ایران و انگلستان در دوره زندیه…………………………….. ۳۸
فصل دوم:
۱ـ۲ـ روابط ایران و فرانسه در دوره صفویه، افشاریه و زندیه:
۱ـ۲ـ۱ـ آغاز روابط ایران و فرانسه در دوره صفویه:……………………. ۴۶
عنوان ………………………………………………………………………………………. صفحه
۱ـ۲ـ۲ـ روابط ایران و فرانسه در دوره شاه سلطان حسین……………. ۵۵
۱ـ۲ـ۳ـ مقدمات قرارداد ۱۷۰۸…………………………………………………….. ۵۶
۱ـ۲ـ۴ـ سفارت فابر……………………………………………………………………. ۵۶
۱ـ۲ـ۵ـ سفارت میشل و عقد قرارداد ۱۷۰۸…………………………………… ۵۷
۱ـ۲ـ۶ـ سفارت محمدرضا بیک و نقش فرانسه در ایران پس از سقوط اصفهان ۶۲
۱ـ۲ـ۷ـ روابط ایران و فرانسه در دوره افشاریه…………………………… ۶۹
۱ـ۲ـ۸ـ روابط ایران و فرانسه در دوره زندیه………………………………. ۷۴
فصل سوم
۱ـ۳ـ روابط ایران و روسیه در دوره صفویه، افشاریه و زندیه:
۱ـ۳ـ۱ـ روابط ایران و روسیه در دوره صفویه…………………………….. ۷۸
۱ـ۳ـ۲ـ روابط ایران و روسیه پس از شاه عباس اول…………………….. ۹۰
۱ـ۳ـ۳ـ روابط ایران و روسیه در زمان شاه سلطان حسین…………….. ۹۶
۱ـ۳ـ۴ـ سفارت اسرائیل اری و آرتمی والنسکی…………………………….. ۹۸
۱ـ۳ـ۵ـ روابط ایران و روسیه در دوره افشاریه…………………………. ۱۰۳
۱ـ۳ـ۶ـ روابط ایران و روسیه در دوره زندیه…………………………….. ۱۱۰
بخش دوم:
۲ـ جایگاه ایران در رقابتهای اروپایی اوایل قرن نوزدهم (انگلیس، فرانسه و روسیه)
فصل اول:
۲ـ۱ـ اوضاع اروپا و کشیده شدن ایران به دایره سیاست بین‌المللی
۲ـ۱ـ۱ـ تحولات اروپا در قرون هیجدهم و نوزدهم:……………………… ۱۱۵
۲ـ۱ـ۲ـ انقلاب صنعتی………………………………………………………………. ۱۱۵
۲ـ۱ـ۳ـ علل و نتایج انقلاب صنعتی……………………………………………… ۱۱۵
۲ـ۱ـ۴ـ اوضاع اروپا در قرن هیجدهم………………………………………… ۱۲۰
عنوان ………………………………………………………………………………………. صفحه
۲ـ۱ـ۵ـ اوضاع اروپا در اواخر قرن ۱۸………………………………………. ۱۲۲
۲ـ۱ـ۶ـ ناپلئون و مصر…………………………………………………………….. ۱۲۴
۲ـ۱ـ۷ـ سیاست خارجی ناپلئون…………………………………………………. ۱۲۶
۲ـ۱ـ۸ـ از انقلاب فرانسه تا قتل تزار پل اول……………………………….. ۱۳۱
۲ـ۱ـ۹ـ از جلوس الکساندر تا عقد قرارداد تیلسیت……………………….. ۱۳۹
۲ـ۱ـ۱۰ـ از قرارداد تیلسیت تا کنگره وین…………………………………… ۱۵۱
فصل دوم:
۲ـ۲ـ سیاست خارجی ایران از سقوط اصفهان تا اواخر دوره فتحعلیشاه
۲ـ۲ـ۱ـ از سقوط اصفهان تا فتحعلیشاه………………………………………. ۱۶۶
۲ـ۲ـ۲ـ تحولات سیاسی ایران در اوایل دوره قاجاریه………………….. ۱۷۹
فصل سوم:
۲ـ۳ـ دخالت کشورهای اروپایی در اوضاع سیاسی ایران (فرانسه، انگلیس و روسیه)
۲ـ۳ـ۱ـ دوره دخالت فرانسه در اوضاع سیاسی ایران………………….. ۱۹۱
۲ـ۳ـ۲ـ جایگاه انگلستان در جنگهای ایران و روسیه…………………… ۲۰۷
۲ـ۳ـ۳ـ مذاکرات و شکست اصلاندوز………………………………………… ۲۱۷
۲ـ۳ـ۴ـ عهدنامه گلستان و پذیرش صلح……………………………………… ۲۲۳
۲ـ۳ـ۵ـ دوره دوم جنگهای ایران و روسیه………………………………… ۲۳۲
۲ـ۳ـ۶ـ نتیجه…………………………………………………………………………… ۲۳۶
منابع:
[۱] ناسخ‌التواریخ قاجاریه، ج۱، ص۲۳۳، تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران نفیسی، ج۲، پیشین، ص۱۶۵
[۱] ناسخ التواریخ قاجاریه، ج۱، ص۲۳۳
[۱] مستوفی، انصاری، میرزا مسعود: تاریخ زندگانی عباس میرزا نایب‌السلطنه، به کوشش محمد گلبن، کتابخانه مستوفی، تهران ۱۳۴۹ ش. ص۸۶-۸۵
[۱] قائم مقامی، جهانگیر (گردآورنده): نامه‌های سیاسی و تاریخی سیدالوزراء قائم مقام فراهانی، دانشگاه ملی ایران، تهران ۱۳۵۸ ش. ص۱۴۱-۱۳۹
[۱] جهانگیر میرزا، تاریخ نو، پیشین، ص۱۱۰
[۱] هدایت، رضاقلی‌خان، پیشین، ص ۶۸۴-۶۹۵ به بعد، مستوفی، انصاری، تاریخ زندگانی عباس میرزا، پیشین، ص۱۱۱-۱۰۵۱۴۷
چکیده:
در نوشته حاضر مطالبی درباره تاریخ زندگانی پیامبر (صلی الله علیه و آله) قبل و بعد از بعثت در چندین فصل به نگارش در آمده است که هر فصل زیر مجموعه‌های خاص به خود را دارد که عبارتند از:
فصل نخست در مورد میلاد و کودکی پیامبر (صلی الله علیه و آله) می باشد که شامل وقوع حوادث شب میلاد آن حضرت، سال و ماه و روز تولد آن حضرت و دوران شیرخوارگی و سفرهای پیامبر (صلی الله علیه و آله) به یثرب و شام است که مطالعه تاریخ زندگی چنین مرد بزرگی، از جمله حوادث تولد آن حضرت و صحنه های غم انگیز دیگری که در دوران کودکی آن حضرت رخ داد چیزهای بسیار زیادی می تواند به ما بیاموزد.
فصل دوم شامل دوران جوانی آن حضرت می شود که عبارت از عواطف آن حضرت در دوران جوانی و جنگهای فجار و پیمان حلف الفضول و شبانی پیامبر (صلی الله علیه و آله) است که مطالعه این دوره از زندگی آن حضرت بردباری و صبوری در برابر سختی ها و مصائب را به هر انسانی می آموزد.
فصل سوم دوره ازدواج تا بعثت آن حضرت را در برمی گیرد که شامل پیشنهاد ازدواج، کیفیت خواستگاری، آیین پیامبر قبل و بعد از بعثت می باشد.
فصل چهارم پژوهش دوران بعثت تا هجرت پیامبر (صلی الله علیه و آله) را در برمی گیرد که شامل رفتن پیامبر به غار حرا و آغاز وحی، نخستین زن و مرد مسلمان، دعوتهای پیامبر که شامل دعوت سری، دعوت خویشاوندان و دعوت عمومی می باشد و آزار و شکنجه هایی که مشرکان قریش بر پیامبر (صلی الله علیه و آله) و دیگر مسلمانان وارد می کردند که این فصل صحنه های پر ابهت و اسرارآمیزی مانند نزول وحی و به دنبال آن مقاومت عجیب و سرسختانه سیزده ساله پیامبر(صلی الله علیه و آله) و یاران معدود او، در راه نشر آیین اسلام در مکه و مبارزه با بت پرستی می باشد.
فصل پنجم دوران هجرت تا وفات آن حضرت را شامل می شود که عبارت از هجرت به حبشه،شعب ابی طالب،وفات دو عزیز بزرگوار(ابوطالب وحضرت خدیجه(سلام الله علیها)) پیمان های عقبه اول و دوم، مهاجرت به مدینه و حوادث و رویدادهای از سال اول تا سال یازدهم و وفات آن حضرت می باشد که صحنه‌های پرهیجان و پرحادثه ای است که هر کدام نمونه ای از عالیترین فداکاریها و هدفها، در راه کوبیدن انواع مظاهر بت پرستی، در راه مبارزه با تبعیضات ناروا و نژادپرستی و هرگونه استعمار و استثمار بشر به وسیله بشر محسوب می شود.
فهرست مطالب
|
عنوان |
صفحه |
|
مقدمه کلیات تعریف و تبیین موضوع ضرورت و اهمیت موضوع فوائد و اهداف تحقیق پیشینه تحقیق سوال های تحقیق روش تحقیق ساختار تحقیق کلید واژه ها محدودیت و موانع تحقیق فصل اول میلاد و کودکی پیامبر وقوع حوادث در شب میلاد پیامبر سال و ماه و روز ولادت پیامبر اقوال مهم در مورد روز ولادت پیامبر پدر و مادر پیامیر القاب پیامبر دوران شیرخوارگی پیامبر بازگشت به آغوش خانواده سفر به یثرب و مرگ مادر مرگ عبدالمطلب و سفر به شام خاطره ای از دوران کودکی پیامبر |
۱ ۳ ۳ ۴ ۴ ۵ ۵ ۶ ۷ ۹ ۱۰ ۱۳ ۱۴ ۱۵ ۱۶ ۱۷ ۲۰ ۲۰ ۲۴ ۲۶ |
|
عنوان |
صفحه |
|
فصل دوم دوران جوانی پیامبر دوران جوانی و عواطف او در این دوران جنگ های فجار پیمان جوانمردان شبانی پیامبر سفر دوم پیامبر به شام |
۲۸ ۲۹ ۳۱ ۳۳ ۳۴ |
|
فصل سوم ازدواج تا بعثت پیشنهاد ازدواج کیفیت خواستگاری حاصل ازدواج پیامبر با حضرت خدیجه زید بن حارثه پسرخوانده رسول خدا تدبیر پیامبر در نصب حجر الاسود امین قریش،حضرت علی(علیه السلام)را به خانه خود برد آئین پیامبر قبل از بعثت |
۳۶ ۳۷ ۳۹ ۴۰ ۴۱ ۴۲ ۴۴ |
|
فصل چهارم بعثت تا هجرت بعثت حضرت محمد(ص) در آستانه بعثت امین قریش در غار حرا و آغاز وحی دنباله نزول وحی انقطاع وحی نخستین زن و مرد مسلمان دعوت سری |
۴۷ ۴۸ ۴۹ ۵۲ ۵۳ ۵۵ ۵۷ |
|
عنوان |
صفحه |
|
دعوت خویشاوندان دعوت عمومی تطمیع قریش شروع آزار و اذیت قریش بر پیامبر و دیگر مسلمانان |
۵۹ ۶۰ ۶۳ ۶۵ |
|
فصل پنجم هجرت تا وفات هجرت به حبشه نقشه هایی بر ضد پیامبر شعب ابی طالب وفات ابوطالب وفات حضرت خدیجه معراج پیامبر سفری به طائف دعوت سران قبائل با اسلام نخستین پیمان عقبه دومین بیعت عقبه مهاجرت به مدینه حوادث سال اول هجرت حوادث سال دوم هجرت حوادث سال سوم هجرت حوادث سال چهارم هجرت حوادث سال پنجم هجرت حوادث سال ششم هجرت حوادث سال هفتم هجرت |
۶۹ ۷۲ ۷۹ ۸۱ ۸۲ ۸۳ ۸۶ ۸۹ ۹۰ ۹۱ ۹۴ ۹۹ ۱۰۳ ۱۱۲ ۱۱۳ ۱۱۵ ۱۱۹ ۱۲۴ |
|
عنوان |
صفحه |
|
حوادث سال هشتم هجرت حوادث سال نهم هجرت حوادث سال دهم هجرت رویداد سال یازدهم هجرت پرواز تا ملکوت |
۱۲۶ ۱۳۳ ۱۳۴ ۱۴۱ ۱۴۳ |
فهرست منابع و ماخذ
۱- قرآن مجید
۲- ابن هشام، ابی محمد عبدالملک بن هشام، سیره ابن هشام، ج۱ و ۲، بیروت دار احیاء التراث العربی، بی تا.
۳- ارزیده،محمدعلی،خلاصه نهج الفصاحه همراه با شرح زندگانی محمد (صلی الله علیه و آله و سلم)، چاپ نشر، انتشارات موسوی، مرداد ۱۳۶۱، بی جا.
۴- استرآبادی، احمدبن تاج الدین، آثار احمدی (تاریخ زندگانی پیامبر اسلام و ائمه اطهار (علیهم السلام)، به کوشش میرهاشم محدث، تهران، دفتر نشر میراث مکتوب، انتشارات قبله، چاپ اول، ۱۳۷۴٫
۵- امین زاده، محمدرضا، روی نگار، قم، دفتر نشر برگزیده، چاپخانه سلمان فارسی، چاپ اول، تابستان ۱۳۷۴٫
۶- امینی، ابراهیم، پیامبری و پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم)، قم، چاپ چاپخانه دفتر تبلیغات اسلامی، موسسه بوستان کتاب قم (مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)، چاپ اول، ۱۳۸۴٫
چکیده:
در نوشته حاضر مطالبی درباره تاریخ زندگانی پیامبر (صلی الله علیه و آله) قبل و بعد از بعثت در چندین فصل به نگارش در آمده است که هر فصل زیر مجموعه‌های خاص به خود را دارد که عبارتند از:
فصل نخست در مورد میلاد و کودکی پیامبر (صلی الله علیه و آله) می باشد که شامل وقوع حوادث شب میلاد آن حضرت، سال و ماه و روز تولد آن حضرت و دوران شیرخوارگی و سفرهای پیامبر (صلی الله علیه و آله) به یثرب و شام است که مطالعه تاریخ زندگی چنین مرد بزرگی، از جمله حوادث تولد آن حضرت و صحنه های غم انگیز دیگری که در دوران کودکی آن حضرت رخ داد چیزهای بسیار زیادی می تواند به ما بیاموزد.
فصل دوم شامل دوران جوانی آن حضرت می شود که عبارت از عواطف آن حضرت در دوران جوانی و جنگهای فجار و پیمان حلف الفضول و شبانی پیامبر (صلی الله علیه و آله) است که مطالعه این دوره از زندگی آن حضرت بردباری و صبوری در برابر سختی ها و مصائب را به هر انسانی می آموزد.
فصل سوم دوره ازدواج تا بعثت آن حضرت را در برمی گیرد که شامل پیشنهاد ازدواج، کیفیت خواستگاری، آیین پیامبر قبل و بعد از بعثت می باشد.
فصل چهارم پژوهش دوران بعثت تا هجرت پیامبر (صلی الله علیه و آله) را در برمی گیرد که شامل رفتن پیامبر به غار حرا و آغاز وحی، نخستین زن و مرد مسلمان، دعوتهای پیامبر که شامل دعوت سری، دعوت خویشاوندان و دعوت عمومی می باشد و آزار و شکنجه هایی که مشرکان قریش بر پیامبر (صلی الله علیه و آله) و دیگر مسلمانان وارد می کردند که این فصل صحنه های پر ابهت و اسرارآمیزی مانند نزول وحی و به دنبال آن مقاومت عجیب و سرسختانه سیزده ساله پیامبر(صلی الله علیه و آله) و یاران معدود او، در راه نشر آیین اسلام در مکه و مبارزه با بت پرستی می باشد.
فصل پنجم دوران هجرت تا وفات آن حضرت را شامل می شود که عبارت از هجرت به حبشه،شعب ابی طالب،وفات دو عزیز بزرگوار(ابوطالب وحضرت خدیجه(سلام الله علیها)) پیمان های عقبه اول و دوم، مهاجرت به مدینه و حوادث و رویدادهای از سال اول تا سال یازدهم و وفات آن حضرت می باشد که صحنه‌های پرهیجان و پرحادثه ای است که هر کدام نمونه ای از عالیترین فداکاریها و هدفها، در راه کوبیدن انواع مظاهر بت پرستی، در راه مبارزه با تبعیضات ناروا و نژادپرستی و هرگونه استعمار و استثمار بشر به وسیله بشر محسوب می شود.
فهرست مطالب
|
عنوان |
صفحه |
|
مقدمه کلیات تعریف و تبیین موضوع ضرورت و اهمیت موضوع فوائد و اهداف تحقیق پیشینه تحقیق سوال های تحقیق روش تحقیق ساختار تحقیق کلید واژه ها محدودیت و موانع تحقیق فصل اول میلاد و کودکی پیامبر وقوع حوادث در شب میلاد پیامبر سال و ماه و روز ولادت پیامبر اقوال مهم در مورد روز ولادت پیامبر پدر و مادر پیامیر القاب پیامبر دوران شیرخوارگی پیامبر بازگشت به آغوش خانواده سفر به یثرب و مرگ مادر مرگ عبدالمطلب و سفر به شام خاطره ای از دوران کودکی پیامبر |
۱
۳ ۳ ۴ ۴ ۵ ۵ ۶ ۷ ۹
۱۰ ۱۳ ۱۴ ۱۵ ۱۶ ۱۷ ۲۰ ۲۰ ۲۴ ۲۶ |
|
عنوان |
صفحه |
|
فصل دوم دوران جوانی پیامبر دوران جوانی و عواطف او در این دوران جنگ های فجار پیمان جوانمردان شبانی پیامبر سفر دوم پیامبر به شام |
۲۸ ۲۹ ۳۱ ۳۳ ۳۴ |
|
فصل سوم ازدواج تا بعثت پیشنهاد ازدواج کیفیت خواستگاری حاصل ازدواج پیامبر با حضرت خدیجه زید بن حارثه پسرخوانده رسول خدا تدبیر پیامبر در نصب حجر الاسود امین قریش،حضرت علی(علیه السلام)را به خانه خود برد آئین پیامبر قبل از بعثت |
۳۶ ۳۷ ۳۹ ۴۰ ۴۱ ۴۲ ۴۴ |
|
فصل چهارم بعثت تا هجرت بعثت حضرت محمد(ص) در آستانه بعثت امین قریش در غار حرا و آغاز وحی دنباله نزول وحی انقطاع وحی نخستین زن و مرد مسلمان دعوت سری |
۴۷ ۴۸ ۴۹ ۵۲ ۵۳ ۵۵ ۵۷ |
|
عنوان |
صفحه |
|
دعوت خویشاوندان دعوت عمومی تطمیع قریش شروع آزار و اذیت قریش بر پیامبر و دیگر مسلمانان |
۵۹ ۶۰ ۶۳ ۶۵ |
|
فصل پنجم هجرت تا وفات هجرت به حبشه نقشه هایی بر ضد پیامبر شعب ابی طالب وفات ابوطالب وفات حضرت خدیجه معراج پیامبر سفری به طائف دعوت سران قبائل با اسلام نخستین پیمان عقبه دومین بیعت عقبه مهاجرت به مدینه حوادث سال اول هجرت حوادث سال دوم هجرت حوادث سال سوم هجرت حوادث سال چهارم هجرت حوادث سال پنجم هجرت حوادث سال ششم هجرت حوادث سال هفتم هجرت |
۶۹ ۷۲ ۷۹ ۸۱ ۸۲ ۸۳ ۸۶ ۸۹ ۹۰ ۹۱ ۹۴ ۹۹ ۱۰۳ ۱۱۲ ۱۱۳ ۱۱۵ ۱۱۹ ۱۲۴ |
|
عنوان |
صفحه |
|
حوادث سال هشتم هجرت حوادث سال نهم هجرت حوادث سال دهم هجرت رویداد سال یازدهم هجرت پرواز تا ملکوت |
۱۲۶ ۱۳۳ ۱۳۴ ۱۴۱ ۱۴۳ |
فهرست منابع و ماخذ
۱- قرآن مجید
۲- ابن هشام، ابی محمد عبدالملک بن هشام، سیره ابن هشام، ج۱ و ۲، بیروت دار احیاء التراث العربی، بی تا.
۳- ارزیده،محمدعلی،خلاصه نهج الفصاحه همراه با شرح زندگانی محمد (صلی الله علیه و آله و سلم)، چاپ نشر، انتشارات موسوی، مرداد ۱۳۶۱، بی جا.
۴- استرآبادی، احمدبن تاج الدین، آثار احمدی (تاریخ زندگانی پیامبر اسلام و ائمه اطهار (علیهم السلام)، به کوشش میرهاشم محدث، تهران، دفتر نشر میراث مکتوب، انتشارات قبله، چاپ اول، ۱۳۷۴٫
۵- امین زاده، محمدرضا، روی نگار، قم، دفتر نشر برگزیده، چاپخانه سلمان فارسی، چاپ اول، تابستان ۱۳۷۴٫
۶- امینی، ابراهیم، پیامبری و پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم)، قم، چاپ چاپخانه دفتر تبلیغات اسلامی، موسسه بوستان کتاب قم (مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)، چاپ اول، ۱۳۸۴٫
چکیده
پایان نامه حاضر می کوشد شکل گیری و گسترش نظام حکومتی ایران دوره ای ساسانی را از سال ۲۲۶تا ۴۲۰ میلادی روشن سازد.محور این تحقیق توصیفی است پیرامون بخش های قضایی و اداری دیوانسالاری ساسانی. در این میان ، مقام های مربوط به این نظام مورد توجه قرار گرفته اند .فصل اول تحقیق که حکم مدخل را دارد ،روند قدرت یابی و استقرار حکومت ساسانی را در دوره ای اردشیر بابکان مورد بررسی قرارمی دهد ؛ سال های کوشش او در برقراری پیوندهای نزدیک میان دین و حکومت و به عبارت بهتر ، اتخاذ شکلی یگانه از دین به عنوان دین رسمی ، در جریان این روند مورد بحث قرار گرفته است . فصل دوم ،جزئیات مربوط به طبقات اجتماعی در این دوره گردآوری و تحلیل شده اند ، درفصل سوم تصویری کلی از نظام دیوانی ساسانیان ارائه می کند. فصل چهارم مشاغل دیوانی و درباری دیوانسالاری ساسانی را مورد بررسی قرار می دهد . بالاخره ،در فصل پایانی ،شخصیت های برجسته ای که در دیوانسالاری ساسانی ایفای نقش کردهاند ، مورد شناسای و تحقیق قرار گرفته اند .
روش تحقیق به کار رفته در این بررسی بیش از هر چیز روش کتابخانه ای است .داده های این بررسی از متن های نوشتاری گردآوری شده اند . در ارائه ای این داده ها از شیوه ی توصیفی – تحلیلی استفاده شده است و در مواقع لزوم ،کوشش شده است مباحث متناقض مورد تحلیل نیز قرار گیرند.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
معرفی ۹
فصل اول: تلاش اردشیر در جهت تشکیل حکومت و اتحاد دین و دولت ۱۹
۱-۱ساسانیان ادامه دهنده را هخامنشیان ۲۰
۲-۱ تلاش اردشیر در جهت تشکیل حکومت ۲۴
۳-۱ اتحاد دین و دولت در عصر ساسانیان ۲۷
فصل دوم: مروری بر طبقات اجتماعی در عصر ساسانیان ۳۲
۱-۲ تعریف طبقه اجتماعی ۳۳
۲-۲ طبقات ۳۴
۳-۲ طبقه ۳۷
۱-۳-۲ ۴۵
۲-۳-۲ موبدان ۴۸
۳-۳-۲ ۵۱
۴-۳-۲ زوت و ۵۳
۵-۳-۲ ۵۴
۴-۲ طبقه ۵۴
۱-۴-۲ وظیفه ۵۷
۲-۴-۲ تقسیم طبقات جنگجویان ۵۷
۱-۲-۴-۲ سواره ۵۷
۲-۲-۴-۲- جایگاه سواره نظام ۵۸
۲-۲-۴-۲ پیاده ۶۰
۵-۲ طبقه کشاورزان و صنعتگران ۶۱
۱-۵-۲- طبقه ۶۵
۲-۵-۲-طبقه ۶۷
فصل سوم: نظام دیوانی در عصر ساسانیان ۶۸
۱-۳ شناخت سازمان‌های داخلی دوره ساسانیان ۶۹
۲-۳- ۷۳
۱-۲-۳ پیدایش ۷۵
۳-۳ دیوان ریاست طبقات جامعه ۷۷
۱-۳-۳ وزرگ فرمذار یا بزرگ فرمذار ۷۸
۲-۳-۳وظایف و اختیارات ۸۳
۴-۳ دیوان ۸۴
۱-۴-۳ ایران ۸۶
۲-۴-۳ ارتشیاران ۸۹
۳-۴-۳ ۹۰
۵-۳ دیوان دادرسی (داد) ۹۳
۱-۵-۳ ارزش داد و ۹۶
۲-۵-۳ منشاء قوانین در عصر ساسانیان ۹۸
۳-۵-۳ حوزه ۹۹
۴-۵-۳ ادّله اثبات دعوی ۱۰۰
۵-۵-۳ پادشاه در منصب قضاوت ۱۰۲
۶-۵-۳ روحانیون در منصب قضاوت ۱۰۳
۶-۳ دیوان رسایل (دیوان دبیران) ۱۰۵
۷-۳ طبقه‌ی متستخدمین ادارات (دبیران) ۱۰۶
۱-۷-۳ ۱۰۹
۲-۷-۳ ایران دبیربد(دبیر بد) ۱۱۰
۳-۷-۳ اهمیت دبیران و دیدگاه شاهان به دبیران ۱۱۱
۴-۷-۳ چگونگی برگزیدن دبیران ۱۱۴
۵-۷-۳ وظایف دبیران ۱۱۶
۶-۷-۳ اصناف دبیران ۱۱۹
۱-۸-۳ دین ۱۱۹
۸-۲–۳ دبیران دیوان خراج ۱۲۰
۳-۸-۳ گذک آمار دبیر ۱۲۱
۴-۸-۳ واسپوهرگان آمازکار ۱۲۱
۵-۸-۳ روانیگان دبیر ۱۲۱
۶-۸-۳ آذربادگان ۱۲۱
۷-۸-۳ گنج آمار دبیر ۱۲۲
۹-۳ دیوان سرای شمره یا دیوان استیفا (اداره مالیه) ۱۲۲
۱۰-۳ دیوان ۱۲۳
۱-۱۰-۳ خسرو انوشیروان و اصلاح نظام مالیاتی ۱۲۵
۲-۱۰-۳ واستر پوشان سالار ۱۲۶
۳-۱۰-۳ آمار کار(آمارگر ) ۱۲۸
۴-۱۰-۳ ۱۲۹
۱-۴-۱۰-۳ جایگاه دهقانان ۱۳۲
۱۱-۳ دیوان درآمدهای کل کشور ۱۳۳
۱۲-۳ دیوان ۱۳۴
۱۳-۳ گهبذ و ضرب مسکوکات ۱۳۵
۱۴-۳ دیوان آتشکده‌ها ۱۳۶
۱۵-۳ دیوان ۱۳۷
۱۶-۳ دیوان اشراف ۱۴۱
۱۷-۳ دیوان ایران ۱۴۲
۱۸-۳ دیوان مهرشاهی (دیوان خاتم ) ۱۴۳
۱۹-۳ دیوان احشام ۱۴۴
۱-۱۹-۳ آخور آمار دبیر – آخورسالار ۱۴۵
۲۰-۳ دیوان ویژگان ۱۴۶
۲۱-۳ دیوان ۱۴۷
۲۲-۳ دیوان کستبزود (دیوان آب) ۱۴۸
۱-۲۲-۳ وظیفه‌ی دیوان آب ۱۴۹
۲۳-۳ دیوان جامه ۱۵۰
۲۴- ۳ ایران درستبد ۱۵۰
فصل چهارم :مشاغل دیوانی و درباری ۱۵۲
۱-۴مشاغل ۱۵۳
۲-۴ ۱۵۴
۱۵۵۱-۲-۴ وظیفه متقابل شاهان و پادشاهان ۱۵۶
۳-۴ ۱۵۷
۴-۴ ۱۵۹
۵-۴ ۱۶۱
۶-۴ ۱۶۲
۷-۴ ۱۶۴
۸-۴ ۱۶۵
۹-۴ آموزگاران اسواران ۱۶۶
۱۰-۴ دریوشان جادگ گو و دادور (مدافع درویشان و دادور) ۱۶۷
۱۱-۴ خرم ۱۶۷
۱۲-۴ پشتیگبان سالار ۱۶۹
۱۳-۴ ۱۷۰
۱۴-۴ ۱۷۱
۱۵-۴ ۱۷۲
۱۶-۴ ۱۷۳
۱۷-۴ دیده‌بان سلطنتی ۱۷۴
۱۸-۴ ۱۷۴
۱۹-۴ ۱۷۵
۲۰-۴ ۱۷۵
۲۱-۴ ۱۷۶
۲۲-۴ ۱۷۶
۲۳-۴ آیین ۱۷۶
۲۴-۴ ۱۷۷
۲۵-۴ کیروگ بد ( هنربد ) ۱۷۷
فصل پنجم شخصیت‌های برجسته دوره ساسانیان ۱۷۹
۱-۵ تنسر در ۱۸۰
۱۸۲۲-۱-۵ تنسر شخصیتی تاریخی ۱۸۴
۲-۵ ۱۸۶
۱-۲-۵ تنسر و ۱۸۸
۳-۵ کرتیر و تقویت روحانیت زرتشتی ۱۹۲
۱-۳-۵ ۱۹۳
۲-۳- ۵ کرتیر و شاپور یکم و ترقی مقام وی در شاهان بعدی ۱۹۵
۳-۳-۵ کریتر و کتیبه‌های وی ۱۹۹
۴-۵ آذرپاد ۲۰۶
۵-۵ ۲۱۰
نتیجه &nbs
چکیده
آنچه پیش روی شما خواننده عزیز قرار دارد مطالبی پیرامون اهداف بعثت انبیاء وپیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله و سلم) است که در چهار فصل به رشته تحریر در آمده است.
فصل نخست: در ارتباط با هدف آفرینش جهان وهمچنین هدف آفرینش انسان از دیدگاه آیات وروایات مطالبی به طور مختصر بیان شده است.
به نظر بنده تا هدف خلقت مشخص نشود، در مورد اهداف بعثت انبیا (علیهم السلام) و پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله و سلم) نمی توان مطالبی را بیان نمود به خاطر اینکه هدف بعثت انبیاء(علیهم السلام) مطابق با هدف خلقت بوده و در واقع انبیاء(علیهم السلام) و به عنوان چراغ هدایتی هستند که انسان ها را در مسیر رسیدن به هدف خلقت که همان قرب الهی است راهنمایی کنند.
فصل دوم: در ابتدای این فصل به علت ارزش وجودی انبیاء(علیهم السلام) مطالبی در مورد فلسفه وجودی پیامبران(علیهم السلام) وخصوصیات و امتیازات ایشان نسبت به سایر انسان ها بیان شده است، سپس در مورد نبوت و رسالت این که چه فرقی میان نبی و رسول وجود دارد وطبقات آنها بحث شده و در ادامه همین فصل به بررسی مساله وحی و معجزه که مختص پیامبران (علیهم السلام) میباشد پرداخته ایم.
فصل سوم: مسلماً خداوند متعال از بعثت انبیاء(علیهم السلام) هدفی داشته که حدود صدو بیست و چهار هزار انبیاء(علیهم السلام) را برای هدایت بشر مبعوث نموده است. و به علت اهمیت بحث در این فصل در مورد اهداف بعثت انبیاء(علیهم السلام) به طور مفصل بحث و بررسی نموده ایم که در ابتدای فصل فلسفه بعثت انبیاء (علیهم السلام) مورد بررسی قرار گرفته، یعنی در واقع چه عاملی باعث شده که خداوند افرادی را به عنوان پیامبر به سوی بشر مبعوث کند.
در ادامه لزوم بعثت پیغمبران از نظر وضع قوانین و از نظر تعلیم وتربیت بیان شده است، زیرا بشر عادی بدون منبع وحی قادر به پیمودن مسیر تکامل نمی باشد. ودر انتها نظر قرآن- که کتابی انسان ساز و وحی آسمانی است- را در مورد اهداف بعثت بیان نموده ایم تا با بیان دلیل محکم اهداف بعثت را مطرح کرده باشیم.
فصل چهارم: همانگونه که خداوند از بعثت انبیاء(علیهم السلام) هدفی داشته، از بعثت پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله و سلم) نیز هدفی دارد که او را به عنوان خاتم پیامبران بر بندگانش مبعوث نموده است.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه
فصل اول : هدف آفرینش
هدف از آفرینش جهان و انسان
نگاه قرآن و رویات به آفرینش انسان
فصل دوم : انبیاء و رسولان
فلسفه وجودی پیامبران
خصوصیات پیامبران
امتیازات پیامبران
نبوت و رسالت و طبقات آنها
بررسی مسئله وحی
معجزه ؛ گواهی پیامبری
فصل سوم : اهداف بعثت پیامبران(علیهم السلام)
فلسفه بعثت انبیاء
علت بعثت پیامبران و معجزات ایشان
لزوم بعثت پیامبران
اهداف بعثت از منظر قرآن
فلسفه نهایی بعثت
فصل چهارم : هدف از بعثت پیامبراعظم (صلی الله علیه و آله وسلم )
امتیازات خاص پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله وسلم )
برتری رسالت پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم )
آئین پیامبر پیش از بعثت
اوضاع جهان قبل از بعثت
بعثت پیامبر اسلام
اهداف بعثت پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله وسلم )
آثار بعثت
علت ختم نبوت
منابع و مآخذ
* قرآن کریم*
۱- اداره سیاسی ایدئولوژیک ارتش جمهوری اسلامی ایران، اصول عقاید۲ (نبوت)، خرداد ماه ۱۳۶۱٫
۲- ارشاد؛ علی اکبر، دانشنامه امام علی(ع)جلد ۳، اول،۱۳۸۰، مرکز نشر آثار پژوهشهای فرهنگی و اندیشه اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
۳- الهامی نیا، علی اصغر، غلام‌عباس طاهرزاده، اخلاق عبادی، مرکز تحقیقات اسلامی- نمایندگی ولی فقیه سپاه، افق فردا، چاپ دوم، پاییز ۱۳۷۹٫
۴- ارزیده، محمدعلی، خلاصه نهج الفصاحه، همراه با شرح زندگی حضرت محمد (ص)، انتشارات موسوی، چاپ نشر، اول، مرداد ۱۳۶۱٫
چکیده:
نقد جامعه‌شناسی برخلاف آنچه در نگاه نخست به نظر میآید، تنها بررسی تأثیر مستقیم رخدادهای اجتماعی مشخصی بر ادبیات یک دوره نیست و برخلاف بسیاری مکاتب دیگر نمی‌توان یک مقطع معین تاریخی و یک محدوده‌ی مشخص جغرافیایی و فرهنگی برای آن درنظر گرفت. بلکه در طول سال‌ها افت و خیزهای فراوانی را پشت سرگذاشته و با جریان‌های بسیار در پیوسته است.
یکی از مهمترین این جریان‌ها که پیوندی گسست‌ناپذیر با جامعه‌شناسی دارد، نقد فمنیستی است. بسیاری از منتقدان، فمنیسم را شاخه‌ای از نقد جامعه‌شناسی می‌دانند که در آن به جامعه از رهگذر امکانات و شرایطی می‌نگرد که همواره از زنان دریغ داشته شده است.
این رساله ابتدا به معرفی مشروح رویکرد جامعه‌شناسی می‌پردازد و ویژگیهای اصلی آن را جست و جو می‌کند و مهمترین گرایش‌های این گونه‌ی نقد ادبی را معرفی می‌کند. فصل دوم رمان سووشون را براساس شیوه‌های این رویکرد تحلیل می‌کند و مناسبات سووشون را با جامعه‌ای که در آن شکل گرفته و نیز جامعه‌ای که روایتش می‌کند مورد کنکاش قرار می‌دهد. در فصل سوم از رویکرد فمنیستی و نقد ادبی سخن می‌رود و در فصل پایانی سووشون از چشم‌انداز این رویکرد نوآیین و در حال شکل‌گیری بررسی میشود.
فهرست ۱
چکیده ۵
فصل اول ۶
معرفی رویکرد جامعه‌شناسی ۶
پیوندهای جامعه و ادبیات در نگاه نخستین ۷
چشم‌انداز تاریخی جامعه‌شناسی ادبیات ۱۰
هنر و جامعه: همزادان دیروز ۱۰
پیشینه‌ی گره خوردگی مطالعات ادبی با مسائل اجتماعی ۱۲
تکوین و تکامل جامعه‌شناسی ادبیات ۱۸
تأثیرها و امتزاج‌های جامعه‌شناسی ادبیات ۲۴
از نظریه‌ی ادبی جامعه‌شناختی تا جامعه‌شناسی نظریه‌های ادبی ۳۰
مارکسیسم و جامعه‌شناسی ادبیات ۳۲
مارکسیسم و نظریه‌ی ادبی ۳۵
مارکس و انگلس سرچشمه‌هایی پویان ۴۱
چند مفهـوم کلیـدی ۴۳
ج ـ تعهد و التزام ۴۹
د ـ رابطه‌ی دیالکتیکی هنر و جامعه ۵۳
جامعه و نویسنده ۵۶
روح زمانه و ذوق عمومی: ۵۷
نویسنده و روح زمانه: ۶۱
اثرپذیری جامعه از ادبیات: ۶۳
پیوند جامعه و ادبیات دربوته‌ی نقد: ۶۶
هـ ـ ایدئولوژی ۶۸
معرفی سه شخصیت شاخص در نقد جامعه‌شناسی ۸۲
ب) لوسین گلدمن و ساختارگرایی تکوینی ۸۸
ج ـ میخائیل باختین و منطق گفت و گویی ۹۹
پی‌نوشت‌ها و یادداشت‌های فصل اول ۱۱۰
بسی خون به طشت طلا، رنگ خورد ۱۲۲
سیاووش‌ها کشت افراسیاب ۱۲۲
فصل دوم ۱۲۲
نقد جامعه شناختی سووشون ۱۲۲
پیش درآمد ۱۲۳
بخش اول: سووشون در نخستین دیدار ۱۲۵
از آن سموم که از طرف بوستان بگذشت ۱۴۱
عجب که رنگ گلی هست و بوی نسترنی ۱۴۱
بخش دوم: روایتی پویان از جامعه‌ای در حال گذار و دگرگونی ۱۶۶
ج) جایگاه اجتماعی نویسنده ۲۱۰
۳٫ نسبت موقعیت اجتماعی رمان با زمان ۲۲۹
د) تعارض نقش آفرینی در خانواده و جامعه: ۲۳۳
بخش چهارم: تأمل در نسبت رمان و جامعه ۲۴۲
یادداشت‌ها و پی‌نوشت‌های فصل دوم ۳۱۳
فصل سوم ۳۳۳
معرفی رویکرد فمنیسم ۳۳۳
رویکرد فمنیستی نقد ادبی ۳۳۴
فمنیسم در قلمرو نقد ادبی ۳۴۷
بخش بندی نقد فمنیستی ۳۵۴
پی نوشت‌ها و یادداشت‌های فصل سوم ۳۶۳
فصل چهارم ۳۶۶
نقد فمنیستی سووشون ۳۶۶
ب) روایت نقادانه ۳۷۷
۳- نقد فمنیستی روایت: ۳۹۳
یادداشت‌ها و پی‌نوشت‌های فصل چهارم ۴۰۲
پیوست ۴۰۴
خلاصه‌ی سووشون ۴۰۵
منابع و مآخذ ۴۱۰
منابع و مآخذ
۱- آبادی باویل، محمد، ظرائف و طرائف، انجمن استادان زبان و ادبیات فارسی، تبریز، ۱۳۵۷
۲- آریان‌پور، ا.ح، جامعه‌شناسی هنر، انجمن کتاب دانشجویان دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، چ۳، ۱۳۵۴
۳- آل احمد، جلال، در خدمت و خیانت روشنفکران، خوارزمی، چ۱، ۱۳۵۷
۴- ــــــــــــــــ، مثلاً شرح احوال (یک چاه و دوچاله)، رواق، بیتا
۵- ابن بطوطه، سفرنامه، ترجمه‌ی دکتر محمدعلی موحود، آگاه، چ۳، ۱۳۷۰
۶- احمدی، بابک، حقیقت و زیبایی، مرکز، ۱۳۷۴
۷- ـــــــــــــ، ساختار و تأویل متن، مرکز، ۱۳۷۰
۸- ــــــــــــ، ساختار و هرمنوتیک، گام نو، ۱۳۸۰
۹- اخوان ثالث، مهدی، از این اوستا، مروارید، چ۱، ۱۳۷۵
چنین گوید ابوالحسن عبدالله ابن المقفع، رحمه الله، پس از حمد باری، عز اسمه، و درود بر سید المرسلین، علیه الصلاه و السلام، که ایزد تبارک و تعالی بکمال قدرت و حکمت عالم را بیافرید، و آدمیان را بفضل و منت خویش عزیمت عقل و رجحان خرد از دیگر جانوران ممیز گردانید، زیرا که عقل بر اطلاق کلید خیرات و پای بند سعادات است، و مصالح معاش و معاد دوستکامی دنیا و رستگاری آخرت بدو باز بسته است. و آن دو نوع است : غریزی که ایزد جل جلاله ارزانی دارد؛ و مکتسب که از روی تجارب حاصل آید. و غریزی در مردم بمنزلت آتش است در چوب، و چنانکه ظهور آن بی ادوات آتش زدن ممکن نباشد اثر این بی تجربت و ممارست هم ظاهر نشود،
مقدمه
انسان موجودی است که دارای توانایی هایی است که به مدد استفاده از قدرت تعقل و تفکر می‌تواند به شکوفایی برسد. تربیت جامع و همه جانبه مستلزم بوجود آوردن شرایط مناسب برای رشد تمام ابعاد شخصیت انسان و شکوفا شدن تواناییها و استعدادهای بالقوه ای است که خدای مهربان در وجود انسان به صورت فطری قرار داده است. یکی از مهمترین مکانهای پرورش استعدادها و تواناییهای دانش آموزان خانه ی دوم آنها، مدرسه است.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول
مقدمه……………………………………………………………………………………………………….. ۶
بیان مسئله…………………………………………………………………………………………………. ۷
فرضیه………………………………………………………………………………………………………. ۷
توصیف وضعیت موجود…………………………………………………………………………….. ۸
اهمیت و ضرورت تحقیق…………………………………………………………………………….. ۹
هدف و ضرورت انتخاب روش…………………………………………………………………….. ۹
فصل دوم- جمع آوری اطلاعات و شواهد
پیشینه ی تحقیق……………………………………………………………………………………….. ۱۲
اهداف فعالیت های غیر رسمی در مدرسه…………………………………………………… ۱۳
ویژگی های فعالیت های غیر رسمی در مدرسه……………………………………………. ۱۴
نگاهی به فعالیت های مکمل و فوق برنامه در چند کشور………………………………. ۱۴
فصل دوم – جمع‌آوری اطلاعات (شواهد ۲)
تحلیل اطلاعات………………………………………………………………………………………….. ۲۲
انتخاب راه جدید موقتی و اجرای راه موقتی………………………………………………… ۲۲
ارزیابی اجرا و جمع آوری شواهد اطلاعات (شواهد ۲)…………………………………. ۲۲
انتخاب راه جدیدتر و ارزشیابی راه جدید……………………………………………………. ۲۳
فصل سوم
جمع آوری اطلاعات (شواهد ۳)………………………………………………………………….. ۲۴
تحلیل اطلاعات………………………………………………………………………………………….. ۲۶
انتخاب راه جدید موقتی…………………………………………………………………………….. ۲۶
طرح تهیه ی جدول زمان بندی مسابقات……………………………………………………… ۲۶
انتخاب راه جدید تر و ارزشیابی راه جدید…………………………………………………… ۲۸
طرح شاخه های موازی…………………………………………………………………………….. ۳۴
طرح ارزشیابی توصیفی فعالیتهای پرورشی………………………………………………… ۳۶
طرح تقدیر از دانش آموزان مسئول، برگزیده، شرکت کننده در مسابقات………… ۳۸
طرح استفاده از دانش اولیا و همکاران………………………………………………………… ۴۰
طرح استفاده از اوقات فراغت تابستانی……………………………………………………….. ۴۰
نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………… ۴۲
چکیده……………………………………………………………………………………………………… ۴۳
پیشنهادات……………………………………………………………………………………………….. ۴۴
فهرست منابع و مآخذ……………………………………………………………………………….. ۴۸
فهرست منابع و مآخذ
- سیف، علی اکبر، روان شناسی پرورشی نوین، دوران، ۱۳۸۷٫
- رضایی، موسی، مدارس پیشرو و کارآمد، انجمن اولیا و مربیان، ۱۳۸۵٫
- رشیدپور، مجید، پرورش های اخلاقی و روش های تربیتی، انجمن اولیا و مربیان، ۱۳۸۶٫
- تورانی، حیدر، شوق تغییر، سازمان پژوهش و برنامه ریزی، ۱۳۸۶٫
- مظلومی، رجبعلی، تربیت معنایی انسان، انجمن اولیا و مربیان، ۱۳۸۷٫
- ماهنامه تربیت، شماره هشتم، اردیبهشت ۱۳۷۵٫
- شعاری نژاد، علی اکبر، نقش فعالیتهای فوق برنامه در تربیت جوانان ، تهران، اطلاعات ، ۱۳۷۷٫
- مراد حاصل، مهدی، آیت الله محمد پور، قصه گویی – قصه خوانی و شعر در مدارس ابتدایی، دفتر آموزش ابتدایی، انتشارات منادی تربیت ، ۱۳۸۲٫
مقدمه:
اکنون که از پیروزی انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی با عراق سال ها می گذرد، باید ارزش ها و آرمان های اصیل و ارزش های اسلام ناب محمدی (ص) را در جامعه پیدا کنیم که این امر در زمانی انجام می پذیرد که فرهنگ ایثار و شهادت در جامعه پی‌ریزی و نهادینه شود.
اصولاً یکی از مسائل مهم جامعه ای که مدعی حضور گفتگوی تمدن هاست پی بردن به اصالت تمدن ها و فرهنگ ها و انگیزة خالص و ناب شهدا است. در این عرصه تنها زمینه ای که از فرهنگ و شهادت داشتیم عنوانی بود که در طوب زندگی خود در لوح روح خود حک کرده ایم. زمینه ای که خانواده ها یا شهدا و ایثارگران دارای درک بالاتر و بهتری از آن هستند برای این موضوع ما به کتاب هایی که فلسفه ایثار و فرهنگ آن را عمیق تر بیان کرده بسیار توجه و اشاره کردیم.
مسئله دیگر که ما در این مقاله و یا تحقیق آن را مورد توجه قرار دادیم، ارزش هایی بود که در جوامع و ادیان مختلف برای نامیدن یک فرد به عنوان شهید ملاک قرار میگیرد. پس برای این امر ابتدا باید انگیزه های شهادت طلبی را در جوامع مختلف بررسی کردیم.
نتایج این پژوهش به ما کمک می‌کند تا هاله ای از تقدس و معنویت و روح، را فرا گیرد و در درک بهتر فرهنگ ایثار و شهادت ما را یاری دهد.
۱-۱بیان مسئله
مسئله مورد نظر در پژوهش حاضر بررسی جایگاه ایثار در منابع اسلامی، انواع ایثار، تذثیر ایثار فرهنگ فرد و اجتماع و عوامل گسترش دهنده و باز دارنده ایثار میباشد.
۱-تعریف مفهومی ایثار و جایگاه آن در اسلام؟
۲-بررسی انواع ایثار
۳-تأثیر ایثار بر فرد و اجتماع
۴-بررسی عوامل گسترش دهنده و بازدارنده ایثار
۵-بررسی ایثار و شهادت در دین های مسیح و یهود
۲-۱- اهمیت و ضرورت مسئله:
تاریخ نهضت های اسلامی آکنده از حضور مردان و زنانی است که در عرصة جهاد، خالصانه به میدان عمل آمدند و با جان فشانی و ایثار، بی نام و نشان از خویش، حق را بر اریکة عدالت نشاندند در این نوشتار تلاش شده است تا در دو بخش مجزا پس از مقدمه، تعاریف و مفاهیم فرهنگ ایثار و مصادیق عینی و عملی آن به شکل مشروح بیان شود.
فرهنگ شهادت و ایثار، تجلی بخش هویت دینی و احیای ارزش هایی است که حیات اندیشه یک جامعة انسانی را ضمانت می‌کند و بهداشت روانی انسان را در عرصه های اجتماعی و سیاسی و اقتصادی شکل می‌دهد. به دیگر سخن، شهیدان، در یک انتخاب آگاهانه، با نفی خویش به نفع جامعه و یک اندیشه همت می گمارند، و فضای رخوت و غفلت عصر خود را به فضای تلاش و بینش فرا می خوانند. آنان به کابلد بی رمق یک جامعه، روح خودباوری می دهند و حیات و حرکت ارزش هایی که در طوفان حوادث به فراموشی سپرده شده است به منصة ظهور می رسانند.
فهرست مطالب
فصل اول: کلیات……………………………………………………………………………………………………………………..
۱- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………….
۲- بیان مسئله………………………………………………………………………………………………………………………..
۲-۱ اهمیت و ضرورت مسئله……………………………………………………………………………………………….
۳-۱ اهداف پژوهش……………………………………………………………………………………………………………….
۴-۱ جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………………………..
۵-۱ نمونه و روش نمونه گیری…………………………………………………………………………………………….
۶-۱ روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………
۷-۱ مراحل اجرای تحقیق…………………………………………………………………………………………………….
۸-۱ مشکلات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………..
۹-۱ ارائه پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………
فصل دوم: ایثار در منابع اسلامی……………………………………………………………..
۲-تعریف ایثار………………………………………………………………………………………………………………………….
۱-۲ نمونه ای از آیات قرآن کریم درباره ایثار و شهادت…………………………………………………….
۳-انواع ایثار…………………………………………………………………………………………………………………………….
۱-۳ جهاد………………………………………………………………………………………………………………………………..
۲-۳ شهادت…………………………………………………………………………………………………………………………….
۳-۳ فنای عاشق در معشوق………………………………………………………………………………………………….
۴-۳ دهش و بخشش……………………………………………………………………………………………………………..
۵-۳ انفاق………………………………………………………………………………………………………………………………..
۶-۳ جامعه پزشکی…………………………………………………………………………………………………………………
۴-ایثار پیامبر (ص) و اهل بیت(ع)……………………………………………………………………………………….
۱-۴ ایثار پیامبر در راه ترویج اسلام……………………………………………………………………………………..
۱-۱-۴ ایثار در آئین محمدی (ص) و ائمه اطهار (ع)…………………………………………………………
۲-۱-۴ ایثار انصار نسبت به مهاجران……………………………………………………………………………………
۲-۴ ایثار حضرت علی……………………………………………………………………………………………………………
۳-۴ حماسه حسینی……………………………………………………………………………………………………………..
۵ شهادت…………………………………………………………………………………………………………………………………
۱-۵ فلسفه وجودی فرهنگ ایثار و شهادت در مکتب اسلام……………………………………………..
۱-۱-۵ ایثار و شهادت در تاریخ اسلام………………………………………………………………………………….
۲-۵ شهادت طلبی و انتفاضه…………………………………………………………………………………………………
۳-۵ انگیزه های شهادت طلبی……………………………………………………………………………………………..
۴-۵ شهادت در دین یهود……………………………………………………………………………………………………..
۵-۵ شهادت در مسیحیت……………………………………………………………………………………………………..
۶-۵ ایثار و شهادت طلبی در تاریخ پر بار انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی……………………..
۱-۶-۵ شهید و شهادت از دیدگاه امام خمینی (ره)…………………………………………………………..
۲-۶-۵ شهادت در بسته تاریخ از دیدگاه امام خمینی (ره)………………………………………………..
۳-۶-۵ مفهوم و ارزش شهادت از دیدگاه امام خمینی (ره)……………………………………………….
۴-۶-۵ مقام و منزلت شهدا از دیدگاه امام خمینی (ره)…………………………………………………….
فصل سوم: تأثیر ایثار در تکامل فرد و اجتماع………………………………………….
۶-تأثیر ایثار در تکامل فرد……………………………………………………………………………………………………..
۱-۶ ایثار و خدا محوری…………………………………………………………………………………………………………
۲-۶ نقش ایثار در رشد و تعالی انسان………………………………………………………………………………….
۳-۶ ایثار و عزت نفس……………………………………………………………………………………………………………
۴-۶ ایثار و توجه به آخرت……………………………………………………………………………………………………
۵-۶ ایثار و صبوری در برابر ناملایمات………………………………………………………………………………….
۷- تأثیر ایثار در تکامل اجتماع…………………………………………………………………………………………….
۸-ترویج فرهنگ ایثار در حوزه اجتماعی…………………………………………………………………………….
۱-۸ سطح نخست (خانواده)………………………………………………………………………………………………….
۲-۸ سطح دوم (محیط جغرافیایی)………………………………………………………………………………………
۳-۸-سطح سوم (جامعه)……………………………………………………………………………………………………….
۹-ترویج ایثار در حوزه فرهنگی…………………………………………………………………………………………….
۱۰-ترویج ایثار در حوزه سیاسی …………………………………………………………………………………………
۱۱- ترویج ایثار در حوزه اقتصادی……………………………………………………………………………………….
فصل چهارم: بررسی دیدگاه دانش آموزان در خصوص مفهوم ایثار و تأثیر در تکامل فرد
و اجتماع………………………………………………………………………………………………………………………………….
۱۲-جداول و نتایج………………………………………………………………………………………………………………….
۱۳-نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………………..
۱۴-فهرست منابع و مآخذ……………………………………………………………………………………………………..
۱۵-ضمائم……………………………………………………………………………………………………………………………….
۱-۱۵ نمونه پرسشنامه…………………………………………………………………………………………………………..
۲-۱۵ نمونه مصاحبه………………………………………………………………………………………………………………
منابع و مآخذ:
۱-بابازاده، علی اکبر، سیمای حکومتی امام علی (ع). قم، انتشارات انصاریان، ۱۳۷۸
۲-انصاریان، حسین، دیار عاشقان، جلد هفتم، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۳
۳-عمید زنجانی، عباسعلی، انقلاب اسلامی و ریشه های آن، فرهنگ ارشاد اسلامی، ۱۳۷۵
۴-دکتر علی شریعتی، هبوط در کویر، چاپ هفتم، انتشارات سبز، ۱۳۶۹
۵-استاد شهید مرتضی مطهری، سیری در نهج البلاغه، چاپ دوم، ۱۳۵۴
۶-عاملی، جواد، حماسه و عرفان، مرکز نشر اسراء، چاپ دوم، ۱۳۷۷
۷-منصوری لاریجانی، اسماعیل، زمزم عشق، مؤسسه فرهنگی انتشاراتی آیه، چاپ دوم، ۱۳۸۱
۸-علیخانی، علی اکبر، بحرانی مرتضی، شهید و شهادت در ادعیه و زیارت، نشر شاهد، چاپ اول، ۱۳۸۰
۹-عباسعلی عمید زنجانی، جهاد از دیدگاه امام علی(ع) در نهج البلاغه، انتشارات سهامی چاپخانه ای وزارت ارشاد اسلامی، بهار ۱۳۶۵
۱۰-جبران خلیل جبران، پیامبر، ترجمه دکتر الهی قمشه ای، انتشارات روزنه، پاییز ۱۳۷۸
۱۱-الاصفهانی الراغب، المفردات فی غریب القرآن، دفتر نشر کتاب، ۱۴۰۴
۱۲-جمال الدین الافریقی المصدری، ابولفضل، لسان العرب (بیروت: دارالصادر)ج ۳
۱۳-دبیرخانه شورای هماهنگی و نظارت بر امر ترویج فرهنگ ایثار و شهادت هم اندیشی فرهنگ ایثار و شهادت چاپ اول، تابستان ۱۳۸۳
منصوری لاریجانی، اسماعیل- عاشقان بی ادعا- انتشارات خادم الرضا (ع)- چاپ اول، تابستان ۸۲
۱۴-شهود، فصل نامة فرهنگی پژوهشی بنیاد شهید انقلاب اسلامی، شماره ۳، تابستان ۱۳۷۹
۱۵-شهود، فصل نامة فرهنگی پژوهشی بنیاد شهید انقلاب اسلامی، شمارة ۶ و ۷، بهار و تابستان ۱۳۷۹
۱۶-شهود، فصل نامة فرهنگی پژوهشی بنیاد شهید انقلاب اسلامی، شمارة ۴، پاییز ۱۳۷۹
۱۷-پیشگامان، ماهنامة فرهنگی-آموزشی سازمان بسیج دانش آموزی، بهمن ماه ۱۳۸۳
چشمه سهرابی، مظفر، زیر نظر علی شکویی، تهران نشر شاهد، ۱۳۷۸
۱۸-لغت نامة خدا
۱۹-صحیفة نور، ج ۲۰
۲۰-صحیفة نور، ج ۱۸
۲۱-جلوه های حکمت، واژة صبر
۲۲-صافی
مقدمه:
اکنون که از پیروزی انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی با عراق سال ها می گذرد، باید ارزش ها و آرمان های اصیل و ارزش های اسلام ناب محمدی (ص) را در جامعه پیدا کنیم که این امر در زمانی انجام می پذیرد که فرهنگ ایثار و شهادت در جامعه پی‌ریزی و نهادینه شود.
اصولاً یکی از مسائل مهم جامعه ای که مدعی حضور گفتگوی تمدن هاست پی بردن به اصالت تمدن ها و فرهنگ ها و انگیزة خالص و ناب شهدا است. در این عرصه تنها زمینه ای که از فرهنگ و شهادت داشتیم عنوانی بود که در طوب زندگی خود در لوح روح خود حک کرده ایم. زمینه ای که خانواده ها یا شهدا و ایثارگران دارای درک بالاتر و بهتری از آن هستند برای این موضوع ما به کتاب هایی که فلسفه ایثار و فرهنگ آن را عمیق تر بیان کرده بسیار توجه و اشاره کردیم.
مسئله دیگر که ما در این مقاله و یا تحقیق آن را مورد توجه قرار دادیم، ارزش هایی بود که در جوامع و ادیان مختلف برای نامیدن یک فرد به عنوان شهید ملاک قرار میگیرد. پس برای این امر ابتدا باید انگیزه های شهادت طلبی را در جوامع مختلف بررسی کردیم.
نتایج این پژوهش به ما کمک می‌کند تا هاله ای از تقدس و معنویت و روح، را فرا گیرد و در درک بهتر فرهنگ ایثار و شهادت ما را یاری دهد.
۱-۱بیان مسئله
مسئله مورد نظر در پژوهش حاضر بررسی جایگاه ایثار در منابع اسلامی، انواع ایثار، تذثیر ایثار فرهنگ فرد و اجتماع و عوامل گسترش دهنده و باز دارنده ایثار میباشد.
۱-تعریف مفهومی ایثار و جایگاه آن در اسلام؟
۲-بررسی انواع ایثار
۳-تأثیر ایثار بر فرد و اجتماع
۴-بررسی عوامل گسترش دهنده و بازدارنده ایثار
۵-بررسی ایثار و شهادت در دین های مسیح و یهود
۲-۱- اهمیت و ضرورت مسئله:
تاریخ نهضت های اسلامی آکنده از حضور مردان و زنانی است که در عرصة جهاد، خالصانه به میدان عمل آمدند و با جان فشانی و ایثار، بی نام و نشان از خویش، حق را بر اریکة عدالت نشاندند در این نوشتار تلاش شده است تا در دو بخش مجزا پس از مقدمه، تعاریف و مفاهیم فرهنگ ایثار و مصادیق عینی و عملی آن به شکل مشروح بیان شود.
فرهنگ شهادت و ایثار، تجلی بخش هویت دینی و احیای ارزش هایی است که حیات اندیشه یک جامعة انسانی را ضمانت می‌کند و بهداشت روانی انسان را در عرصه های اجتماعی و سیاسی و اقتصادی شکل می‌دهد. به دیگر سخن، شهیدان، در یک انتخاب آگاهانه، با نفی خویش به نفع جامعه و یک اندیشه همت می گمارند، و فضای رخوت و غفلت عصر خود را به فضای تلاش و بینش فرا می خوانند. آنان به کابلد بی رمق یک جامعه، روح خودباوری می دهند و حیات و حرکت ارزش هایی که در طوفان حوادث به فراموشی سپرده شده است به منصة ظهور می رسانند.
فهرست مطالب
فصل اول: کلیات……………………………………………………………………………………………………………………..
۱- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………….
۲- بیان مسئله………………………………………………………………………………………………………………………..
۲-۱ اهمیت و ضرورت مسئله……………………………………………………………………………………………….
۳-۱ اهداف پژوهش……………………………………………………………………………………………………………….
۴-۱ جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………………………..
۵-۱ نمونه و روش نمونه گیری…………………………………………………………………………………………….
۶-۱ روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………
۷-۱ مراحل اجرای تحقیق…………………………………………………………………………………………………….
۸-۱ مشکلات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………..
۹-۱ ارائه پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………
فصل دوم: ایثار در منابع اسلامی……………………………………………………………..
۲-تعریف ایثار………………………………………………………………………………………………………………………….
۱-۲ نمونه ای از آیات قرآن کریم درباره ایثار و شهادت…………………………………………………….
۳-انواع ایثار…………………………………………………………………………………………………………………………….
۱-۳ جهاد………………………………………………………………………………………………………………………………..
۲-۳ شهادت…………………………………………………………………………………………………………………………….
۳-۳ فنای عاشق در معشوق………………………………………………………………………………………………….
۴-۳ دهش و بخشش……………………………………………………………………………………………………………..
۵-۳ انفاق………………………………………………………………………………………………………………………………..
۶-۳ جامعه پزشکی…………………………………………………………………………………………………………………
۴-ایثار پیامبر (ص) و اهل بیت(ع)……………………………………………………………………………………….
۱-۴ ایثار پیامبر در راه ترویج اسلام……………………………………………………………………………………..
۱-۱-۴ ایثار در آئین محمدی (ص) و ائمه اطهار (ع)…………………………………………………………
۲-۱-۴ ایثار انصار نسبت به مهاجران……………………………………………………………………………………
۲-۴ ایثار حضرت علی……………………………………………………………………………………………………………
۳-۴ حماسه حسینی……………………………………………………………………………………………………………..
۵ شهادت…………………………………………………………………………………………………………………………………
۱-۵ فلسفه وجودی فرهنگ ایثار و شهادت در مکتب اسلام……………………………………………..
۱-۱-۵ ایثار و شهادت در تاریخ اسلام………………………………………………………………………………….
۲-۵ شهادت طلبی و انتفاضه…………………………………………………………………………………………………
۳-۵ انگیزه های شهادت طلبی……………………………………………………………………………………………..
۴-۵ شهادت در دین یهود……………………………………………………………………………………………………..
۵-۵ شهادت در مسیحیت……………………………………………………………………………………………………..
۶-۵ ایثار و شهادت طلبی در تاریخ پر بار انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی……………………..
۱-۶-۵ شهید و شهادت از دیدگاه امام خمینی (ره)…………………………………………………………..
۲-۶-۵ شهادت در بسته تاریخ از دیدگاه امام خمینی (ره)………………………………………………..
۳-۶-۵ مفهوم و ارزش شهادت از دیدگاه امام خمینی (ره)……………………………………………….
۴-۶-۵ مقام و منزلت شهدا از دیدگاه امام خمینی (ره)…………………………………………………….
فصل سوم: تأثیر ایثار در تکامل فرد و اجتماع………………………………………….
۶-تأثیر ایثار در تکامل فرد……………………………………………………………………………………………………..
۱-۶ ایثار و خدا محوری…………………………………………………………………………………………………………
۲-۶ نقش ایثار در رشد و تعالی انسان………………………………………………………………………………….
۳-۶ ایثار و عزت نفس……………………………………………………………………………………………………………
۴-۶ ایثار و توجه به آخرت……………………………………………………………………………………………………
۵-۶ ایثار و صبوری در برابر ناملایمات………………………………………………………………………………….
۷- تأثیر ایثار در تکامل اجتماع…………………………………………………………………………………………….
۸-ترویج فرهنگ ایثار در حوزه اجتماعی…………………………………………………………………………….
۱-۸ سطح نخست (خانواده)………………………………………………………………………………………………….
۲-۸ سطح دوم (محیط جغرافیایی)………………………………………………………………………………………
۳-۸-سطح سوم (جامعه)……………………………………………………………………………………………………….
۹-ترویج ایثار در حوزه فرهنگی…………………………………………………………………………………………….
۱۰-ترویج ایثار در حوزه سیاسی …………………………………………………………………………………………
۱۱- ترویج ایثار در حوزه اقتصادی……………………………………………………………………………………….
فصل چهارم: بررسی دیدگاه دانش آموزان در خصوص مفهوم ایثار و تأثیر در تکامل فرد
و اجتماع………………………………………………………………………………………………………………………………….
۱۲-جداول و نتایج………………………………………………………………………………………………………………….
۱۳-نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………………..
۱۴-فهرست منابع و مآخذ……………………………………………………………………………………………………..
۱۵-ضمائم……………………………………………………………………………………………………………………………….
۱-۱۵ نمونه پرسشنامه…………………………………………………………………………………………………………..
۲-۱۵ نمونه مصاحبه………………………………………………………………………………………………………………
منابع و مآخذ:
۱-بابازاده، علی اکبر، سیمای حکومتی امام علی (ع). قم، انتشارات انصاریان، ۱۳۷۸
۲-انصاریان، حسین، دیار عاشقان، جلد هفتم، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۳
۳-عمید زنجانی، عباسعلی، انقلاب اسلامی و ریشه های آن، فرهنگ ارشاد اسلامی، ۱۳۷۵
۴-دکتر علی شریعتی، هبوط در کویر، چاپ هفتم، انتشارات سبز، ۱۳۶۹
۵-استاد شهید مرتضی مطهری، سیری در نهج البلاغه، چاپ دوم، ۱۳۵۴
۶-عاملی، جواد، حماسه و عرفان، مرکز نشر اسراء، چاپ دوم، ۱۳۷۷
۷-منصوری لاریجانی، اسماعیل، زمزم عشق، مؤسسه فرهنگی انتشاراتی آیه، چاپ دوم، ۱۳۸۱
۸-علیخانی، علی اکبر، بحرانی مرتضی، شهید و شهادت در ادعیه و زیارت، نشر شاهد، چاپ اول، ۱۳۸۰
۹-عباسعلی عمید زنجانی، جهاد از دیدگاه امام علی(ع) در نهج البلاغه، انتشارات سهامی چاپخانه ای وزارت ارشاد اسلامی، بهار ۱۳۶۵
۱۰-جبران خلیل جبران، پیامبر، ترجمه دکتر الهی قمشه ای، انتشارات روزنه، پاییز ۱۳۷۸
۱۱-الاصفهانی الراغب، المفردات فی غریب القرآن، دفتر نشر کتاب، ۱۴۰۴
۱۲-جمال الدین الافریقی المصدری، ابولفضل، لسان العرب (بیروت: دارالصادر)ج ۳
۱۳-دبیرخانه شورای هماهنگی و نظارت بر امر ترویج فرهنگ ایثار و شهادت هم اندیشی فرهنگ ایثار و شهادت چاپ اول، تابستان ۱۳۸۳
منصوری لاریجانی، اسماعیل- عاشقان بی ادعا- انتشارات خادم الرضا (ع)- چاپ اول، تابستان ۸۲
۱۴-شهود، فصل نامة فرهنگی پژوهشی بنیاد شهید انقلاب اسلامی، شماره ۳، تابستان ۱۳۷۹
۱۵-شهود، فصل نامة فرهنگی پژوهشی بنیاد شهید انقلاب اسلامی، شمارة ۶ و ۷، بهار و تابستان ۱۳۷۹
۱۶-شهود، فصل نامة فرهنگی پژوهشی بنیاد شهید انقلاب اسلامی، شمارة ۴، پاییز ۱۳۷۹
۱۷-پیشگامان، ماهنامة فرهنگی-آموزشی سازمان بسیج دانش آموزی، بهمن ماه ۱۳۸۳
چشمه سهرابی، مظفر، زیر نظر علی شکویی، تهران نشر شاهد، ۱۳۷۸
۱۸-لغت نامة خدا
۱۹-صحیفة نور، ج ۲۰
۲۰-صحیفة نور، ج ۱۸
۲۱-جلوه های حکمت، واژة صبر
۲۲-صافی
مقدمه:
اکنون که از پیروزی انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی با عراق سال ها می گذرد، باید ارزش ها و آرمان های اصیل و ارزش های اسلام ناب محمدی (ص) را در جامعه پیدا کنیم که این امر در زمانی انجام می پذیرد که فرهنگ ایثار و شهادت در جامعه پی‌ریزی و نهادینه شود.
اصولاً یکی از مسائل مهم جامعه ای که مدعی حضور گفتگوی تمدن هاست پی بردن به اصالت تمدن ها و فرهنگ ها و انگیزة خالص و ناب شهدا است. در این عرصه تنها زمینه ای که از فرهنگ و شهادت داشتیم عنوانی بود که در طوب زندگی خود در لوح روح خود حک کرده ایم. زمینه ای که خانواده ها یا شهدا و ایثارگران دارای درک بالاتر و بهتری از آن هستند برای این موضوع ما به کتاب هایی که فلسفه ایثار و فرهنگ آن را عمیق تر بیان کرده بسیار توجه و اشاره کردیم.
مسئله دیگر که ما در این مقاله و یا تحقیق آن را مورد توجه قرار دادیم، ارزش هایی بود که در جوامع و ادیان مختلف برای نامیدن یک فرد به عنوان شهید ملاک قرار میگیرد. پس برای این امر ابتدا باید انگیزه های شهادت طلبی را در جوامع مختلف بررسی کردیم.
نتایج این پژوهش به ما کمک می‌کند تا هاله ای از تقدس و معنویت و روح، را فرا گیرد و در درک بهتر فرهنگ ایثار و شهادت ما را یاری دهد.
۱-۱بیان مسئله
مسئله مورد نظر در پژوهش حاضر بررسی جایگاه ایثار در منابع اسلامی، انواع ایثار، تذثیر ایثار فرهنگ فرد و اجتماع و عوامل گسترش دهنده و باز دارنده ایثار میباشد.
۱-تعریف مفهومی ایثار و جایگاه آن در اسلام؟
۲-بررسی انواع ایثار
۳-تأثیر ایثار بر فرد و اجتماع
۴-بررسی عوامل گسترش دهنده و بازدارنده ایثار
۵-بررسی ایثار و شهادت در دین های مسیح و یهود
۲-۱- اهمیت و ضرورت مسئله:
تاریخ نهضت های اسلامی آکنده از حضور مردان و زنانی است که در عرصة جهاد، خالصانه به میدان عمل آمدند و با جان فشانی و ایثار، بی نام و نشان از خویش، حق را بر اریکة عدالت نشاندند در این نوشتار تلاش شده است تا در دو بخش مجزا پس از مقدمه، تعاریف و مفاهیم فرهنگ ایثار و مصادیق عینی و عملی آن به شکل مشروح بیان شود.
فرهنگ شهادت و ایثار، تجلی بخش هویت دینی و احیای ارزش هایی است که حیات اندیشه یک جامعة انسانی را ضمانت می‌کند و بهداشت روانی انسان را در عرصه های اجتماعی و سیاسی و اقتصادی شکل می‌دهد. به دیگر سخن، شهیدان، در یک انتخاب آگاهانه، با نفی خویش به نفع جامعه و یک اندیشه همت می گمارند، و فضای رخوت و غفلت عصر خود را به فضای تلاش و بینش فرا می خوانند. آنان به کابلد بی رمق یک جامعه، روح خودباوری می دهند و حیات و حرکت ارزش هایی که در طوفان حوادث به فراموشی سپرده شده است به منصة ظهور می رسانند.
فهرست مطالب
فصل اول: کلیات……………………………………………………………………………………………………………………..
۱- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………….
۲- بیان مسئله………………………………………………………………………………………………………………………..
۲-۱ اهمیت و ضرورت مسئله……………………………………………………………………………………………….
۳-۱ اهداف پژوهش……………………………………………………………………………………………………………….
۴-۱ جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………………………..
۵-۱ نمونه و روش نمونه گیری…………………………………………………………………………………………….
۶-۱ روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………
۷-۱ مراحل اجرای تحقیق…………………………………………………………………………………………………….
۸-۱ مشکلات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………..
۹-۱ ارائه پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………
فصل دوم: ایثار در منابع اسلامی……………………………………………………………..
۲-تعریف ایثار………………………………………………………………………………………………………………………….
۱-۲ نمونه ای از آیات قرآن کریم درباره ایثار و شهادت…………………………………………………….
۳-انواع ایثار…………………………………………………………………………………………………………………………….
۱-۳ جهاد………………………………………………………………………………………………………………………………..
۲-۳ شهادت…………………………………………………………………………………………………………………………….
۳-۳ فنای عاشق در معشوق………………………………………………………………………………………………….
۴-۳ دهش و بخشش……………………………………………………………………………………………………………..
۵-۳ انفاق………………………………………………………………………………………………………………………………..
۶-۳ جامعه پزشکی…………………………………………………………………………………………………………………
۴-ایثار پیامبر (ص) و اهل بیت(ع)……………………………………………………………………………………….
۱-۴ ایثار پیامبر در راه ترویج اسلام……………………………………………………………………………………..
۱-۱-۴ ایثار در آئین محمدی (ص) و ائمه اطهار (ع)…………………………………………………………
۲-۱-۴ ایثار انصار نسبت به مهاجران……………………………………………………………………………………
۲-۴ ایثار حضرت علی……………………………………………………………………………………………………………
۳-۴ حماسه حسینی……………………………………………………………………………………………………………..
۵ شهادت…………………………………………………………………………………………………………………………………
۱-۵ فلسفه وجودی فرهنگ ایثار و شهادت در مکتب اسلام……………………………………………..
۱-۱-۵ ایثار و شهادت در تاریخ اسلام………………………………………………………………………………….
۲-۵ شهادت طلبی و انتفاضه…………………………………………………………………………………………………
۳-۵ انگیزه های شهادت طلبی……………………………………………………………………………………………..
۴-۵ شهادت در دین یهود……………………………………………………………………………………………………..
۵-۵ شهادت در مسیحیت……………………………………………………………………………………………………..
۶-۵ ایثار و شهادت طلبی در تاریخ پر بار انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی……………………..
۱-۶-۵ شهید و شهادت از دیدگاه امام خمینی (ره)…………………………………………………………..
۲-۶-۵ شهادت در بسته تاریخ از دیدگاه امام خمینی (ره)………………………………………………..
۳-۶-۵ مفهوم و ارزش شهادت از دیدگاه امام خمینی (ره)……………………………………………….
۴-۶-۵ مقام و منزلت شهدا از دیدگاه امام خمینی (ره)…………………………………………………….
فصل سوم: تأثیر ایثار در تکامل فرد و اجتماع………………………………………….
۶-تأثیر ایثار در تکامل فرد……………………………………………………………………………………………………..
۱-۶ ایثار و خدا محوری…………………………………………………………………………………………………………
۲-۶ نقش ایثار در رشد و تعالی انسان………………………………………………………………………………….
۳-۶ ایثار و عزت نفس……………………………………………………………………………………………………………
۴-۶ ایثار و توجه به آخرت……………………………………………………………………………………………………
۵-۶ ایثار و صبوری در برابر ناملایمات………………………………………………………………………………….
۷- تأثیر ایثار در تکامل اجتماع…………………………………………………………………………………………….
۸-ترویج فرهنگ ایثار در حوزه اجتماعی…………………………………………………………………………….
۱-۸ سطح نخست (خانواده)………………………………………………………………………………………………….
۲-۸ سطح دوم (محیط جغرافیایی)………………………………………………………………………………………
۳-۸-سطح سوم (جامعه)……………………………………………………………………………………………………….
۹-ترویج ایثار در حوزه فرهنگی…………………………………………………………………………………………….
۱۰-ترویج ایثار در حوزه سیاسی …………………………………………………………………………………………
۱۱- ترویج ایثار در حوزه اقتصادی……………………………………………………………………………………….
فصل چهارم: بررسی دیدگاه دانش آموزان در خصوص مفهوم ایثار و تأثیر در تکامل فرد
و اجتماع………………………………………………………………………………………………………………………………….
۱۲-جداول و نتایج………………………………………………………………………………………………………………….
۱۳-نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………………..
۱۴-فهرست منابع و مآخذ……………………………………………………………………………………………………..
۱۵-ضمائم……………………………………………………………………………………………………………………………….
۱-۱۵ نمونه پرسشنامه…………………………………………………………………………………………………………..
۲-۱۵ نمونه مصاحبه………………………………………………………………………………………………………………
منابع و مآخذ:
۱-بابازاده، علی اکبر، سیمای حکومتی امام علی (ع). قم، انتشارات انصاریان، ۱۳۷۸
۲-انصاریان، حسین، دیار عاشقان، جلد هفتم، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۳
۳-عمید زنجانی، عباسعلی، انقلاب اسلامی و ریشه های آن، فرهنگ ارشاد اسلامی، ۱۳۷۵
۴-دکتر علی شریعتی، هبوط در کویر، چاپ هفتم، انتشارات سبز، ۱۳۶۹
۵-استاد شهید مرتضی مطهری، سیری در نهج البلاغه، چاپ دوم، ۱۳۵۴
۶-عاملی، جواد، حماسه و عرفان، مرکز نشر اسراء، چاپ دوم، ۱۳۷۷
۷-منصوری لاریجانی، اسماعیل، زمزم عشق، مؤسسه فرهنگی انتشاراتی آیه، چاپ دوم، ۱۳۸۱
مقدمه:
اکنون که از پیروزی انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی با عراق سال ها می گذرد، باید ارزش ها و آرمان های اصیل و ارزش های اسلام ناب محمدی (ص) را در جامعه پیدا کنیم که این امر در زمانی انجام می پذیرد که فرهنگ ایثار و شهادت در جامعه پی‌ریزی و نهادینه شود.
اصولاً یکی از مسائل مهم جامعه ای که مدعی حضور گفتگوی تمدن هاست پی بردن به اصالت تمدن ها و فرهنگ ها و انگیزة خالص و ناب شهدا است. در این عرصه تنها زمینه ای که از فرهنگ و شهادت داشتیم عنوانی بود که در طوب زندگی خود در لوح روح خود حک کرده ایم. زمینه ای که خانواده ها یا شهدا و ایثارگران دارای درک بالاتر و بهتری از آن هستند برای این موضوع ما به کتاب هایی که فلسفه ایثار و فرهنگ آن را عمیق تر بیان کرده بسیار توجه و اشاره کردیم.
مسئله دیگر که ما در این مقاله و یا تحقیق آن را مورد توجه قرار دادیم، ارزش هایی بود که در جوامع و ادیان مختلف برای نامیدن یک فرد به عنوان شهید ملاک قرار میگیرد. پس برای این امر ابتدا باید انگیزه های شهادت طلبی را در جوامع مختلف بررسی کردیم.
نتایج این پژوهش به ما کمک می‌کند تا هاله ای از تقدس و معنویت و روح، را فرا گیرد و در درک بهتر فرهنگ ایثار و شهادت ما را یاری دهد.
۱-۱بیان مسئله
مسئله مورد نظر در پژوهش حاضر بررسی جایگاه ایثار در منابع اسلامی، انواع ایثار، تذثیر ایثار فرهنگ فرد و اجتماع و عوامل گسترش دهنده و باز دارنده ایثار میباشد.
۱-تعریف مفهومی ایثار و جایگاه آن در اسلام؟
۲-بررسی انواع ایثار
۳-تأثیر ایثار بر فرد و اجتماع
۴-بررسی عوامل گسترش دهنده و بازدارنده ایثار
۵-بررسی ایثار و شهادت در دین های مسیح و یهود
۲-۱- اهمیت و ضرورت مسئله:
تاریخ نهضت های اسلامی آکنده از حضور مردان و زنانی است که در عرصة جهاد، خالصانه به میدان عمل آمدند و با جان فشانی و ایثار، بی نام و نشان از خویش، حق را بر اریکة عدالت نشاندند در این نوشتار تلاش شده است تا در دو بخش مجزا پس از مقدمه، تعاریف و مفاهیم فرهنگ ایثار و مصادیق عینی و عملی آن به شکل مشروح بیان شود.
فرهنگ شهادت و ایثار، تجلی بخش هویت دینی و احیای ارزش هایی است که حیات اندیشه یک جامعة انسانی را ضمانت می‌کند و بهداشت روانی انسان را در عرصه های اجتماعی و سیاسی و اقتصادی شکل می‌دهد. به دیگر سخن، شهیدان، در یک انتخاب آگاهانه، با نفی خویش به نفع جامعه و یک اندیشه همت می گمارند، و فضای رخوت و غفلت عصر خود را به فضای تلاش و بینش فرا می خوانند. آنان به کابلد بی رمق یک جامعه، روح خودباوری می دهند و حیات و حرکت ارزش هایی که در طوفان حوادث به فراموشی سپرده شده است به منصة ظهور می رسانند.
فهرست مطالب
فصل اول: کلیات……………………………………………………………………………………………………………………..
۱- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………….
۲- بیان مسئله………………………………………………………………………………………………………………………..
۲-۱ اهمیت و ضرورت مسئله……………………………………………………………………………………………….
۳-۱ اهداف پژوهش……………………………………………………………………………………………………………….
۴-۱ جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………………………..
۵-۱ نمونه و روش نمونه گیری…………………………………………………………………………………………….
۶-۱ روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………
۷-۱ مراحل اجرای تحقیق…………………………………………………………………………………………………….
۸-۱ مشکلات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………..
۹-۱ ارائه پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………
فصل دوم: ایثار در منابع اسلامی……………………………………………………………..
۲-تعریف ایثار………………………………………………………………………………………………………………………….
۱-۲ نمونه ای از آیات قرآن کریم درباره ایثار و شهادت…………………………………………………….
۳-انواع ایثار…………………………………………………………………………………………………………………………….
۱-۳ جهاد………………………………………………………………………………………………………………………………..
۲-۳ شهادت…………………………………………………………………………………………………………………………….
۳-۳ فنای عاشق در معشوق………………………………………………………………………………………………….
۴-۳ دهش و بخشش……………………………………………………………………………………………………………..
۵-۳ انفاق………………………………………………………………………………………………………………………………..
۶-۳ جامعه پزشکی…………………………………………………………………………………………………………………
۴-ایثار پیامبر (ص) و اهل بیت(ع)……………………………………………………………………………………….
۱-۴ ایثار پیامبر در راه ترویج اسلام……………………………………………………………………………………..
۱-۱-۴ ایثار در آئین محمدی (ص) و ائمه اطهار (ع)…………………………………………………………
۲-۱-۴ ایثار انصار نسبت به مهاجران……………………………………………………………………………………
۲-۴ ایثار حضرت علی……………………………………………………………………………………………………………
۳-۴ حماسه حسینی……………………………………………………………………………………………………………..
۵ شهادت…………………………………………………………………………………………………………………………………
۱-۵ فلسفه وجودی فرهنگ ایثار و شهادت در مکتب اسلام……………………………………………..
۱-۱-۵ ایثار و شهادت در تاریخ اسلام………………………………………………………………………………….
۲-۵ شهادت طلبی و انتفاضه…………………………………………………………………………………………………
۳-۵ انگیزه های شهادت طلبی……………………………………………………………………………………………..
۴-۵ شهادت در دین یهود……………………………………………………………………………………………………..
۵-۵ شهادت در مسیحیت……………………………………………………………………………………………………..
۶-۵ ایثار و شهادت طلبی در تاریخ پر بار انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی……………………..
۱-۶-۵ شهید و شهادت از دیدگاه امام خمینی (ره)…………………………………………………………..
۲-۶-۵ شهادت در بسته تاریخ از دیدگاه امام خمینی (ره)………………………………………………..
۳-۶-۵ مفهوم و ارزش شهادت از دیدگاه امام خمینی (ره)……………………………………………….
۴-۶-۵ مقام و منزلت شهدا از دیدگاه امام خمینی (ره)…………………………………………………….
فصل سوم: تأثیر ایثار در تکامل فرد و اجتماع………………………………………….
۶-تأثیر ایثار در تکامل فرد……………………………………………………………………………………………………..
۱-۶ ایثار و خدا محوری…………………………………………………………………………………………………………
۲-۶ نقش ایثار در رشد و تعالی انسان………………………………………………………………………………….
۳-۶ ایثار و عزت نفس……………………………………………………………………………………………………………
۴-۶ ایثار و توجه به آخرت……………………………………………………………………………………………………
۵-۶ ایثار و صبوری در برابر ناملایمات………………………………………………………………………………….
۷- تأثیر ایثار در تکامل اجتماع…………………………………………………………………………………………….
۸-ترویج فرهنگ ایثار در حوزه اجتماعی…………………………………………………………………………….
۱-۸ سطح نخست (خانواده)………………………………………………………………………………………………….
۲-۸ سطح دوم (محیط جغرافیایی)………………………………………………………………………………………
۳-۸-سطح سوم (جامعه)……………………………………………………………………………………………………….
۹-ترویج ایثار در حوزه فرهنگی…………………………………………………………………………………………….
۱۰-ترویج ایثار در حوزه سیاسی …………………………………………………………………………………………
۱۱- ترویج ایثار در حوزه اقتصادی……………………………………………………………………………………….
فصل چهارم: بررسی دیدگاه دانش آموزان در خصوص مفهوم ایثار و تأثیر در تکامل فرد
و اجتماع………………………………………………………………………………………………………………………………….
۱۲-جداول و نتایج………………………………………………………………………………………………………………….
۱۳-نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………………..
۱۴-فهرست منابع و مآخذ……………………………………………………………………………………………………..
۱۵-ضمائم……………………………………………………………………………………………………………………………….
۱-۱۵ نمونه پرسشنامه…………………………………………………………………………………………………………..
۲-۱۵ نمونه مصاحبه………………………………………………………………………………………………………………
منابع و مآخذ:
۱-بابازاده، علی اکبر، سیمای حکومتی امام علی (ع). قم، انتشارات انصاریان، ۱۳۷۸
۲-انصاریان، حسین، دیار عاشقان، جلد هفتم، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۳
۳-عمید زنجانی، عباسعلی، انقلاب اسلامی و ریشه های آن، فرهنگ ارشاد اسلامی، ۱۳۷۵
۴-دکتر علی شریعتی، هبوط در کویر، چاپ هفتم، انتشارات سبز، ۱۳۶۹
۵-استاد شهید مرتضی مطهری، سیری در نهج البلاغه، چاپ دوم، ۱۳۵۴
۶-عاملی، جواد، حماسه و عرفان، مرکز نشر اسراء، چاپ دوم، ۱۳۷۷
۷-منصوری لاریجانی، اسماعیل، زمزم عشق، مؤسسه فرهنگی انتشاراتی آیه، چاپ دوم، ۱۳۸۱
۸-علیخانی، علی اکبر، بحرانی مرتضی، شهید و شهادت در ادعیه و زیارت، نشر شاهد، چاپ اول، ۱۳۸۰
۹-عباسعلی عمید زنجانی، جهاد از دیدگاه امام علی(ع) در نهج البلاغه، انتشارات سهامی چاپخانه ای وزارت ارشاد اسلامی، بهار ۱۳۶۵
۱۰-جبران خلیل جبران، پیامبر، ترجمه دکتر الهی قمشه ای، انتشارات روزنه، پاییز ۱۳۷۸
۱۱-الاصفهانی الراغب، المفردات فی غریب القرآن، دفتر نشر کتاب، ۱۴۰۴
۱۲-جمال الدین الافریقی المصدری، ابولفضل، لسان العرب (بیروت: دارالصادر)ج ۳
۱۳-دبیرخانه شورای هماهنگی و نظارت بر امر ترویج فرهنگ ایثار و شهادت هم اندیشی فرهنگ ایثار و شهادت چاپ اول، تابستان ۱۳۸۳
منصوری لاریجانی، اسماعیل- عاشقان بی ادعا- انتشارات خادم الرضا (ع)- چاپ اول، تابستان ۸۲
۱۴-شهود، فصل نامة فرهنگی پژوهشی بنیاد شهید انقلاب اسلامی، شماره ۳، تابستان ۱۳۷۹
۱۵-شهود، فصل نامة فرهنگی پژوهشی بنیاد شهید انقلاب اسلامی، شمارة ۶ و ۷، بهار و تابستان ۱۳۷۹
۱۶-شهود، فصل نامة فرهنگی پژوهشی بنیاد شهید انقلاب اسلامی، شمارة ۴، پاییز ۱۳۷۹
۱۷-پیشگامان، ماهنامة فرهنگی-آموزشی سازمان بسیج دانش آموزی، بهمن ماه ۱۳۸۳
چشمه سهرابی، مظفر، زیر نظر علی شکویی، تهران نشر شاهد، ۱۳۷۸
۱۸-لغت نامة خدا
۱۹-صحیفة نور، ج ۲۰
۲۰-صحیفة نور، ج ۱۸
۲۱-جلوه های حکمت، واژة صبر
۲۲-صافی
فهرست مطالب
فصل اول:طرح تحقیق ۴
اهمیت و ضرورت بحث ۶
پیشینه تحقیق ۷
اهداف تحقیق ۸
سوالهای تحقیق ۹
فرضیه ها ۹
روش تحقیق ۱۰
فصل دوم:یافته های تحقیق ۱۱
بخش اول:تعریف خسران،ویژگیها و مصادیق آن ۱۲
الف)بررسی معنای لغوی واژه خسران ۱۲
ب) مصادیق خسران ۱۷
ج)ویژگیهای خاسرین ۲۲
بخش دوم:عوامل خسران و راههای جلوگیری از آن ۳۵
الف)عوامل خسران ۳۵
۱-تکذیب و انکار ۳۵
۲- کفر ۴۴
۳-باز داشتن مردم از راه خدا ۵۲
۴-ظلم کردن ۵۴
۵-شرک ورزیدن به خدا ۵۵
۶-پذیرش ولایت شیطان ۵۷
۷-دروغ و افتراء به خداوند ۶۲
۸-آلوده کردن نفس و اطاعت از آن ۶۲
۹-باطل اندیشی و باطل کاری ۶۴
۱۰- شکستن پیمانها ۶۷
۱۱- قطع پیوندها ۶۶
۱۲- فساد در زمین ۶۶
۱۳-سوء ظن داشتن بخدا ۶۶
۱۴-مشغول شدن به دنیا و غفلت از یاد خدا ۷۰
۱۵- فرو رفتن در فسادو بهره برداری از امکانات مادی در مسیر گناهان ۷۲
۱۶-عملکرد ضعیف در مسولیت ۷۳
۱۷- درخواست بدون علم ۷۴
ب:راههای جلوگیری از خسران: ۷۷
۱-ایمان آوردن ۷۹
۲- انجام اعمال شایسته ۸۱
۳-سفارش کردن به حق ۸۲
۴- سفارش کردن به صبر ۸۳
۵- تزکیه نفس ۸۴
۶-هدایت ویژه الهی ۸۶
۷- تسلیم در برابر خدا ۸۶
بخش سوم:آثار و نتایج خسران: ۸۷
الف)آثار خسران در دنیا ۸۷
۱-حسرت کشیدن و مغلوب شدن ۸۷
۲- حبط اعمال ۸۹
۳- ندامت و پشمیانی ۹۰
۴- نازل شدن عذاب الهی ۹۱
۵- گرفتار همنشین بد شدن در دنیا ۹۳
ب) آثار خسران در آخرت: ۹۴
۱- ورود به جهنم ۹۵
۲- عذاب شدید ۹۵
۳- خلود در جهنم ۹۷
۴- خوار و ذلیل بودن در آتش جهنم ۹۸
۵- فریادهای آنها را پاسخی نیست ۹۹
۶- بر دوش کشیدن بار سنگین گناهان ۱۰۰
۷- دچار حسرت گردیدن ۱۰۱
۸- زشت و بد منظر شدن ۱۰۲
۹- درخواست شفاعت و بازگشت به دنیا ۱۰۳
۱۰- نابود شدن خدایان و سخنان دروغین آنها ۱۰۴
۱۱- نهایت دوری از رحمت خداوند ۱۰۵
۱۲- حبط اعمال ۱۰۶
نتیجه گیری ۱۰۹
فهرست منابع ومآخذ ۱۱۰
مقدمه:
حمد و سپاس خدایی را سزاست که انسان را از خاک آفرید و در او از روح خود دمید ، سپس خود را بر آفریدن او ستود و ملائکه را به سجده بر او امر کرد و بیان کرد که انسان را به هدف عبادت آفرید و او را خلیفه خود در زمین قرار داد .
و درود بر پیامبران الهی که پیوسته برای هدایت انسان مأمور گشتند و او را به نعیم بهشتی بشارت و از عذاب الهی ترساندند .
و درود بر پیامبر خاتم که اشرف پیامبران اوست و درود بر کتاب هدایت الهی قرآن که در بردارنده رطب و یابس است .
انسان طالب هدایت و سعادت ابدی باشد راهی ندارد جزء اینکه پناه ببرد به قرآن مجید که کلام خدای عزیز عالم است و دستورات قرآن مجید را به کار ببندد . زیرا عمیق ترین و زیباترین و فصیح ترین کلام ، کلام خداست و قرآن که معجزء باقی پیغمبر است برای هدایت خلق آمده و تا قیامت کلامی به زیبایی قرآن نخواهد آمد .
اما در راه هدایت ، همواره رهزنانی بوده اند که انسان را از صراط مستقیم بازداشته اند و او را به خسران و زیانکاری کشانده اند و باعث شده اند او تمام سرمایه های وجودی خود را برای حرکتی بی انتها به سوی کمال از دست بدهد .
در آیات متعددی از قرآن کریم به موضوع خسران و مطالب مربوط به آن پرداخته شده است .
نگارنده در این تحقیق می کوشد تا با بررسی آیات مربوط به خسران در حد توان خود ، تصویری جامع از این موضوع در دیدگاه قرآن ارائه کند .
تلاش شده است در توضیح آیات از تفاسیر گوناگون استفاده شود و البته از این نکته غفلت نشده است که تحقیق صرفا به محلی برای نقل اختلافات تبدیل نشود . همچنین در مواردی از کتب اخلاقی استفاده شده است .
اهمیت و ضرورت بحث:
با نگاهی اجمالی به سوره عصر می فهمیم که قرآن همه انسان ها را در خسران و زیانکاری اعلام کرده و در این میان جماعتی که ایمان آورده اند و عمل صالح انجام می دهند و تواصی به حق و صبر دارند،از آن مستثنی شده اند.
لذا این خود دلیلی است بر اهمیت و ضرورت مطلب که برای این جانب انگیزه ای گردید که به بررسی و تحقیق در موضوع خسران و آثار آن در قرآن بپردازم.
در این تحقیق مفهوم خسران و مصادیق و ویژگی های آن را مورد بررسی قرار داده و عوامل آن را با استفاده از آیات قرآنی بیان کرده ام و همچنین راهکارهای قرآنی از ابتلا به خسران آورده شده تا از نتایج سوء آن در دنیا و آخرت مصون مانده و به رشد و سعادت واقعی برسیم.
مروری بر مطالعات انجام شده:
این جانب پس از جستجوی منابع ،تنها دو مورد یافتم که در آنها به صورت خاص به موضوع خسران پرداخته شده بود که عبارتند از :
پایان نامه کارشناسی با عنوان «عوامل و پیامدهای خسران در آیینه قرآن و حدیث» از خانم اکرم دیانی که در هشت بخش تنظیم شده است:
بخش اول:کلیاتی در باب خسران
بخش دوم:حوزه های خسران
بخش سوم:تعابیر گوناگون خسران در قرآن کریم
بخش چهارم: شناخت خاسرین و ویژگیهای آنان
بخش پنجم:عوامل خسران از دیدگاه قرآن
بخش ششم: آثار و نتایج خسران
بخش هفتم:زمان بروز و ظهور خسران
بخش هشتم:راه های جلوگیری از خسر
و همچنین در کتاب «حدیث هدایت» از علی لطفی که در باب اول به بررسی معنای خسران و زیانکاران واقعی می پردازد.
نوع فایل: ورد 117 صفحه
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول : ۶
مقدمه ۷ تعریف موضوع تحقیق ۸
سؤالهای ویژه تحقیق ۹
روش تحقیق ۹
اهمیت و ارزش تحقیق ۱۰
معنی لغوی تربیت ۱۰
تربیت از نظر اصطلاحی ۱۱
معنی تعلیم ۱۱
معنی لغوی الگو ۱۱
معنی اصطلاحی ۱۱
فصل ۱۲
سابقة موضوع تحقیق ۱۳
ضرورت و اهمیت تعلیم و تربیت ۱۴
تعلیم و تربیت در اسلام ۱۵
مهمترین مراکز تعلیم و تربیت ۱۶
دین چیست؟ ۱۷
ویژگیهای روش اسلامی ۱۹
تعریف تربیت ۲۰
ویژگیهای تعلیم و تربیت اسلامی ۲۱
تفاوتهای فردی از نظر قرآن کریم ۲۵
انواع وراثت ۲۷
ویژگیهای رفاقت جوانان ۳۱
مراحل تربیت ۳۲
اهمیت تربیت کودک در خردسالی ۳۳
پرورش ایمان و اخلاق ۳۳
اهمیت رورش و تربیت اسلامی ۳۴ احترام به شخصیت کودکان ۳۵
نتایج کرامت و یا حقارت شخصیت ۳۷
تحولات فرهنگ و تعلیم و تربیت ۳۸
احتیاجات جامعه و تعلیم و تربیت ۴۰
فلسفه اجتماعی و تعلیم و تربیت ۴۱
تنبیه غیر بدنی ۴۲
نیاز کودکان به تحسین ۴۹
آیا تربیت امکان پذیر نیست ۵۰
روش الگویی ۵۲
تربیت در گذشته ۵۳
تعلیم و تربیت نوین ۵۴
بازیابی فکری ۵۵
اجتماعی ساختن محیط تربیتی ۵۵
تحول تربیتی چگونه به وجود آمد؟ ۵۶
پرورش ۵۸
تربیت اجتماعی ۵۹
نقش بازی در تربیت ۶۰
مسؤولان تربیت و مسؤولیت سنگین آنها ۶۱
عوامل مؤثر در تربیت و ضرورت هماهنگی بین آنها ۶۲
فصل ۶۴
روش تحقیق ۶۵
روش جمع آوری اطلاعات ۶۵
فصل ۶۶
یافته های تحقیق ۶۷
فصل ۶۸
فهرست منابع ۷۰
مقدمه
سپاس فراوان آفریدگاری را سزا است که جهان هستی را همسان و هماهنگ با احتیاجات و نیازهای بشر سامان داده و با تدبیر حکیمانة خود آنرا پرورده است.
تحیات و درود نامحدود بر والاترین معلم و مربی انسان یعنی پیامبر گرامی اسلام (ص) که با مدد وحی الهی و کتاب آسمانی، بشریت را به صراط مستقیم و رهنمودهای درخشان فرهنگ و تمدن آشنا ساخته است، و همچنین بر امامان و پیشوایان راه حق که همواره اهتمام و عنایات خود را بر تعلیم و تربیت جامعة بشری مصروف داشته اند.
موضوع تعلیم و تربیت و روشهای آن ، مطلبی است که از دیر باز و زمانهای بسیار دور توجه بشر را به خود معطوف ساخته و در تمام عصرهای گوناگون زندگانی انسان ما از اهمیت والائی برخوردار بوده است.
علاوه بر پیامبران الهی که رسالت و مسئولیت تعلیم و تربیت جوامع بشری را بعهده گرفته بودند دانشمندان و اندیشمندان هرجامعه و ملتی همگام با آنان در این رهگذر می کوشیدند دانشمندان آن کتابها و رساله های فراوانی در این زمینه ساخته و پرداخته اند، و پیوسته کوششهای آنان هنوز در این زمینه به وضوح چشمگیری ادامه دارد. این ادعا گزافه گوئی نیست زیرا دانش و بینش بنیاد و اساس هرگونه اصلاح و زمینه برای پیشرفت هر جامعه ترقی خواه می باشد. تعلیم و تربیت است که می تواند این بینش و دانش را برای جامعه تضمین نموده و رسالت نشر علم و تقویت عقل و تهذیب نفوس مردم را بخوبی اداء نماید.
تعریف موضوع تحقیق
تحقیق در زمینه تعلیم و تربیت و روشهای آن در تاریخ تعلیم و تربیت انسان بخصوص جهان معاصر تازگی ندارد ولی با توجه به اهمیتی که روشها برای دستیابی به اهداف تعلیم و تربیت دارند الخصوص از این نظر دیدگاه معصومین علیه السلام عنوان این تحقیق است.
قسمت عمده ای از مشکلات اخلاقی بر اساس روشهای تربیتی نادرست و غیر اسلامی ایجاد می گردد . مطالعه تاریخ تعلیم و تربیت در اسلام نشان می دهد تربیت انسان متقی، مؤمن متعهد و خداجو بر اساس روشهای اصول الهی. اسلامی امکان پذیر است. در منابع معتبر اسلامی آیات و روایات بسیاری در زمینه های اصول و روشهای تربیتی اسلام آمده است.
هدفهای کلی و آرمانی تحقیق
اهداف کلی و آرمانی این تحقیق به دو قسمت تقسیم می شود، خود موضوع تحقیق و پیشنهادها. از آنجا که اهداف تعلیم و تربیت یک کشور باید با توجه به فلسفه اجتماعی مردم و ارزشهای مورد توافق یک جامعه تدوین شود، لذا در این تحقیق روشهای تعلیم و تربیت از دیدگاه معصومین مورد بررسی قرار گرفته که بینش اسلام و قرآن و بینش انبیاء الهی است. با توجه به اینکه روشهای تعلیم و تربیت برگرفته از قرآن و احادیث معصومین علیهم السلام می باشد. این روشها در جوامع اسلامی مخصوصاً ایران مورد استفادة نهادهای آموزشی پرورشی قرار می گیرد. و از سویی الگوهای واقعی تعلیم و تربیت اسلامی ائمه معصومین می باشد که سعی در پژوهش و بررسی روشهای تعلیم و تربیت از دیدگاه معصومین ضروری می باشد.
نوع فایل: ورد 72 صفحه
فهرست
خلاصه. ۱
مقدمه. ۲
ابزار و وسایل کتابت در دوران اسلام. ۳
کتابخانه های تمدن اسلامی.. ۳
الف: کتابخانه های شخصی.. ۶
ب: کتابخانه های مساجد. ۶
ج:کتابخانه های عمومی.. ۶
معرفی برخی از کتابخانه های عمومی دوران اسلامی.. ۷
کتابخانه حلب.. ۷
کتابخانه شاپور. ۷
کتابخانه سید رضی.. ۸
کتابخانه سید مرتضی.. ۸
د- کتابخانه های نیمه عمومی.. ۹
کتابخانه فارس… ۹
کتابخانه رامهرمز. ۹
کتابخانه بصره. ۱۰
کتابخانه ابن شاه مردان.. ۱۰
کتابخانه صاحب بن عباد. ۱۰
چگونگی اداره کتابخانه ها و نحوه در آمد و مخارج آنها ۱۱
شیوه های تهیه کتاب.. ۱۱
کتابخانه های ایران اسلامی.. ۱۲
دلایل افول کتابخانه های اسلامی.. ۱۵
عوامل برونی.. ۱۶
عوامل درونی.. ۱۶
نتیجه. ۱۷
یادداشت‌ها : ۱۸
Abstract 20
دکتر غلامحسین سعیدیان.. ۲۲
چکیده. ۲۲
کلید واژه‌ها ۲۳
مقدمه. ۲۴
آذربایجان بزرگ و امیرخان ترکمان.. ۲۵
پی‌نوشت‌ها و توضیحات.. ۳۶
منابع و مأخذ. ۴۸
سیاست‌های شاه عباس اول در رونق تجاری ایران.. ۵۲
چکیده. ۵۲
واژه‌های کلیدی: ۵۲
مقدمه. ۵۲
اقدامات شاه عباس اول در رشد و تجارت.. ۵۷
الف- امینیت راه‌ها ئ مبارزه با راهزنان.. ۶۰
ب- احداث راه و کاروانسرا ۶۰
ج- حمایت از اتباع خارجی ( بازرگانان و مبلغان مسیحی) ۶۲
د: استفاده از ارمنه در تجارت ابریشم. ۶۶
نتیجه. ۶۸
پی‌نوشت‌ها و یادداشت‌ها ۶۹
فهرست منابع. ۷۳
عنوان مقاله: ۷۷
چکیده: ۷۷
کلید واژه‌ها ۷۸
مقدمه: ۷۸
الف: شهرها ۸۱
ب: رودها و رودخانه‌ها ۹۶
ج: دریاها و دریاچه‌ها ۹۷
د-کوه‌ها ۹۸
ه: دژها و قلاع. ۹۹
و: اماکن جغرافیایی دیگر. ۱۰۱
پی نوشت‌ها ۱۰۳
فهرست منابع و ماخذ. ۱۰۹
خلاصه
با توجه به اهمیت کتاب و کتابخانه در جهان اسلام، که ناشی از تعالیم این مکتب آسمانی است، و وجود احادیث و روایات بیشماری از رسول اکرم و ائمه درباره دانش و پژوهش، جایگاه کتاب و کتابخانه در تمدن اسلام به وضوح آشکار می شود.
در دوران تمدن اسلامی دو دوره کلی و بارز وجود دارد، دوران رشد و شکوفایی علم و دانش در این تمدن، که باعث به وجود آمدن کتابخانه های بسیار بزرگ و کاملی شد که به کمک دانشمندان و محققان آن زمان به وجود آمدند و دیگر دوره افوق که در این دوره به دلایل مختلفی از جمله عوامل درونی و بیرونی، افول علم و دانش و در کنار آن کم رنگ شدن نقش کتابخانه ها در جهان اسلام را شاهد می باشیم.
مقدمه
کتاب و کتابخانه در تمدن از درجه و جایگاه ویژه و والایی برخوردار بوده است. این جایگاه بیشتر ناشی از تعالیم مکتب اسلام اس۰ت. اسلام؛ مکتب علم و دانش، و مسلمانان را به دانش اندوزی توصیه می کند. احادیث و روایات بیشماری از نبی اکرم و ائمه – علیهم السلام- درباره فضایل علم و دانش که از طریق کتاب و کتابخانه منتقل می شوند، وجود دارد.
با توجه به عنایت خاصی که مکتب اسلام به علم و دانش داشته است و راه بهروزی و سعادتمندی را از آن علما می داند، بدیهی است که توجه به کتاب به عنوان ابزاری با ارزش برای انتشار علوم در خور توجه و دقت است و نباید فراموش کرد که معجزه پیامبر اسلام خود، کتاب است و در دومین سوره قرآن کریم در ابتدا به کتاب اشاره دارد. ” ذالک الکتاب لا ریب فیه هدی للمتقین” (بقره، ۲).
اگر چه در روزگاران قدیم، کتاب همچون زمان حال گسترش پیدا نکرده بود، و افراد با سواد و کسانی که می توانستند بنویسند و بخوانند قشر وسیعی از جامعه نبودند، اما مسلمانان به ویژه در رابطه با اعتقادات دینی خود مبنی بر حفظ و نگهداری قرآن کریم از دستبرد حوادث روزگار و ثبت و ضبط آنچه از پیامبر اسلام می شنیدند، خود را موظف به نگارش می دانستند و بر حفظ و نگهداری آنها مراقبت می کردند.
مسلمانان هر چه از زمان پیامبر دورتر می شدند، خود را به نگارش و ثبت و ضبط وقایع نیازمند تر می دیدند و پا به پای تکامل خط و به همراه حفظ و ضبط قرآن کریم و آثار پیامبران و معصومین برای کسب اطلاع و آگاهی از اندوخته های اقوام دیگر نیز، تلاش وافر می نمودند.
نوع فایل: ورد 115 صفحه
